از بخش دولتی و حاکمیتی انحصارزدایی کنید

به گزارش میزان، قاضی‌القضات با تاکید بر اینکه باید بدون‌تبعیض با هر بخش انحصارزا برخورد شود، بیان کرد: در مواردی انحصار از طرف بخش خصوصی ایجاد می‌شود و در مواردی، آنکه انحصار می‌کند، بخش حاکمیتی است؟ در این مواقع، چنانچه شما برای انحصارشکنی به سراغ بخش خصوصی بروید، چون زورتان می‌رسد، اما از انحصارشکنی آن بخش دولتی و حاکمیتی صرف‌نظر کنید، آنگاه کار شما برکت نخواهد داشت و این خودش به منزله یک تبعیض آشکار است؛ فلذا شما باید با هر انحصاری در بازار مقابله کنید، خواه از طرف بخش حاکمیتی باشد و خواه از طرف بخش خصوصی.

رئیس قوه قضائیه در ادامه با اشاره به اهمیت تبیین‌گری پیرامون نقش و کارکرد شورای رقابت برای عموم مردم و مسوولان، تصریح کرد: شما اعضای شورای رقابت باید وظایف و اختیارات و کارکرد‌های خود را برای عموم مسوولان و مردم تبیین و تشریح کنید؛ این امر، بسیار مقوله مهمی است؛ مسوولان نیز باید با دایره اختیارات و وظایف شما آشنا شوند؛ این نکته را از آن جهت متذکر شدم که بعضا مشاهده می‌شود برخی مسوولان، قوانین را نگاه هم نمی‌کنند مگر در مواردی که قوانینی له یا علیه اقدامات آنها باشد.

رئیس قوه قضائیه، فرصت قانونی پیش‌روی شورای رقابت برای انحصارزدایی در بازار را فرصتی مغتنم برشمرد و بیان کرد: شما در شورای رقابت می‌توانید به هر موضوع و مقوله‌ای که انحصار ایجاد کرده است در راستای حفظ حقوق مردم و مصرف‌کنندگان ورود کنید؛ این فرصت قانونی مطلوبی است که پیش‌روی شماست؛ در این راستا، نیاز به اولویت‌بندی است؛ بررسی کنید که چه موارد و موضوعاتی اکنون اولویت و نیاز زندگی مردم است و در آنها انحصاری ایجاد شده که حقوق مردم را که مصرف‌کننده هستند، تضییع می‌کند؛ ابتدا سراغ آنها بروید و از آن نقاط انحصارزدایی کنید. رئیس دستگاه قضا در ادامه خطاب به اعضای شورای رقابت گفت: شما اعضای شورای رقابت خلأ‌هایی را که در قوانین مربوط به حوزه کاری‌تان وجود دارد، شناسایی کنید و در جهت رفع آنها اقدامات مقتضی را ترتیب دهید؛ ممکن است از قانون مربوط به شورای رقابت، تفاسیر و برداشت‌های متفاوتی وجود داشته باشد؛ در وهله نخست، خودِ شما اعضای شورای رقابت، درخصوص فهم از قانون مربوط به شورای متبوع خود و تشخیص و تعیین و تطبیق مصادیق آن، به فهم مشترک نائل شوید.

قاضی‌القضات در بخش دیگری از اظهاراتش بیان کرد: یکی از اعضای شورای رقابت در جلسه امروز اشاراتی در مورد نقض برخی آرای شورای رقابت داشت؛ من از شما اعضای شورای رقابت این سوال را می‌پرسم تاکنون چند بار در این رابطه و به طور کلی در رابطه با مسائلی که ممکن است بین دستگاه قضا و شورای رقابت وجود داشته باشد، با من که رئیس قوه قضائیه هستم یا سایر مقامات قضایی ذی‌صلاح مکاتبه کرده‌اید؟ من طی حدود چهار سالی که در این منصب هستم، به یاد ندارم نامه‌ای از سوی شما درخصوص مشکلات و مسائل فی‌مابین، به دفترم واصل شده باشد. حجت‌الاسلام‌والمسلمین محسنی‌اژه‌ای اظهار کرد: من اعتقاد دارم که شما اعضای شورای رقابت می‌توانید شأن و جایگاه شورای متبوع خود را در اذهان مردم و مسوولان ارتقا دهید و این مهم در گرو اتخاذ تصمیمات و آرای صحیح و صواب و محکم و تبیین‌گری درخصوص نقش و کارکرد شورای رقابت است؛ اما اگر تصمیمات شما متزلزل باشد و تشتت‌آراء در میان شما اعضای شورای رقابت زیاد باشد، آنگاه نگاه ناظران بیرونی به شما و شورای متبوع‌تان به‌گونه‌ای دیگر خواهد بود. رئیس دستگاه قضا در ادامه تاکید کرد: ما در قوه قضائیه به شما در اصلاح قوانین و رویه‌ها و اتخاذ تدابیر پیشگیرانه کمک خواهیم کرد؛ اعتقاد داریم که کار ما در قوه قضائیه و شما در شورای رقابت در راستای حفظ حقوق مصرف‌کنندگان و مردم باید مکمل یکدیگر باشد و در این مسیر تضاد و موازی‌کاری وجود نداشته باشد.

اوضاع نابسامان بازارخودرو

پیش از سخنان رئیس قوه قضائیه، خدائیان، رئیس سازمان بازرسی اظهار کرد: از ابتدای تشکیل شورای رقابت تاکنون مجموعا 10 بازار در کشور توسط این شورا پایش شده و این در حالی است که ما در کشور بازار‌های متعدد و فراوانی داریم که نیازمند ورود شورا هستند. وی افزود: اقدامات شورای رقابت غالبا مبتنی بر وصول شکایت هستند و طبق بررسی‌های صورت گرفته، این شورا در حد فاصل سال‌های 1401 تا 1403 راسا به 6 موضوع ورود کرده است.

خدائیان با اشاره به برگزاری 120 جلسه شورای رقابت در خصوص مقوله خودرو عنوان کرد: به‌رغم برگزاری 120 جلسه شورای رقابت برای ساماندهی وضعیت بازار خودرو، کماکان شاهد نابسامانی اوضاع این بازار هستیم. حجت‌الاسلام‌والمسلمین عابدی، رئیس دیوان عدالت اداری نیز در این جلسه اظهار کرد: قانون‌گذار در سال 1402 مواردی را که دیوان عدالت نباید به آنها ورود کند، احصا کرد و چنانچه شورای رقابت، از رسیدگی به پرونده‌هایش توسط دیوان عدالت اداری گلایه‌مند است باید بداند که این اشکال متوجه دیوان نیست.

انتقاد از وضعیت اجرای آرای شورای رقابت

نورانی، رئیس شورای رقابت نیز در این جلسه با بیان اینکه تنها مرجع تشخیص انحصار در کشور شورای رقابت است، گفت: دستورالعملی که شورای رقابت به هنگام تشخیص انحصار صادر می‌کند، از روز ابلاغ لازم‌الاجراست. نورانی با اشاره به رسیدگی دیوان عدالت اداری به برخی پرونده‌های ذیل شورای رقابت، عنوان کرد: به رغم تصریح قانون مبنی بر اینکه تصمیمات شورای رقابت صرفا قابل تجدیدنظر در هیات تجدید‌نظر این شورا هستند، اما شاهدیم که دیوان عدالت اداری نیز به این تصمیمات و آرا رسیدگی می‌کند. وی افزود: در حال حاضر وضعیت اجرای آرای شورای رقابت خوب نیست؛ عدم پیش‌بینی شعب تخصصی، عدم ارتباط هم‌افزا میان قوه قضائیه و شورای رقابت و عدم پیش‌بینی ضمانت اجرای جدی در رابطه با مستنکفین از اجرای آرای شورا، از جمله دلایل این موضوع هستند.

رئیس شورای رقابت در ادامه، از عدم تسلط برخی قضات دیوان عدالت اداری به حوزه‌های اقتصادی و مسائل مربوط به شورای رقابت انتقاد کرد و گفت: دفاع از آرای صادره شورای رقابت نزد دیوان عدالت اداری، وقت و انرژی زیادی را از ما می‌گیرد. صادقی‌شاهدانی، رئیس هیات تجدیدنظر شورای رقابت نیز در این جلسه گفت: هیات تجدیدنظر شورای رقابت مجموعه‌ای شبه‌قضایی است که تمام آرای شورای رقابت در این هیات، قابل تجدیدنظر هستند. صادقی‌شاهدانی در ادامه بر تقویت ساختار دبیرخانه این شورا تاکید کرد.

مرتضوی از قضات عضو شورای رقابت به طرح مطالبی در خصوص صلاحیت‌های کشوری شورای رقابت پرداخت و در ادامه گفت: متاسفانه امروز آرای شورای رقابت دارای ضمانت اجرای مناسبی نیستند و به‌رغم همکاری مناسب دادگستری استان تهران، گاهی شاهد بروز اشکالاتی در اجرای این احکام هستیم. بختیاری دیگر عضو شورای رقابت نیز در این جلسه با بیان اینکه این شورا در حوزه سرمایه‌گذاری و سالم‌سازی اقتصاد کشور دارای نقش بسزایی است، گفت: شورای رقابت امروز با چالش‌ها و آسیب‌هایی از جمله آسیب‌های قانونی، مدیریتی، تاثیرپذیری از لابی‌های قدرت و فقدان سیاست پیشگیری از رفتار‌های ضدرقابتی، مواجه است. وی عنوان کرد: دیوان عدالت اداری با حضور پیشینی خود در شورای رقابت، می‌تواند از اطاله رسیدگی به پرونده‌ها جلوگیری کند.

پورابراهیمی، دیگر عضو شورای رقابت نیز در این جلسه گفت: هرگونه قیمت‌گذاری دستوری، عاملی اساسی برای تضعیف رویکرد رقابت در اقتصاد کشور است. وی عنوان کرد: رسیدگی به پرونده‌های شورای رقابت در دادگاه‌های موازی، با روح حاکم بر قانون شورای رقابت منافات دارد.

بوشهری دیگر عضو شورای رقابت نیز در این جلسه به ارائه مطالبی در خصوص نحوه عملکرد هیات تجدید نظر شورای رقابت پرداخت و گفت: عمده ایرادات وارده از سوی دیوان عدالت اداری به آرای هیات تجدیدنظر شورای رقابت، ناظر بر موضوعات شکلی است. رنجبرزاده، نماینده مجلس و عضو شورای رقابت نیز در این جلسه بر ضرورت بازنگری در قانون این شورا و برطرف کردن نواقص و آسیب‌های آن تاکید کرد و گفت: شورای رقابت آن‌گونه که باید و شاید نتوانسته از زد و بند‌های انحصاری در کشور پیشگیری کند.

دودانگه، نایب رئیس شورای رقابت نیز در این جلسه گفت: طی 17 سال سپری‌شده از تشکیل شورای رقابت، امروز برای اولین بار است که اعضای این شورا و هیات تجدیدنظر آن با رئیس قوه قضائیه دیدار می‌کنند. بهرامی، دیگر عضو شورای رقابت نیز در این جلسه از برخی کم محبتی‌های دولت به این شورا و همچنین تغییر ساختار شورا توسط دولت اسبق، انتقاد کرد و گفت: زیبنده نیست که آرای هیات تجدید نظر شورای رقابت متشکل از 5 قاضی برجسته، توسط یک شعبه بدوی نقض شوند.