از توسعه نامتوازن تا اعتبارات روستایی که دیگر جوابگوی نیازها نیست / ارتقاء به شهر در حد تغییر تابلو یا توسعه خدمات و زیرساخت ها؟

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از خاورستان، امیرآباد و حاجی آباد دو کلان روستای شهرستان بیرجند هستند که در حاشیه این شهر قرار گرفته اند. طی سالهای اخیر این دو روستا با رشد نامتوازن ساخت و سازها و جمعیت روبرو بوده اند، بطوری که تنها طی 5 سال اخیر، جمعیت آنها به حدود دو برابر افزایش پیدا کرده است.

این دو کلان روستا که سرریز جمعیت بیرجند را در خود جای داده اند، علی رغم افزایش چشمگیر جمعیت، اما از خدمات و امکانات متناسب بی بهره مانده اند. توسعه فیزیکی این روستاها، علی رغم توسعه زیربنایی، باعث شده تا این کلان روستاها در مدیریت خود با مشکلاتی مواجه باشند و همین موضوع، تغییر و تبدیل ساختار آنها را توجیه کند.

طی سالهای اخیر بارها موضوع الحاق یا ارتقاء این دو روستا مطرح شده است، اما تاکنون راه به جایی نبرده است. اما اخیرا استاندار خراسان جنوبی این موضوع را به صورت جدی تر بیان و آن را از دفتر تقسیمات کشوری وزارت کشور مورد پیگیری قرار داد.

در این بین این سوال برای مردم مطرح شده بود که تغییر ساختار این روستاها به چه نحوی خواهد بود و آیا قرار است این روستاها به شهر بیرجند الحاق شود و یا خودشان به یک شهر مستقل تبدیل شوند؟ با تبدیل شدن این روستاها به شهر، چه آینده ای در انتظار آنهاست؟ و...

سکونت نصف جمعیت روستایی بیرجند در امیرآباد و حاجی آباد

سید محمد دستگردی دهیار روستای حاجی آباد بیرجند در گفتگو با خبرنگار خاورستان، اظهارکرد: برای ارتقاء دو روستای حاجی آباد و امیرآباد، ابتدا باید دو روستا تبدیل به یک روستا و سپس به یک شهر ارتقاء پیدا کنند که این موضوع توسط استانداری در حال پیگیری از وزارت کشور است.

وی با اشاره به اینکه موضوع ارتقاء روستای حاجی آباد به شهر در دولت احمدی نژاد هم مطرح بود و حتی در زمانی؛ در هیئت دولت هم تصویب شد، ولی دوباره رد شد، گفت: از دو سال قبل، پیگیری ها برای این موضوع دوباره شروع شده و در حالی که موضوع از طرف استان جدی است، اما باید بررسی هایی در سطح کشور هم انجام شود و تصمیم نهایی به نظر هیئت دولت بستگی دارد که آیا تصویب خواهد شد یا خیر؟

دهیار روستای حاجی آباد بیان کرد: روستای حاجی آباد 14 هزار و 700 نفر و روستای امیرآباد 11 هزار نفر، و در مجموع 25 هزار و 700 نفر جمعیت دارند که این میزان، تقریبا نصف جمعیت روستایی شهرستان بیرجند را تشکیل می دهد، چرا که براساس آمار سال 1395، جمعیت روستایی بیرجند حدود 55 هزار نفر است.

اعتبارات دهیاری جوابگوی نیاز مردم نیست

دستگردی تاکید کرد: با وجود این جمعیت بالا، اعتبارات دهیاری جوابگوی نیاز مردم نیست و اگر وضعیت به همین شکل ادامه پیدا کند، امکان اداره این روستاها با اعتبارات محدود وجود ندارد.

وی تصریح کرد: اما ارتقاء این روستاها به شهر باعث می شود که این روستاها هم از یک سری اعتبارات و امکانات ویژه شهرها برخوردار شوند و مردم بتوانند از این اعتبارات و امکانات استفاده کنند.

دهیار روستای حاجی آباد در خصوص افزایش نرخ اجاره بها در این روستاها، پس از ارتقاء به شهر، گفت: نرخ اجاره در این روستاها با نرخ محله جوادیه و موسی ابن جعفر (ع) بیرجند تقریبا یکسان است. موضوع ارتقاء این روستا تاکنون تاثیر چندانی در نرخ اجاره نداشته، اما متاسفانه باعث افزایش قیمت زمین شده است. اکنون هم که دولت بحث مسکن ملی را دنبال می کند، اگر این برنامه به درستی پیش برود، این مسائل را خنثی خواهد کرد.

دستگردی در خصوص برخورد با ساخت و سازهای غیرمجاز در این روستا هم گفت: کمیسیون ماده 99 در این خصوص اقدام کرده و دادستان هم مجوزهایی داده تا خانه هایی که غیرمجاز شناخته می شود، پلمپ شود. بر همین اساس ساخت و ساز غیرمجاز در خانه هایی که در داخل محدوده روستا هستند را تقریبا کنترل کرده ایم، اما خانه هایی که خارج از محدوده هستند، باید توسط متولیان خود پیگیری شوند و از اختیار دهیاری خارج است.

کمبود شدید فضای آموزشی در حاجی آباد

دهیار روستای حاجی آباد با بیان اینکه روستاهای امیرآباد و حاجی آباد به دلیل داشتن جمعیت بالا و اعتبارات ناکافی دهیاری ها، با مشکلات متعددی مواجه هستند که این مشکلات در بازدید اخیر آقای استاندار از این روستاها هم مطرح شد، افزود: یکی از مهم ترین مشکلات روستای حاجی آباد، کمبود فضای آموزشی است. این روستا با داشتن 2 هزار و 600 دانش آموز، تنها 5 مدرسه (دو مدرسه در مقطع ابتدایی و سه مدرسه در مقطع متوسطه) دارد که فعالیت هر دو مدرسه ابتدایی و یکی از مدارس متوسطه، به صورت دو شیفته است. در بازدید آقای استاندار، برای ارتقاء فضای آموزشی و ساخت دو مدرسه دیگر در سال آینده قول داده شد.

دستگردی بیان کرد: یکی از مشکلات دیگر این روستا، نامناسب بودن وضعیت آسفالت ورودی این روستا و همچنین مسیر بین روستای حاجی آباد و امیرآباد است که اداره کل راهداری برای بهسازی این مسیرها تا پایان امسال قول داد.

وی با اشاره به ضرورت احداث کانال هدایت آبهای سطحی برای انتقال آب به رودخانه، گفت: در این خصوص باید کانالی به طول 570 متر احداث شود که مدیرکل بنیاد مسکن برای تامین زمین و مدیرکل آب منطقه ای هم برای تامین اعتبار پس از تامین زمین، قول دادند.

تخصیص اعتبار دهیاری بر اساس جمعیت 5 سال قبل

علی علی اکبری دهیار روستای امیرآباد بیرجند هم در گفتگو با خبرنگار خاورستان، اظهارکرد: موضوع ارتقاء دو روستای امیرآباد و حاجی آباد، توسط شورای اسلامی دو روستا مطرح و درخواست شده است.

وی در خصوص اینکه آیا روستاهای امیرآباد و حاجی آباد، ظرفیت تبدیل شدن به شهر را دارند، گفت: اگر این دو روستا را با روستاهای دیگری که تبدیل به شهر شده اند را مقایسه کنیم، قطعا این ظرفیت را دارند. چرا که هم اکنون و بر اساس آخرین آمار ارائه شده توسط مرکز بهداشت، این دو روستا بیش از 25 هزار نفر جمعیت دارند و حتی بر اساس نرم جمعیتی، این ظرفیت وجود دارد که هر کدام از این روستاها به صورت مجزا به شهر تبدیل شوند. اما برای ارتقاء این روستاها به شهر، باید زیرساخت هایی هم ایجاد شود.

دهیار روستای امیرآباد با اشاره به اینکه هم اکنون آسفالت معابر، کمبود فضای آموزشی و کمبود اعتبارات از مشکلات مطرح این روستاها هست که فقط با تخصیص اعتبار حل می شود، گفت: یکی از مهم ترین مشکلات این روستاها این است که بر اساس سرانه جمعیتی سال 1395 اعتبار می گیرند، در حالی است که بر اساس سرشماری انجام شده در سال 1395، جمعیت روستای امیرآباد 7 هزار و 178 نفر بوده، اما الان و بر اساس آمار خانه بهداشت، جمعیت این روستا به حدود 12 هزار نفر افزایش پیدا کرده است. بنابراین دهیاری این روستا، بر اساس جمعیت 7 هزار و 200 نفری اعتبار می گیرد، اما برای 12 هزار نفر خدمات ارائه می کند که این عدم تناسب، در برخی پروژه ها خودش را نشان می دهد.

ارتقاء به شهر در حد تغییر تابلو نباشد

علی اکبری با تاکید بر اینکه تبدیل این روستاها به شهر، باید به صورت اصولی انجام شود و دستگاه های خدمات رسان در این منطقه مستقر شوند، اظهارکرد: تاکید ما بر این است که این موضوع با یک اقدام کارشناسی شده صورت بگیرد و ارتقاء به شهر، فقط در حد تغییر تابلو نباشد، بلکه باید مردم این ارتقاء را در بحث اعتبارات، خدمات، مسائل فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و... لمس کنند.

وی افزود: اگر این ارتقاء به صورت اصولی و کارشناسی شده نباشد، بر اساس تجربه دوره های گذشته، قطعا قیمت زمین و اجاره با افزایش همراه خواهد بود، در حالی که اگر این موضوع کارشناسی شده باشد، نباید این موضوع اتفاق بیفتد.

ارتقاء به رفاه مردم بیانجامد

دهیار روستای امیرآباد تصریح کرد: هدف اصلی از پیگیری برای ارتقاء این روستاها به شهر، فقط افزایش رفاه و بهره مندی مردم است. اما اگر بجای یک اقدام خوب، در عوض فشارهای مالی بر روی مردم ایجاد شود، این موضوع انجام نشود، بهتر است، مگر اینکه در قالب یک کار اصولی و کارشناسی شده در همه جوانب باشد.

علی اکبری ادامه داد: اگر قرار بر افزایش نرخ ها و هزینه ها در این شهر جدید باشد، باز مردم مجبور به سکونت در روستاهای اطراف خواهند بود و باز هم ایجاد کلان روستاهای دیگری در حاشیه شهر اتفاق خواهد افتاد.

وی با اشاره به اینکه همانطور که جمعیت روستاهای حاشیه شهر در حال افزایش است، مشکلات آنها هم روز به روز در حال افزایش است، اظهارکرد: روستاهای امیرآباد و حاجی آباد، به عنوان روستاهای حاشیه شهر، سرریز جمعیت شهر بیرجند را تحمل می کنند و هم اکنون فرهنگ ها و هویت های مختلفی وارد این روستاها شده اند. اما باز هم خدا را شاکریم که این روستاها بودند و با مدیریت مسئولان، هم اکنون مردم از حداقل امکانات برخوردارند، چرا که در نبود این روستاها، باید با مناظر و مناطق زشت زاغه نشینی که هم اکنون در اکثر استان ها وجود دارد، مواجه می بودیم.

پروژه های عمرانی ضروری برای امیرآباد

دهیار روستای امیرآباد گفت: با توجه به کیفیت نامطلوب آسفالت، عرض کم و روشنایی نامناسب جاده پرتردد و بین روستایی امیرآباد و حاجی آباد که خطرات احتمالی زیادی مردم را تهدید می کند، بهسازی این مسیر مورد تاکید است که به عنوان یکی از مصوبات سفر اخیر آقای استاندار به این روستاها، تعیین شده است.

علی اکبری اظهارکرد: متاسفانه رودخانه شاهرود بیرجند، روستای امیرآباد را به دو قسمت تقسیم کرده است که هم اکنون ارتباط دو محله این روستا و همچنین ارتباط آن با روستای حاجی آباد، از طریق یک پل 5 متری است که در سال 1378 احداث شده است. با توجه به نامناسب بودن این پل که پلیس راه هم در خصوص خطرآفرین بودن آن، بارها مکاتبه کرده است، درخواست احداث پل در امتداد خیابان استقلال کرده ایم که مسیر آن از یک طرف به زیرگذر روستای امیرآباد و از طرف دیگر هم به جاده بین روستایی امیرآباد - حاجی آباد ختم می شود. این موضوع نیز در سفر اخیر آقای استاندار، مطرح و در نهایت مصوب شد.

وی بیان کرد: اجرای این پروژه حدود 14 میلیارد تومان هزینه دارد شده که تاکنون فقط یک میلیارد تومان اختصاص داده شده است. در این خصوص درخواست افزایش اعتبار، حداقل به میزان 50 درصد داشته ایم تا عملیات احداث آن شروع شود، چرا که این پروژه، جزو پرژه هایی است که باید با حداقل زمان اجرا شود تا جاری شدن رودخانه، خسارتی به آن وارد نکند.

او یادآر شد: برای این پل عرض 9 متر یا 20 متر و طول 50 متر مطرح شده که بر اساس اعتباراتی که در دسترس باشد، تصمیم گیری و احداث خواهد شد.

دهیار روستای امیرآباد با اشاره به اینکه رودخانه شاهرود بیرجند، حجم آب زیادی را از وسط این روستا عبور می دهد، اما متاسفانه این رودخانه هیچ استانداردی ندارد، گفت: در این خصوص برای احداث دیوار ساحلی و لایروبی و پاکسازی رودخانه درخواست داده ایم که چون منابع دهیاری محدود است و از طرف دیگر دهیاری، دستگاه متولی نیست، این موضوع باید توسط آب منطقه ای انجام شود. این درخواست هم به عنوان یکی از مصوبات سفر آقای استاندار، پیگیری خواهد شد.

علی اکبری با اشاره به کمبود مراکز آموزشی در این روستا، افزود: روستای امیرآباد دارای 2 هزار و 700 دانش آموز و 9 مرکز آموزشی است، که با توجه به کمبود فضا، درخواست احداث فضای آموزشی برای مقطع ابتدایی داشته ایم.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه در امیرآباد زمین دولتی وجود ندارد، شورای اسلامی این روستا از طریق توافقنامه با مالکین شخصی، زمینی را به اختیار گرفته که آمادگی داریم برای احداث فضای آموزشی، این زمین را بصورت رایگان به اداره کل نوسازی مدارس و آموزش و پرورش تحویل دهیم.

علی اکبری اظهارکرد: یکی از موضوعات دیگر؛ ایجاد محله دامداری با فاصله استاندارد از روستا و رفع دغدغه های بهداشتی با انتقال دامداری ها به خارج از روستا است که در این خصوص، این محله جانمایی و در طرح هادی روستا، طراحی و تصویب شده است. واگذاری، تسطیح زمین و تهیه نقشه و... هم باید توسط جهاد کشاورزی انجام شود.

روستاهای امیرآباد و حاجی آباد با ساختار دهیاری قابل اداره نیست

علی ناصری فرماندار بیرجند هم در گفتگو با خبرنگار خاورستان، اظهارکرد: موضوع تبدیل ساختار روستاهای امیرآباد و حاجی آباد، قبل از اینکه بنده به عنوان فرماندار بیرجند منصوب شوم هم مطرح بوده است. الان برخی از مناطقی که به شهر تبدیل شده اند، جمعیتشان از جمعیت هر کدام از این روستاها هم کمتر است، چرا که طبق قانون، روستاهای بالای 5 هزار نفر می توانند به شهر تبدیل شوند تا با افزایش اعتبار و تعداد نیرو، خدمات شهری بهتری ارائه و نظم شهری هم بیشتر شود.

وی با اشاره به اینکه دهیاری ها هم از لحاظ نیرو و هم قوانین حمایتی برای مدیریت منطقه، در مضیقه هستند، گفت: ساختار دهیاری برای روستاهایی است که جمعیت کمی دارند. در واقع نمی توان با ساختار دهیاری، یک منطقه پر جمعیت مثل روستاهای امیرآباد و حاجی آباد را مدیریت کرد.

الحاق به بیرجند ممکن نیست

فرماندار بیرجند افزود: یکی از مهم ترین کارهایی که باید در این دو روستا اتفاق بیفتد، تغییر ساختار و خارج شدن این مناطق از حالت روستا است، که در این صورت خدمات اداری و زیربنایی بیشتری به مردم ارائه خواهد شد. از گذشته هم این موضوع مطرح و مورد مطالعه قرار گرفته و کارشناسان استانداری فرمانداری و حوزه تقسیمات کشوری، به این جمع بندی رسیدند که این روستاها باید به شهر ارتقاء پیدا کنند.

ناصری اظهارکرد: همه کارشناسان به اتفاق نظر، الحاق این دو روستا به شهر بیرجند را نپذیرفتند، چرا که فاصله بین حاجی آباد و بیرجند، عملا منطقه ای نیست که بتوان به راحتی آن را پر کرد و ممکن بود اتفاقی مثل الحاق مهرشهر به بیرجند، اتفاق بیفتد که مجموعه ای با نیازهای بالا به شهر الحاق شد، در حالی که شهرداری توان خدمات دهی به آن را نداشت.

وی افزود: این دو روستا باید طبق قوانین تقسیمات کشوری در ابتدا به یک روستا تبدیل شوند و دوباره روستای جدید، به صورت مستقل به یک شهر با جمعیت بالای 25 هزار نفر تبدیل خواهد شد. استاندار هم با بازدید از این روستاها، بررسی خود را تکمیل کرد و در خصوص ضرورت آن، به وزارت کشور نامه نوشت.

ضرورت ارتقاء به دلیل توسعه نامتوازن

فرماندار بیرجند تصریح کرد: با توجه به اینکه بودجه های روستایی بر اساس جمعیت و سرانه افراد اختصاص می یابد، امکان ادامه اداره این روستاها توسط دهیاری وجود ندارد. چرا که هم اکنون جمعیت این روستاها بسیار بیشتر از اعتباری است که دولت ماهانه پرداخت می کند. به همین دلیل یکی از مهم ترین اتفاقاتی که می افتد، کافی نبودن مدیریت روستایی است.

ناصری ادامه داد: مهم ترین دلیل تبدیل روستاهای امیرآباد و حاجی آباد به شهر، جمعیت زیاد و توسعه نامتوازنی است که طی سالهای قبل در این روستاها اتفاق افتاده است. به طوری که طی سالهای اخیر، رشد بی رویه و ساخت و سازهای غیرمجاز، مدیران را ناچار کرده که برای ارائه خدمات به مردم، این ساخت و سازها را داخل محدوده بیاورند. به همین دلیل اراضی اطراف این روستاها، به طور مرتب به محدوده روستا الحاق شده است.

وی در خصوص افزایش هزینه ها با تبدیل ساختار این روستاها، گفت: طبیعی است که خیلی از موارد تابع وضع بازار و تورم موجود باشد. اگر همین الان هم معامله، خرید و فروش و ساخت و سازی در این روستاها انجام شود، یکی از دلایل آن پایین بودن هزینه تخلف است.

او با اشاره به اینکه متاسفانه دهیاری ها ساختار مناسبی برای مقابله با تخلفات ساختمانی ندارند، ولی شهرداری ها ساختار قوی تری دارند، ادامه داد: در مناطق روستایی، زمانی که بنای غیرمجازی ساخته می شود، این تخلف در کمیسیون ماده 99 بررسی و در صورت استحکام داشتن نسبی بنا، ساخت و ساز غیر مجاز، با یک جریمه جزئی، تبدیل به مجاز می شود. دستگاه های نظارتی برای پیشگیری از ساخت و ساز غیر مجاز در روستاهای حاشیه شهر، ورود کردند و هزینه جرایم تخلفات به منظور بازدارندگی، مقداری افزایش پیدا کرده است. اما وقتی ساختار شهر ایجاد شود، نرخ جریمه در کمیسیون های ذیل شهرداری، متناسب با وضعیت آن منطقه تعیین می شود.

ساخت و سازهای غیرمجاز و بهم ریختگی بیداد می کند

فرماندار بیرجند با اشاره به اینکه تغییر ساختار این روستاها به شهر، ممکن است افزایش هایی در مباحث ملکی را رقم بزند، افزود: اما همه اینها به نسبت ایراداتی که الان وجود دارد و ساخت و سازهای غیر ایمنی که در خارج از محدوده روستا اتفاق می افتد، به امید اینکه به محدوده الحاق و از زیرساخت ها بهره مند شوند، بهتر است و با جلوگیری از ساخت سازهای غیرمجاز، کمک می کند تا نظم منطقه بیشتر و برای مردم قابل سکونت باشد.

ناصری ادامه داد: در واقع اگر ساخت و ساز در منطقه ای ارزان تر باشد، اما بهم ریختگی در این منطقه بیداد کند، خود مردم هم از زندگی در آن راضی نخواهند بود. یکی از دلایلی که مدیران را ناچار به این تصمیم گیری کرده است، این است که در ساختار روستا، نمی توان جلوی متخلفین را گرفت و این موضوع به نفع خود مردم برای زندگی در درازمدت است.

وی با اشاره به مشکلات فرهنگی و آسیب های اجتماعی که در این روستاها به خوبی دیده نمی شود، گفت: این روستاها یک ساختار نظام مند و قوی برای رفع این مشکلات ندارند و در واقع اعتبارات و امکانات آنها چنین اجازه ای نمی دهد. اما قطعا زمانی که تبدیل به شهر شود، مدیریت شهری می تواند خیلی کمک کننده باشد.

توسعه همه جانبه با ارتقاء شهری

فرماندار بیرجند تصریح کرد: ارتقاء این روستاها؛ صرف ایجاد مشکلات اقتصادی، نباید مردم را نگران کند، چرا که بی برنامگی و مشکلات فعلی، برای زندگی مردم در این منطقه خیلی بدتر و خطرناک تر است.

ناصری تصریح کرد: برای ارتقاء این روستاها، تمام جوانب بررسی و بعد برای تغییر ساختار تصمیم گیری شده است که اگر این موضوع محقق شود، دولت کمک بیشتری خواهد کرد، چرا که سرانه کمک به شهرداری ها خیلی بیشتر است. در این صورت این روستاها با توسعه فضای آموزشی، بهداشتی، فرهنگی، اجتماعی، خدمات و... مواجه خواهند شد. در حالی که شاید هم اکنون پایین ترین سرانه آموزشی کشور در روستای حاجی آباد باشد، چرا که فضای آموزشی این روستا محدود؛ اماجمعیت و تراکم کلاس ها خیلی بالا است.

انتهای پیام /