اعمال احیای شب نیمه شعبان چیست؟

به گزارش مشرق، چهارشنبه 17 اسفند ماه مصادف با 15 شعبان المعظم سالروز ولادت با سعادت حضرت مهدی موعود (عج) و امشب، شب نیمه شعبان است. شب نیمه شعبان شب بسیار مبارکی است، از امام صادق (ع) روایت شده: که از امام باقر (ع) از برتری و مزیت شب نیمه شعبان پرسیده شد، ایشان فرمود:

این شب پس از شب قدر برترین شب‌هاست. در این شب خدا احسان خود را بر بندگان سرازیر می‌کند و آنان را به بخشش و کرم خویش می‌آمرزد، پس در تقرب جستن به‌سوی خدای تعالی در آن بکوشید که آن شبی است که خدا به ذات مقدس خود سوگند یاد کرده که گدائی را از درگاه خویش با دست خالی بازنگرداند، زمانی که انجام معصیتی را درخواست نکند؛ و شب نیمه شعبان شبی است که حق‌تعالی آن را برای ما قرار داد و در عوض شب قدر که آن را ویژه پیامبر (ص) نمود، پس در دعا و ثنا بر خدای تعالی کوشش کنید.

از جمله برکات این شب مبارک، ولادت باسعادت حضرت سلطان عصر امام زمان (ارواحنا له الفداء) است که در سحر چنین شبی در سال دویست‌وپنجاه‌وپنج هجری قمری در سُرَمن‌رأی [سامرای کنونی] رخ داد و سبب فزونی برجستگی و برتری این شب مبارک شد.

مرحوم شیخ عباس قمی در کتاب مفاتیح الجنان برای این شب چند عمل آورده است:

اول:

غسل کردن که سبب تخفیف گناهان است.

دوم:

شب‌زنده‌داری به نماز و دعا و استغفار، چنان‌که امام زین‌العابدین (ع) انجام می‌دادند و در روایت آمده: هرکه این شب را به رازونیاز و عبادت بپردازد دل او نمیرد در روزی که دل‌ها بمیرند.

سوم:

زیارت امام حسین (ع) که افضل اعمال این شب است و باعث آمرزش گناهان است و هرکه میل دارد تا ارواح صدوبیست‌وچهار هزار پیامبر با او دست آشنایی دهند، در این شب، امام حسین (ع) را زیارت کند.

کم‌ترین حد زیارت آن حضرت آن است که بر بالای بامی برآید و به جانب راست و چپ بنگرد، سپس سر به سوی آسمان بردارد و با این کلمات حضرت را زیارت کند:

السَلامُ عَلَیکَ یَا أَبا عَبدِالله، السَلامُ عَلَیکَ وَرَحمَهُ الله وَبَرَکاتُهُ.

درود بر تو ای اباعبدالله، درود و رحمت و برکات خدا بر تو.

و هرکس در هر کجا که باشد و در هر زمان آن حضرت را به این شیوه زیارت کند، امید است که پاداش حج و عمره برای او نوشته شود؛

چهارم:

خواندن دعایی که شیخ و سید نقل کرده‌اند و به منزله زیارت امام زمان (صلوات‌الله‌علیه) است:

اللهُمَ بِحَقِ لَیلَتِنا هذِهِ وَمَولُودِها وَحُجَتِکَ وَمَوعُودِهَا، الَتِی قَرَنتَ اِلی فَضلِها فَضلاً، فَتَمَت کَلِمَتُکَ صِدقاً وَعَدلاً، لَامُبَدِلَ لِکَلِماتِکَ، وَلَا مُعَقِبَ لِآیاتِکَ، نُورُکَ المُتَأَ لِقُ، وَضِیاؤُکَ المُشرِقُ، وَالعَلَمُ النُورُ فِی طَخیاءِ الدَیجُورِ، الغائِبُ المَستُورُ جَلَ مَولِدُهُ، وَکَرُمَ مَحتِدُهُ، وَالمَلائِکَهُ شُهَدُهُ، وَاللهُ ناصِرُهُ وَمُؤَیِدُهُ، اِذا آنَ مِیعادُهُ، وَالمَلائِکَهُ أَمدادُهُ، سَیفُ اللهِ الَذِی لَا یَنبُو، وَنُورُهُ الَذِی لَایَخبُو، وَذُو الحِلمِ الَذِی لَایَصبُو، مَدارُ الدَهرِ، وَنَوامِیسُ العَصرِ، وَوُلاهُ الأَمرِ، وَالمُنَزَلُ عَلَیهِم مَا یَتَنَزَلُ فِی لَیلَهِ القَدرِ، وَأَصحابُ الحَشرِ وَالنَشرِ، تَراجِمَهُ وَحیِهِ، وَوُلاهُ أَمرِهِ وَنَهیِهِ؛

خدایا به‌حق این شب و مولود در آن و به‌حق حجتت و موعود آنکه به برتری و مزیتش برتری و مزیت دیگری را متصل ساختی، پس کامل شد کلمه‌ات به راستی و عدالت، برای کلماتت دگرگونی نیست و برای آیاتت پس زننده‌ای نمی‌باشد، نور درخشانت و پرتو فروزانت و نشانه روشنت در شب تاریک، آن غایب پوشیده از نظر که بزرگ بوده ولادتش و شریف است اصل و نسبش، فرشتگان گواه اویند و خدا یاور و حمایت کننده‌اش، هنگامی که وعده ظهورش فرا رسد فرشتگان مددکاران اویند، شمشیر خداست که کند نشود و نور حق است که خاموش نگردد و دارای بردباری است که کاری بی‌منطق انجام ندهد، مدار روزگار است. [پدرانش] نوامیس عصر و متولیان حکومت حق‌اند، نازل شده بر آنان آنچه در شب قدر نازل می‌شود، اصحاب حشر و نشرند و مفسران وحی خدا و والیان امر و نهی حق؛

اللهُمَ فَصَلِ عَلَی خاتِمِهِم وَقائِمِهِمُ المَستُورِ عَن عَوالِمِهِم. اللهُمَ وَأَدرِک بِنا أَیَامَهُ وَظُهُورَهُ وَقِیامَهُ، وَاجعَلنا مِن أَنصارِهِ، وَاقرِن ثارَنا بِثارِهِ، وَاکتُبنا فِی أَعوانِهِ وَخُلَصائِهِ، وَأَحیِنا فِی دَولَتِهِ ناعِمِینَ، وَبِصُحبَتِهِ غانِمِینَ، وَبِحَقِهِ قائِمِینَ، وَمِنَ السُوءِ سالِمِینَ، یَا أَرحَمَ الرَاحِمِینَ، وَالحَمدُ لِلهِ رَبِ العالَمِینَ، وَصَلَواتُهُ عَلَی سَیِدِنا مُحَمَد خاتَمِ النَبِیِینَ وَالمُرسَلِینَ وَعَلَی أَهلِ بَیتِهِ الصَادِقِینَ وَعِترَتِهِ النَاطِقِینَ، وَالعَن جَمِیعَ الظَالِمِینَ، وَاحکُم بَینَنا وَبَینَهُم یَا أَحکَمَ الحاکِمِینَ.

خدایا! بر خاتم و قائمشان که پوشیده از عوالم ایشان است درود فرست. خدایا! ما را به درک ایام او و ظهور و قیامش موفق بدار و از یارانش قرارمان ده و خون‌خواهی ما را به خون‌خواهی او متصل کن و ما را در شمار یاران و دلدادگانش بنویس و در دولتش شاد و خرم زنده بدار و از هم‌نشینی‌اش بهره‌مند ساز و برپادارنده حقش قرارمان ده و از بدی‌ها به سلامت بدار، ای مهربان‌ترین مهربانان و خدا را سپاس پروردگار جهانیان و درودهای بی‌پایان خدا بر آقایمان محمد خاتم پیامبران و رسولان و بر اهل‌بیت راست‌گو و خاندان حق‌گویش باد و خداوندا لعنت فرست بر همه ستمکاران و بین ما و بین آنان داوری کن، ای داورترین داوران.

پنجم:

شیخ از اسماعیل بن فضیل هاشمی روایت کرده که گفت: حضرت صادق (ع) این دعا را به من آموخت که آن را در شب نیمه شعبان بخوانم:

اللهُمَ أَنتَ الحَیُ القَیُومُ العَلِیُ العَظِیمُ الخالِقُ الرَازِقُ المُحیِی المُمِیتُ البَدِیءُ البَدِیعُ، لَکَ الجَلالُ، وَلَکَ الفَضلُ، وَلَکَ الحَمدُ، وَلَکَ المَنُ، وَلَکَ الجُودُ، وَلَکَ الکَرَمُ، وَلَکَ الأَمرُ، وَلَکَ المَجدُ، وَلَکَ الشُکرُ، وَحدَکَ لا شَرِیکَ لَکَ، یَا واحِدُ یَا أَحَدُ یَا صَمَدُ یَا مَن لَم یَلِد وَلَم یُولَد وَلَم یَکُن لَهُ کُفُواً أَحَد، صَلِ عَلَی مُحَمَد وَ آلِ مُحَمَد وَاغفِر لِی وَارحَمنِی وَاکفِنِی مَا أَهَمَنِی وَاقضِ دَینِی، وَوَسِع عَلَیَ فِی رِزقِی، فَاِنَکَ فِی هذِهِ اللَیلَهِ کُلَ أَمر حَکِیم تَفرُقُ، وَمَن تَشاءُ مِن خَلقِکَ تَرزُقُ، فَارزُقنِی وَأَنتَ خَیرُ الرَازِقِینَ، فَاِنَکَ قُلتَ وَأَنتَ خَیرُ القائِلِینَ النَاطِقِینَ: وَ سئَلُوا اللهَ مِن فَضلِهِ فَمِن فَضلِکَ أَسأَلُ، وَ اِیَاکَ قَصَدتُ، وَابنَ نَبِیِکَ اعتَمَدتُ، وَلَکَ رَجَوتُ، فَارحَمنِی یَا أَرحَمَ الرَاحِمِینَ.

خدایا، تویی زنده، به خود پاینده، برتر، بزرگ، آفریننده روزی‌بخش، زندگی‌بخش، میراننده، آغاز کننده، پدیدآورنده، بزرگی توراست، برتری توراست، ستایش ویژه توست و برای تو مهرورزی است، جود ویژه توست، بزرگواری و فرمان، شکوه‌مندی و سپاس فقط برای توست، یگانه‌ای، شریکی برای تو نیست، ای یگانه، ای یکتا، ای مقصود خلق، ای آن‌که نزاده و زاده نشده و برایش همتایی نبود، بر محمد و خاندان محمد درود فرست و مرا بیامرز و به من رحمت آر و نیازهای مهم مرا کفایت کن، بدهکاری‌ام را ادا فرما، روزی‌ام را وسعت ده، همانا تو در این شب هر کار استواری را مقدر می‌کنی و هرکه از خلق خود را بخواهی روزی می‌دهی، پس مرا روزی ده که تو بهترین روزی دهندگانی، تو گفتی و تو بهترین گوینده و سخنگویی: «از احسان خدا بخواهید» بنابراین از احسانت می‌خواهم و فقط به تو روی آوردم و به فرزند پیامبرت اطمینان کردم و به تو امید بستم، بر من رحم کن، ای مهربان‌ترین مهربانان.

ششم:

دعایی را بخواند که حضرت رسول (ص) در این شب می‌خواند:

اللهُمَ اقسِم لَنا مِن خَشیَتِکَ مَا یَحُولُ بَینَنا وَبَینَ مَعصِیَتِکَ، وَمِن طاعَتِکَ مَا تُبَلِغُنا بِهِ رِضوانَکَ، وَمِنَ الیَقِینِ مَا یَهُونُ عَلَینا بِهِ مُصِیباتُ الدُنیا. اللهُمَ أَمتِعنا بِأَسماعِنا وَأَبصارِنا وَقُوَتِنا مَا أَحیَیتَنا وَاجعَلهُ الوارِثَ مِنَا، وَاجعَل ثارَنا عَلَی مَن ظَلَمَنا، وَانصُرنا عَلَی مَن عادانا، وَلَا تَجعَل مُصِیبَتَنا فِی دِینِنا، وَلَا تَجعَلِ الدُنیا أَکبَرَ هَمِنا وَلَا مَبلَغَ عِلمِنا، وَلَا تُسَلِط عَلَینا مَن لَایَرحَمُنا، بِرَحمَتِکَ یَا أَرحَمَ الرَاحِمِینَ.

خدایا، از خشیتت چنان نصیب ما کن که بین ما و نافرمانی تو حائل شود و نیز از طاعتت نصیب ما کن که ما را به خشنودی‌ات برساند و از یقین به اندازه‌ای که گرفتاری‌های دنیا را بر ما آسان سازد، خدایا ما را به گوش‌هایمان و دیدگانمان و نیرویمان تا گاهی که ما را زنده می‌داری بهره‌مند گردان و آن را وارث ما قرار بده و انتقام ما را بر عهده کسی قرار ده که بر ما ستم روا داشته و ما را بر ضد کسی که با ما دشمنی ورزیده یاری ده و مصیبت ما را در دین ما قرار نده و دنیا را بزرگ‌ترین اندیشه و نهایت دانش ما قرار نده و آن را که به ما رحم نمی‌کند بر ما چیره مکن، به مهربانی‌ات ای مهربان‌ترین مهربانان.

این دعا، دعای جامع و کاملی است که خواندن آن در اوقات دیگر هم غنیمت است و از کتاب «غوالی اللئالی» چنین روایت شده: که حضرت رسول (صلی‌الله‌علیه‌وآله) همواره این دعا را می‌خواند.

هفتم:

بخواند «صلوات هر روز» را که هنگام زوال [هنگام ظهر شرعی] می‌خواند:

اللهُمَ صَلِ عَلی مُحَمَد وَآلِ مُحَمَد شَجَرَهِ النُبُوَهِ، وَمَوضِعِ الرِسالَهِ، وَمُختَلَفِ المَلائِکَهِ...

هشتم:

«دعای کمیل» را بخواند که ورودش در این شب است و این دعا به طور کامل در باب اول گذشت.

نهم:

هریک از ذکرهای «سُبحانَ الله» و «الحَمدُ لله» و «الله أَکبَر» و «لَا اِلهَ الَاالله» را «صد مرتبه» بگوید تا خدا تعالی همه گناهان گذشته او را بیامرزد و حاجت‌های دنیا و آخرت او را برآورد.

دهم:

شیخ طوسی در کتاب «مصباح» از ابو یحیی در ضمن خبری در برتری و مزیت شب نیمه شعبان روایت کرده است که گفت: به مولای خود امام صادق (علیه‌السلام) گفتم: بهترین دعاها در این شب کدام است؟ فرمود: هرگاه نماز عشا را خواندی، دو رکعت نماز به این ترتیب بخوان: در رکعت اول سوره «حمد» و سوره «کافرون» و در رکعت دوم سوره «حمد» و سوره «توحید» و چون سلام دادی، بگو «سُبحانَ اللهِ»، «سی‌وسه» مرتبه و «الحَمدُ لِلهِ»، «سی‌وسه» مرتبه و «اللهُ أَکبَرُ»، «سی‌وچهار» مرتبه؛ سپس بگو:

یَا مَن اِلَیهِ مَلجَأُ العِبادِ فِی المُهِمَاتِ، وَ اِلَیهِ یَفزَعُ الخَلقُ فِی المُلِماتِ، یَا عالِمَ الجَهرِ وَالخَفِیاتِ، یَا مَن لَاتَخفی عَلَیهِ خَواطِرُ الأَوهامِ وَتَصَرُفُ الخَطَراتِ، یَا رَبَ الخَلائِقِ وَالبَرِیَاتِ، یَا مَن بِیَدِهِ مَلَکُوتُ الأَرَضِینَ وَالسَماواتِ، أَنتَ اللهُ لَااِلهَ اِلا أَنتَ، أَمُتُ اِلَیکَ بِلا اِلهَ اِلا أَنتَ، فَیا لا اِلهَ اِلا أَنتَ اجعَلنِی فِی هذِهِ اللَیلَهِ مِمَن نَظَرتَ اِلَیهِ فَرَحِمتَهُ، وَسَمِعتَ دُعاءَهُ فَأَجَبتَهُ، وَعَلِمتَ استِقالَتَهُ فَأَقَلتَهُ، وَتَجاوَزتَ عَن سالِفِ خَطِیئَتِهِ وَعَظِیمِ جَرِیرَتِهِ، فَقَدِ استَجَرتُ بِکَ مِن ذُنُوبِی، وَلَجَأتُ اِلَیکَ فِی سَترِ عُیُوبِی.

ای آن‌که پایگاه بندگان در سختی‌ها به‌سوی اوست و بندگان در رخدادهای ناگوار به‌سوی او پناه می‌برند، ای دانای آشکار و نهان، ای آن‌که خیالات و افکار وهم آمیز و دگرگونی مسائل مهم بر او پنهان نمی‌ماند، ای پروردگار خلایق و آفریده‌ها، ای آن‌که پادشاهی و توانمندی (بر) زمین‌ها و آسمان‌ها به دست اوست، تویی خدا، معبودی جز تو نیست، به اینکه معبودی جز تو نیست توسل می‌جویم، پس ای آن‌که معبودی جز تو نیست، مرا در این شب از کسانی قرار ده که به ایشان نظر کردی و به آنان رحم نمودی و دعایشان را شنیدی، پس اجابت کردی و درخواست گذشت از گناهشان را دانستی، پس ایشان را آمرزیدی و از خطای گذشته و گناه بزرگشان درگذشتی، به بس است که از گناهانم به پناه‌خواهی آمده‌ام و برای پرده‌پوشی عیب‌هایم به تو پناهنده شدم،

اللهُمَ فَجُد عَلَیَ بِکَرَمِکَ وَفَضلِکَ، وَاحطُط خَطایایَ بِحِلمِکَ وَعَفوِکَ، وَتَغَمَدنِی فِی هذِهِ اللَیلَهِ بِسابِغِ کَرامَتِکَ، وَاجعَلنِی فِیها مِن أَولِیائِکَ الَذِینَ اجتَبَیتَهُم لِطاعَتِکَ، وَاختَرتَهُم لِعِبادَتِکَ، وَجَعَلتَهُم خالِصَتَکَ وَصِفوَتَکَ؛

خدایا! با بزرگواری و احسانت بر من ببخش و به بردباری و گذشت، خطاهایم را بریز و مرا در این شب با سخاوت و بخشندگی‌ات فرو پوشان و از اولیایت که برای طاعتت برگزیدی و برای عبادتت اختیار کردی و خالص و برگزیده درگاهت نمودی قرار ده؛

اللهُمَ اجعَلنِی مِمَن سَعَدَ جَدُهُ، وَتَوَفَرَ مِنَ الخَیراتِ حَظُهُ، وَاجعَلنِی مِمَن سَلِمَ فَنَعِمَ، وَفازَ فَغَنِمَ، وَاکفِنِی شَرَ مَا أَسلَفتُ، وَاعصِمنِی مِنَ الازدِیادِ فِی مَعصِیَتِکَ، وَحَبِب اِلَیَ طاعَتَکَ وَمَا یُقَرِبُنِی مِنکَ وَیُزلِفُنِی عِندَکَ.

خدایا! مرا از کسانی که کوشششان متصل به سعادت شد و بهره‌شان از خیرات کامل گشت قرار ده و نیز مرا از کسانی قرار ده که سلامت یافتند و در گشایش زیستند و رستگار گشته، پس بهره بردند و مرا از گزند آنچه پشت سر گذاردم بازدار و از زیاده‌روی در معصیتت نگاه دار، طاعتت و هر آنچه مرا به تو نزدیک می‌سازد و مقرب درگاهت می‌نماید محبوب من قرار ده،

سَیِدِی اِلَیکَ یَلجَأُ الهارِبُ، وَمِنکَ یَلتَمِسُ الطَالِبُ، وَعَلَی کَرَمِکَ یُعَوِلُ المُستَقِیلُ التَائِبُ، أَدَبتَ عِبادَکَ بِالتَکَرُمِ وَأَنتَ أَکرَمُ الأَکرَمِینَ، وَأَمَرتَ بِالعَفوِ عِبادَکَ وَأَنتَ الغَفُورُ الرَحِیمُ.

سرورم، هر فراری به تو پناه می‌آورد و هر جوینده به تو التماس می‌کند و هر عذرخواه توبه‌کار بر کرم تو تکیه می‌زند، بندگانت را با احترام گذاردن به آنان ادب کردی و تو کریم‌ترین کریمانی و بندگانت را دستور به گذشت دادی و تویی آمرزنده مهربان.

اللهُمَ فَلا تَحرِمنِی مَا رَجَوتُ مِن کَرَمِکَ، وَلا تُؤیِسنِی مِن سابِغِ نِعَمِکَ، وَلَا تُخَیِبنِی مِن جَزِیلِ قِسَمِکَ فِی هذِهِ اللَیلَهِ لِأَهلِ طاعَتِکَ، وَاجعَلنِی فِی جُنَه مِن شِرارِ بَرِیَتِکَ،

خدایا! مرا نسبت به آنچه از کرمت امیدوارم بی‌بهره مکن و از نعمت‌های کاملت ناامید مساز و از بهره فراوانت که در این شب برای اهل طاعتت مقرر نموده‌ای بی‌نصیب مکن و مرا از بدکار و پست مخلوقاتت در سپر استواری قرار ده،

رَبِ اِن لَم أَکُن مِن أَهلِ ذلِکَ فَأَنتَ أَهلُ الکَرَمِ وَالعَفوِ وَالمَغفِرَهِ؛ وَجُد عَلَیَ بِما أَنتَ أَهلُهُ لَابِما أَستَحِقُهُ، فَقَد حَسُنَ ظَنِی بِکَ، وَتَحَقَقَ رَجائِی لَکَ، وَعَلِقَت نَفسِی بِکَرَمِکَ فَأَنتَ أَرحَمُ الرَاحِمِینَ، وَأَکرَمُ الأَکرَمِینَ.

پرودگارا! هرچند سزاوار آن همه عنایت نباشم، ولی تو اهل بزرگواری و گذشت و آمرزشی؛ بر من چنان‌که شایسته آنی عطا کن، نه چنان‌که سزاوار آنم، زیرا گمانم به تو نیکو است و امیدم به خودت را حمایت کن و وجودم را به بزرگواری و کرمت آویخته‌ام، پس تو مهربان‌ترین مهربانانی و کریم‌ترین کریمانی،

اللهُمَ وَاخصُصنِی مِن کَرَمِکَ بِجَزِیلِ قِسَمِکَ، وَأَعُوذُ بِعَفوِکَ مِن عُقُوبَتِکَ، وَاغفِر لِیَ الذَنبَ الَذِی یَحبِسُ عَلَیَ الخُلُقَ، وَیُضَیِقُ عَلَیَ الرِزقَ حَتَی أَقُومَ بِصالِحِ رِضاکَ، وَأَنعَمَ بِجَزِیلِ عَطائِکَ، وَأَسعَدَ بِسابِغِ نَعمائِکَ، فَقَد لُذتُ بِحَرَمِکَ، وَتَعَرَضتُ لِکَرَمِکَ، وَاستَعَذتُ بِعَفوِکَ مِن عُقُوبَتِکَ، وَبِحِلمِکَ مِن غَضَبِکَ، فَجُد بِما سَأَلتُکَ، وَأَنِل مَا التَمَستُ مِنکَ، أَسأَلُکَ بِکَ لَابِشَیء هُوَ أَعظَمُ مِنکَ.

خدایا! مرا از باب کرمت به فراوانی روزی اختصاص ده و پناه می‌آورم به گذشتت از کیفرت و بیامرز بر من گناهی را که زشت‌خویی آورد و روزی را بر من تنگ می‌کند تا به خشنودی درخورت بپا خیزم و به فراوانی عطایت متنعم شوم و به نعمت‌های کاملت خوشبخت گردم، هرآینه به آستانت پناه آوردم و متعرض کرمت شدم و به عفوت از مجازاتت و به بردباری‌ات از خشمت پناه بردم، پس عطا کن مرا آنچه از تو درخواست نمودم و به من برسان آنچه را از تو خواهش کردم، از تو می‌خواهم به‌حق خودت نه به چیزی که بزرگ‌تر از تو باشد که چیزی بزرگ‌تر از تو نیست.

آنگاه به سجده می‌روی و می‌گویی: «یا رب: پرودگارا» «بیست مرتبه»، «یا الله: خدایا» «هفت مرتبه»، «لَاحَولَ وَلَا قُوَهَ اِلا بِاللهِ: هیچ نیرو و توانی نیست جز به خدای [بلندمرتبه بزرگ]» «هفت مرتبه»، «مَا شاءَ اللهُ: خواست، خواست خدا است» «ده مرتبه»، «لَاقُوَهَ اِلا بِاللهِ: نیرویی جز به خدا نیست» «ده مرتبه»؛ پس صلوات می‌فرستی بر پیامبر و آل او (علیهم‌السلام) و از خدا حاجت خود را می‌خواهی، پس سوگند به خدا که اگر در پی این عمل، به عدد قطرات باران حاجت بخواهی هرآینه خدا (عزوجل) به سخاوت فراگیر و احسان بزرگش، آن حاجات را به تو می‌رساند.

یازدهم:

شیخ طوسی و کفعمی فرموده‌اند: که در این شب این دعا را بخوان:

اِلهِی تَعَرَضَ لَکَ فِی هذَا اللَیلِ المُتَعَرِضُونَ، وَقَصَدَکَ القاصِدُونَ، وَأَمَلَ فَضلَکَ وَمَعرُوفَکَ الطالِبُونَ، وَلَکَ فِی هذَا اللَیلِ نَفَحات وَجَوائِزُ وَعَطایا وَمَواهِبُ تَمُنُ بِها عَلَی مَن تَشاءُ مِن عِبادِکَ، وَتَمنَعُها مَن لَم تَسبِق لَهُ العِنایَهُ مِنکَ، وَها أَنَا ذا عُبَیدُکَ الفَقِیرُ اِلَیکَ المُؤَمِلُ فَضلَکَ وَمَعرُوفَکَ، فَاِن کُنتَ یَا مَولایَ تَفَضَلتَ فِی هذِهِ اللَیلَهِ عَلَی أَحَد مِن خَلقِکَ وَعُدتَ عَلَیهِ بِعائِدَه مِن عَطفِکَ فَصَلِ عَلَی مُحَمَد وَ آلِ مُحَمَد الطَیِبِینَ الطَاهِرِینَ الخَیِرِینَ الفاضِلِینَ، وَجُد عَلَیَ بِطَولِکَ وَمَعرُوفِکَ یَا رَبَ العالَمِینَ، وَصَلَی اللهُ عَلَی مُحَمَد خاتَمِ النَبِیِینَ وَآلِهِ الطَاهِرِینَ وَسَلَمَ تَسلِیماً اِنَ اللهَ حَمِید مَجِید. اللهُمَ اِنِی أَدعُوکَ کَما أَمَرتَ فَاستَجِب لِی کَما وَعَدتَ اِنَکَ لَاتُخلِفُ المِیعادَ.

معبود من، در این شب روی آوردند به‌سوی تو روی آورندگان و قصد تو کردند قصدکنندگان و فضل و احسانت را آرزو کردند جویندگان، از سوی تو در این شب نسیم‌های رحمت و هدایا و عطاها و مواهبی است که به هرکس از بندگانت بخواهی عطا می‌کنی و از هرکس که پیشینه عنایتت شامل حال او نگشته باز می‌داری، هم‌اینک من این بنده کوچک تو، نیازمند به تو، احسان و نیکی‌ات را آرزومندم، چنانچه ای مولای من در جایگاهی که در این شب بر یکی از بندگانت عطا کردی و بر او به بهره‌ای از محبتت بازگشتی، پس بر محمد و خاندان محمد که پاکان و پاکیزگان و نیکوکاران و برترینند درود فرست و از نعمت و نیکی‌ات بر من ببخش ای پروردگار جهانیان و درود خدا و سلام بسیار بر محمد خاتم پیامبران و خاندان پاکش باد، همانا خداوند ستوده و بزرگوار است. خدایا! تو را می‌خوانم آن‌چنان‌که فرمان دادی، پس دعایم را به اجابت برسان همانطورکه وعده فرمودی که تو هرگز از وعده خویش تخلف نکنی.

و این دعایی است که در سحرها در پی «نماز شفع» خوانده می‌شود.

دوازدهم:

بعد از هر دو رکعت از نماز شب و شفع و بعد از دعاهای وتر، «دعایی» را که شیخ طوسی و سید ابن طاووس نقل کرده‌اند بخوان.

سیزدهم:

بنده خداوند سجده‌ها و دعاهایی را که از رسول خدا (ص) روایت شده بجا آورد. از جمله روایتی است که شیخ از حماد بن عیسی از ابان بن تغلب روایت کرده که گفت: امام صادق (ع) فرمود:

شب نیمه شعبانی فرا رسید، رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در آن شب در خانه عایشه بود، چون شب به نیمه رسید از بستر خود برای عبادت برخاست، هنگامی‌که عایشه بیدار شد، دریافت که پیامبر از خوابگاه خویش بیرون رفته، وی را همچون اغلب زنان وسوسه گرفت، گمان کرد آن حضرت نزد همسر دیگری از همسرانش رفته؛ از جای برخاست و چادرش را بر خود پیچید و سوگند به خدا که چادر او از ابریشم و کتان نبود، تارش از مو و پودش از کرک شتر مایه داشت، حجره به حجره در حجره‌های زنان رسول خدا جستجو می‌کرد، در این میان که در جستجوی آن حضرت بود، ناگهان نگاهش به رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) افتاد که مانند جامه‌ای بر زمین چسبیده و در حال سجده است، به نزدیک آن حضرت رفت، شنید در سجده‌اش می‌گوید:

سَجَدَ لَکَ سَوادِی وَخَیالِی، وَ آمَنَ بِکَ فُؤادِی، هذِهِ یَدایَ وَمَا جَنَیتُهُ عَلَی نَفسِی، یَا عَظِیمُ تُرجی لِکُلِ عَظِیم اغفِر لِیَ العَظِیمَ فَاِنَهُ لَایَغفِرُ الذَنبَ العَظِیمَ اِلا الرَبُ العَظِیمُ.

همه هستی و اندیشه‌ام برایت سجده کرد و دلم به تو ایمان آورد، این است دستانم و آنچه بر خود جنایت کردم ای بزرگی که برای هر کار بزرگی به او امید است، از من گناه بزرگ را بیامرز، زیرا گناه بزرگ را جز پروردگار بزرگ نمی‌آمرزد.

سپس سر مبارک خویش را از سجده برداشت و دوباره به سجده برگشت، عایشه شنید که آن حضرت می‌گوید:

أَعُوذُ بِنُورِ وَجهِکَ الَذِی أَضاءَت لَهُ السَماواتُ وَالأَرَضُونَ، وَانکَشَفَت لَهُ الظُلُماتُ، وَصَلَحَ عَلَیهِ أَمرُ الأَوَلِینَ وَالآخِرِینَ مِن فُجأَهِ نَقِمَتِکَ، وَمِن تَحوِیلِ عافِیَتِکَ، وَمِن زَوالِ نِعمَتِکَ. اللهُمَ ارزُقنِی قَلباً تَقِیاً نَقِیاً وَمِنَ الشِرکِ بَرِیئاً لَاکافِراً وَلَا شَقِیاً.

پناه می‌آورم به نور ذاتت که آسمان‌ها و زمین‌ها برای آن روشن شد و تاریکی‌ها با آن برطرف گشت و با آن کار گذشتگان و آیندگان اصلاح شد، از فرا رسیدن عذاب نابهنگامت و از دگرگونی عافیتت و از نابود شدن نعمتت. خدایا! دل باتقوا و صفا یافته و بیزار از شرک، نه کافر و بدبخت، روزی من گردان.

سپس دو طرف روی خود را بر خاک نهاد و گفت:

عَفَرتُ وَجهِی فِی التُرابِ وَحُقَ لِی أَن أَسجُدَ لَکَ.

روی خویش را به خاک ساییدم و مرا سزاست که تو را سجده کنم.

آنگاه که رسول خدا (ص) خواست به اطاق برگردد، عایشه با شتاب به جانب بستر خویش رفت و هنگامی‌که رسول خدا (ص) به خوابگاه خویش آمد، شنید که عایشه بلند نفس می‌زند؛

فرمود: این نفس بلند زدن چیست؟ آیا ندانستی که امشب چه شبی است؟ این شب نیمه شعبان است که در آن روزی‌ها تقسیم می‌شود و زمان مرگ اشخاص ثبت می‌گردد و نام کسانی‌که باید به حج بروند نوشته می‌شود، به‌درستی که خدای تعالی می‌آمرزد از میان خلق خود بیش از عدد موهای بُزهای قبیله کلب را و در این شب خدای تعالی فرشتگان را از عالم بالا به‌سوی مکه در زمین می‌فرستد.

چهاردهم:

نماز «جناب جعفر طیار» را بجا آورد، چنان‌که شیخ از امام رضا (ع) روایت کرده.

پانزدهم:

نمازهای این شب را بخواند که بسیار است، از جمله نمازی است که ابویحیی صنعانی از امام باقر و امام صادق (علیهماالسلام) روایت کرده و همچنین سی نفر از کسانی که مورد اطمینان و اعتماد هستند از آن دو بزرگوار روایت کرده‌اند: که هرگاه شب نیمه شعبان فرا رسید چهار رکعت نماز بخوان به این ترتیب که در هر رکعت سوره «حمد» و پس از آن «صد مرتبه» سوره «توحید» و چون فارغ شدی بگو:

اللهُمَ اِنِی اِلَیکَ فَقِیر، وَمِن عَذابِکَ خائِف مُستَجِیر. اللهُمَ لَاتُبَدِلِ اسمِی، وَلَا تُغَیِر جِسمِی، وَلَا تَجهَد بَلائِی، وَلَا تُشمِت بِی أَعدائِی، أَعُوذُ بِعَفوِکَ مِن عِقابِکَ، وَأَعُوذُ بِرَحمَتِکَ مِن عَذابِکَ، وَأَعُوذُ بِرِضاکَ مِن سَخَطِکَ، وَأَعُوذُ بِکَ مِنکَ، جَلَ ثَناؤُکَ أَنتَ کَما أَثنَیتَ عَلَی نَفسِکَ وَفَوقَ مَا یَقُولُ القائِلُونَ.

خدایا! نیازمند به توأم و از عذابت بیمناک و به تو پناهنده‌ام، خدایا! نامم را از گروه بندگان به گروهی دیگر تبدیل مکن، جسمم را تغییر مده، آزمونم را سخت مکن، دشمن‌شادم مساز، پناه می‌آورم به گذشتت از مجازاتت و به رحمتت از عذابت و به خشنودی‌ات از خشمت و به تو از تو، ثنایت بس بزرگ است، تو چنانی که خود بر خویش ثنا کردی و برتر از آنچه گویندگان گویند.

و بدان که برای خواندن «صد رکعت» نماز در این شب به این ترتیب که: در هر رکعت سوره «حمد» «یک مرتبه» و سوره «توحید» «ده مرتبه»، برتری و مزیت بسیار وارد شده؛ و در اعمال ماه رجب دستورالعمل «شش رکعت» نماز در این شب با سوره‌های «حمد» و «یس» و «تَبارَک» و سوره «توحید» گذشت.

منبع: مهر