افزایش تقاضا برای آبی که نیست!

محمد کربلایی از کارشناسان منابع آبی استان قم در یادداشتی آورده است:

هرسال، روز بیست و دوم مارس برابر با دوم فروردین، از سوی سازمان ملل به‌عنوان روز جهانی آب نام‌گذاری شده است. روز جهانی آب، اولین بار در سال 1992 میلادی، در کنفرانس محیط زیست و توسعه سازمان ملل در شهر ریودوژانیرو کشور برزیل رسماً مطرح شد. در این کنفرانس از کلیه کشورها خواسته شد تا در راستای اجرای بیانیه شماره 21 سازمان ملل، این روز را به‌عنوان روز ترویج و آگاه‌سازی مردم در مورد آب اختصاص دهند و نسبت به پخش و اشاعه از طریق نشریات و برگزاری کنفرانس‌ها، سمینارها و نمایشگاه‌ها نسبت به گرامیداشت آن اهتمام جدی داشته باشند. بر همین اساس، هرسال یک شعار درباره مسائل حیاتی و حساس آن زمان برگزیده می‌شود تا فعالیت‌های جامعه مطابق آن شعار شکل گیرد. شعار امسال «آب زیرزمینی، مرئی شدن نامرئی» است و مفهوم آن این است که آب‌های زیرزمینی غیرقابل رؤیت هستند، اما تأثیر آن در همه‌جا قابل مشاهده است. دور از چشم، زیر پای ما، آب‌های زیرزمینی گنج پنهانی است که زندگی ما را غنی می‌کند. بخش اعظم آب‌های شیرین جهان که به شکل مایع وجود دارند، آب‌های زیرزمینی را تشکیل می‌دهند. با بدتر شدن تغییرات آب و هوایی، شرایط آب‌های زیرزمینی بحرانی و بحرانی‌تر می‌شوند. ما باید برای مدیریت پایدار این منبع ارزشمند با یکدیگر همکاری کنیم.

مصداق بارز این موضوع، وضعیت آب استان قم است. نظر به اینکه قم از اقلیم گرم و خشک برخوردار بوده و یک استان کویری محسوب می‌شود، از دیرباز با مشکل کمی بارش و به‌تبع آن کمبود منابع آبی دست به گریبان بوده و برای تأمین آب همواره با چالش‌های جدی مواجه بوده است. در چند دهه گذشته با تغییر اقلیم و کاهش نزولات آسمانی و مضاف بر این، افزایش جمعیت، گسترش شهرنشینی، ارتقاء سطح رفاه و بهداشت، توسعه صنعت و کشاورزی و.... مرارت‌ها و سختی‌های بیشماری برای تأمین آب پایدار وجود داشته است؛ به‌گونه‌ای که با کاهش کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی، اقداماتی همچون احداث سدها، خطوط انتقال، تأسیسات، مخازن و تصفیه‌خانه‌های آب و به‌عنوان آخرین راه‌حل، انتقال آب از فاصله حدود 300 کیلومتری با هزینه‌های هنگفت انجام شده است. این بدین معناست که بیش از 80 درصد نیاز آبی استان از خارج از استان تأمین می‌شود و در شرایط کنونی همچنان با افزایش مصرف، این میزان آب ورودی به استان نیز پاسخگویی نیاز آبی استان نیست. تأسف‌بار اینکه هیچ محل و منبع جدید برای تأمین آب وجود ندارد و کماکان مطالبه و تقاضای آب رو به فزونی است. حجم ذخیره سد کوچری نسبت به سال گذشته بیش از 50 درصد کاهش یافته و به‌تبع آن، آب تخصیصی قم کم و به ناچار استحصال آب‌های بی‌کیفیت زیرزمینی در دستور کار قرار گرفته و شور شدن آب را به دنبال داشته است. پس راه‌حل چیست و چاره کجاست؟

پر واضح است که در کنار مدیریت تولید و عرضه آب، مدیریت مصرف و تقاضای آب و چگونگی استفاده از این مایع بی‌بدیل بسیار مهم و حیاتی است. همه باید نسبت به استفاده بهینه از آب اهتمام ویژه داشته باشیم، چرا که بی‌توجهی نسبت به مصارف آب، تأمین آب را دچارِ مخاطره و ابهام جدی خواهد کرد. این اهتمام بایستی در تمام مصارف اعم از شرب، کشاورزی و صنعت در دستور کار قرار گیرد. متأسفانه ما خیلی زود، وارد آینده نگران کننده مورد پیش‌بینی شده‌ایم و آنچه برای سالیان دورتر متصور بودیم در حال حاضر چه‌بسا بدتر به وقوع پیوسته است.

و سخن آخر اینکه، راه گذر از بحران کم‌آبی، استفاده بهینه از آب در تمامی مصارف است. پس همه با هم حامی آب باشیم.

انتهای پیام