افزایش تولید و صادرات نفت ایران در دولت شهید رئیسی
به گزارش خبرگزاری اقتصادایران، دغدغه اول و آخر شهید رئیسی خدمت به مردم و خنثی کردن اثر تحریم و بهبود معیشت مردم با استفاده از درآمدهای نفتی بود، از همین جهت شاهد رشد تولید و صادرات نفت از ابتدای دولت سیزدهم بودیم، موضوعی که قرار بود با مذاکرات و دادن امتیاز حل شود اما به گواه نهادهای غربی در دولت شهید رئیسی شاهد تحقق این امر بدون مذاکره بودیم.
گفتنی است رسانه های غربی در دوران فعالیت و حتی پس از شهادت رئیس جمهور مردمی آیت الله رئیسی، به تلاش خود برای تخریب و کم اهمیت جلوه دادن دستاوردهای دولت سیزدهم ادامه دادند اما نتوانستند افزایش صادرات و درآمد فروش نفت و رشد اقتصادی ایران با وجود تحریمها و محدودیتهای اعمال شده توسط آمریکا را انکار کنند.
رکودشکنی در سال 2023
اطلاعات شرکتهای مشاوره انرژی و آمار کشتیرانی نشان می‌دهد صادرات و تولید نفت ایران با وجود تحریمهای آمریکا به رکورد جدیدی در سال 2023 رسید. آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا در ژوئن سال 2023 نشان داد ایران با درآمد 54 میلیارد دلاری از صادرات نفت در سال 2022، در میان اعضای اوپک، در رتبه پنجم ایستاد. بر اساس شاخص قیمت نفت استاندارد، درآمد ایران از صادرات نفت، 15 میلیارد دلار در مقایسه با سال 2021 که فعالیت دولت سیزدهم آغاز شد، افزایش داشت.
همچنین، طبق آمار منتشره در بولتن آماری سالانه 2023 اوپک، ارزش صادرات نفت ایران در سال 2022، به 42.6 میلیارد دلار رسید که در مقایسه با ارزش صادرات نفتی سه سال گذشته، بالاتر بود. ارزش صادرات نفت ایران در سال 2020 که هنوز فعالیت دولت سیزدهم آغاز نشده بود، 7 میلیارد و 900 میلیون دلار بود اما در سال 2021، به 25 میلیارد دلار و 500 میلیون دلار رسید.
این رکوردزنی متوقف نشد و طبق داده‌های شرکت ورتکسا، صادرات نفت ایران در سه ماهه نخست سال 2024، به بالاترین سطح در 6 سال گذشته صعود کرد. روزنامه فایننشیال تایمز با استناد به آمار شرکت ورتکسا نوشت: میانگین صادرات روزانه نفت ایران طی این مدت، 1.56 میلیون بشکه بود که تقریبا همه آن به چین ارسال شد و حدود 35 میلیارد دلار درآمد برای ایران به همراه داشت.
صادرات نفت ایران پس از خروج دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت آمریکا، از توافق هسته ای در سال 2018 و وضع مجدد تحریمها، متاثر شد. اما صادرات نفت ایران با وجود موانعی مانند بن بست مذاکرات هسته ای و رقابت از سوی نفت ارزان روسیه، در دوران دولت سیزدهم روند رو به رشدی را تجربه کرد.
بعضی از تحلیلگران غربی مدعی بودند در مقایسه با دوران دولت ترامپ، مقابله یا اقدام جدی علیه صادرات نفت ایران در دولت بایدن وجود نداشته است اما آدرین واتسون، سخنگوی شورای امنیت ملی در کاخ سفید در دسامبر سال 2022 در این باره اظهار کرده بود: اجرای تحریمها از سوی دولت با قدرت انجام می شود. ما برای اقدام علیه دور زدن تحریمهای صادرات نفت به همراه تحریمها علیه فروش موشک و پهپاد و نقض حقوق بشر، تردید نداشته و نخواهیم داشت.
افزایش تولید نفت ایران در دولت سیزدهم
سیاست فشار حداکثری دولت ترامپ و بازگشت تحریمهای انرژی در سال 2018 باعث شد ایران جایگاه خود به عنوان دومین تولیدکننده بزرگ عضو اوپک را از دست بدهد و به جایگاه پنجم برود. اما در دولت سیزدهم، ایران با افزایش تولید موفق شد جایگاه خود را بهبود بخشیده و در سال 2021 به رتبه چهارم بازگشت و سپس در سال میلادی گذشته، با کنار زدن امارات عربی متحده، به رتبه سومین تولیدکننده بزرگ عضو اوپک صعود کرد.
بنا بر آمار آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، ایران در سال میلادی گذشته، 2.99 میلیون بشکه در روز نفت تولید کرد که 440 هزار بشکه در روز در مقایسه با سطح تولید سال 2022، افزایش داشت. آژانس بین‌المللی انرژی در جدیدترین گزارش خود اعلام کرد ایران در آوریل، 3.3 میلیون بشکه در روز نفت تولید کرده که بالاتر از 3.25 میلیون بشکه در روز در مارس بوده است. این آژانس، ظرفیت تولید پایدار ایران را 3.8 میلیون بشکه در روز برآورد کرد و برآوردش از سطح تولید ایران و رشد آن، از ارزیابی‌های اوپک هم بالاتر بوده است.
همچنین بنا بر آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا، تولید نفت خام ایران در سه ماهه اول سال میلادی جاری، به 3.23 میلیون بشکه در روز رسید که در مقایسه با تولید 3.18 میلیون بشکه در روز در سه ماهه چهارم سال 2023، افزایش داشت. میانگین تولید نفت ایران در سال میلادی گذشته، 2.87 میلیون بشکه در روز بوده است.
آمار اوپک هم نشان داد ایران با وجود تداوم تحریمهای ظالمانه آمریکا، در سال 2023، رکورددار افزایش تولید در میان اعضای اوپک بود. اوپک در جدیدترین گزارش ماهانه خود از بازار نفت، تولید نفت ایران در آوریل را بر اساس آمار منابع ثانویه، 3.212 میلیون بشکه در روز اعلام کرد که 14 هزار بشکه در روز افزایش نسبت به مارس داشت.