افزایش هزینه تولید زنگ خطر برای صنایع صادرات‌محور
به گزارش خبرگزاری اقتصاد ایران، طبق برآوردهای اتاق‌های بازرگانی و تحلیل مراکز پژوهشی، هزینه نهایی تولید بسیاری از کالاهای صنعتی و کشاورزی در ایران به دلایل مختلف از جمله انرژی ارزان، نیروی کار نسبتاً ارزان، اما در مقابل هزینه بالای تأمین مواد اولیه و ماشین‌آلات وارداتی، نسبتاً بالاتر از برخی کشورهای منطقه است. ترکیه با دسترسی ساده‌تر به بازارهای جهانی و زنجیره تأمین بین‌المللی کارا، هزینه لجستیک و انتقال کالا در این کشور پایین‌تر است. همچنین پایداری سیاست‌های ارزی بیشتر بوده و تولیدکنندگان کمتر درگیر نوسانات نرخ ارز هستند. امارات به‌رغم هزینه بالای نیروی انسانی، امارات با بهره‌گیری از زیرساخت لجستیک پیشرفته و حمایت‌های صادراتی، توانسته هزینه نهایی محصول را کاهش دهد و در صادرات مجدد به کشورهای منطقه پیشتاز شود. عربستان با سرمایه‌گذاری‌های کلان دولتی و یارانه مستقیم انرژی و مواد اولیه، توانسته هزینه تولید بسیاری از محصولات استراتژیک خود را به حداقل برساند.
مهم‌ترین عوامل افزایش هزینه تولید در ایران
- افزایش قیمت مواد اولیه وارداتی بر اثر تحریم و نرخ ارز
- مشکلات بانکی و هزینه بالای تأمین مالی
- فرسودگی خطوط تولید و هزینه سنگین نوسازی ماشین‌آلات
- افزایش هزینه حمل‌ونقل داخلی به علت نبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل کافی
- ناپایداری سیاست‌های دولتی و نبود ثبات مقررات اقتصادی
پیامدهای این تفاوت هزینه بر صادرات
بر اساس گزارش اتاق بازرگانی ایران، تولیدکننده ایرانی به طور متوسط باید با 10 تا 30 درصد هزینه بالاتر نسبت به رقبای منطقه‌ای در بازار رقابت کند. این وضعیت باعث شده است در برخی صنایع از جمله نساجی، فولاد، محصولات غذایی و حتی سیمان، سهم ایران هر سال از بازارهای هدف منطقه‌ای کاهش یابد.
فعالان اقتصادی معتقدند اگر روند فعلی ادامه داشته باشد، ایران از بازارهای سنتی خود در عراق، افغانستان، آسیای مرکزی و حتی روسیه به‌تدریج عقب‌نشینی خواهد کرد و جایگاه خود را به بازیگران جدید یا رقبای قدیمی خواهد سپرد.
راهکارها
کارشناسان تاکید دارند تسهیل ورود مواد اولیه، تزریق منابع مالی ارزان، حمایت هدفمند از تولید صادرات‌محور و تثبیت سیاست‌های اقتصادی، مهم‌ترین اقداماتی است که می‌تواند هزینه‌های تولید را در ایران کاهش داده و رقابت‌پذیری محصولات ایرانی را در برابر رقبای منطقه‌ای احیا کند.
به گزارش اکونیوز، چنانچه اصلاحات ساختاری در حوزه تولید ملی و سیاست‌های حمایتی در ایران انجام نشود، باوجود ظرفیت‌های انسانی و منابع فیزیکی کشور، فاصله هزینه‌های تولید با رقبای منطقه‌ای هر روز بیشتر خواهد شد و جایگاه صادراتی ایران بیش از پیش تهدید خواهد شد.