شنبه 3 آذر 1403

افطار انتخاباتی در بهارستان

وب‌گاه دنیای اقتصاد مشاهده در مرجع
افطار انتخاباتی در بهارستان

محمدباقر قالیباف، یکشنبه شب میزبان علی‌اکبر ناطق‌نوری، علی لاریجانی و غلامعلی حدادعادل روسای پیشین مجلس شورای اسلامی بود. این دیدار کم‌سابقه را باید نشانه‌ای از آغاز زودهنگام رقابت‌های انتخاباتی مجلس دانست؛ آن هم با چینش جدید. در آرایش جدید نیروهای سیاسی به نظر می‌رسد سخنان اخیر روحانی درباره اینکه اول رفراندوم باشد و بعد انتخابات نقطه عطف محسوب می‌شود. این سخنان می‌تواند زمینه نزدیک...

هرچند هنوز 11ماه تا انتخابات مجلس شورای اسلامی باقی است، اما کشور این‌بار زودتر از سال‌های پیش وارد رقابت‌های انتخاباتی شده است. شاهد آن، سخنان اخیر حسن روحانی، رئیس‌جمهوری سابق در دیدار نوروزی‌اش با مدیران ارشد دو دولت خود و از سوی دیگر دیدار یکشنبه شب روسای سابق مجلس با یکدیگر به بهانه افطار است. دو دیداری که در یکی در کنار تاکید بر اولویت همه‌پرسی بر انتخابات، بر لزوم فراهم شدن لوازم انتخابات خیلی زودتر از سال‌های گذشته تاکید شده و در دیگری اگرچه از محتوای دیدارشان خبری منتشر نشده است، اما عکس 4نفره‌شان که اتفاقا همگی در اردوگاه اصولگرایان قرار دارند، بر دیدار انتخاباتی آنها مهر تایید می‌زند.

روز 15فروردین ماه بود که حسن روحانی در دیدار نوروزی‌اش با مدیران ارشد دولت خود در سال‌های 92 تا 1400، سال جدید را سال «امتحان نظام در انتخابات اسفند ماه» توصیف کرد و گفت: «چشم دنیا به انتخابات اسفندماه است تا ببینند و ببینیم سالم و رقابتی و آزاد برگزار خواهد شد یا نه. موعد برگزاری انتخابات‌(مجلس شورای اسلامی) البته اسفند 1402 است، اما لوازم آن را باید از خیلی زودتر فراهم کرد هر چند به جز انتخابات مجلس، با اجرای اصل 59 هم می‌توان مستقیما به نظر مردم مراجعه کرد.»

هرچند این نخستین بار نبود که روحانی رفراندوم را در سخنان خود می‌گنجاند، اما بسیاری براین باورند که همین موضوع می‌تواند موجب جدایی او از برخی اصولگرایان معتدلی که طی چند سال گذشته به واسطه مسائل کشور به او نزدیک شده‌اند، شود. از سوی دیگر با توجه به تحولات دوسال گذشته در کشور به نظر می‌رسد اصولگرایان معتدل نیز به این نتیجه رسیده‌اند که باید صف خود را از اصولگرایان رادیکال به صورت آشکار جدا کنند و از همین‌رو احتمالا در انتخابات پیش‌رو شاهد شکل‌گیری جریان جدیدی در میان اصولگرایان خواهیم بود. ازهمین‌رو شاید بتوان عکس 4نفره ناطق‌نوری، غلامعلی حداد عادل، علی لاریجانی و محمدباقر قالیباف را مقدمه‌ای برای تشکیل این جریان جدید بدانیم. جریانی که حداقل طی یک سال گذشته و خصوصا در حوادث اخیر کشور با مواضع و سخنان‌شان نشان داده‌اند می‌خواهند با بخش رادیکال اصولگرا فاصله خود را حفظ کنند و از این رهگذر جریان جدید اعتدالی میان اصولگرایان یا همان نواصولگرایی شکل بگیرد. همچنین به نظر می‌رسد که طیف نزدیک به حسن روحانی نیز با طرح دیدگاه‌هایی همچون تقدم همه‌پرسی بر انتخابات قصد دارد دیدگاه جدید خود را برای اداره کشور این بار به بهانه انتخابات به گوش مخاطبانش برساند. دیدار 4نفره روسای سابق مجلس به میزبانی قالیباف در چنین شرایطی صورت گرفته است. دیداری که جدا از بی‌سابقه بودن آن طی سال‌های گذشته، ترکیب افراد شرکت‌کننده در آن حائز اهمیت است. مروری بر مواضع چهره‌های این قاب عکس 4نفره می‌تواند اهمیت این دیدار را مشخص‌تر کند.

شخصیت‌شناسی قاب 4 نفره

نخست علی‌اکبر ناطق‌نوری است که سال‌هاست از عالم سیاست به‌طور رسمی فاصله گرفته، اما براساس گزارش‌ها و روایت‌ها در پشت‌پرده سیاست مشغول به فعالیت است. در این میان او طی سال‌های گذشته بارها نشست‌هایی با سید محمد خاتمی و حسن روحانی داشته است. تشکیل همین جلسات حتی موجب شده تا افرادی همچون محمدحسن قدیری‌ابیانه، فعال سیاسی اصولگرا را به این نتیجه برساند که ناطق‌نوری تغییر موضع داده و از جریان اصولگرایی بیرون رفته است. او حتی طی سخنانی در سال 99 به صراحت اعلام کرد که ناطق نوری به اصلاح‌طلبان نزدیک شده است. ازسوی دیگر می‌توان به سخنان محمدعلی ابطحی در اردیبهشت سال گذشته اشاره کرد که با اشاره به هم‌نشینی خاتمی و ناطق در یک افطاری نوشت: «گذر زمان سال‌هاست این دو را از نظر فکری و سیاسی به هم نزدیک کرده است. دلیل اصلی‌اش این است که هر دو شخصیت محترم ذاتی داشتند و تسلیم واقعیت‌های جامعه بودند و اهل مداهنه و چاپلوسی نبودند.» به همه اینها باید دیدارهای یک سال گذشته ناطق‌نوری با حسن روحانی و خاتمی را اضافه کرد. همچنان‌که محمود واعظی دی ماه سال گذشته در گفت‌وگویی از ارتباط خیلی خوب ناطق و حسن روحانی و دیدارهای‌شان خبر داد. ناطق‌نوری البته میان اصولگرایان نیز از جایگاه ویژه‌ای برخورداراست، همچنان‌که در تمامی انتخابات سال‌های گذشته اعم از مجلس و ریاست‌جمهوری اصولگرایان خواستار بازگشت او به عرصه سیاست برای اتحادشان شده‌اند. خواسته‌ای که ناطق هیچ‌گاه به آن پاسخ روشنی نداده است، اما شاید عکس یکشنبه شب او در کنار دیگر روسای مجلس نشانه‌ای از بازگشت او به خانه اولش یا همان جریان اصولگرایی در شکلی جدید باشد. دومین چهره این قاب علی لاریجانی است. مردی که سابقه 12سال ریاست مجلس را در کارنامه خود دارد و در کنار آن البته خاطره خوشایندی از کاندیداتوری‌اش در انتخابات ریاست‌جمهوری ندارد. بسیاری براین نظرند که عدم تایید صلاحیتش در انتخابات ریاست‌جمهوری 1400 نتیجه دفاعیاتش از دولت حسن روحانی بود. از همین‌رو شاید بتوان گفت که او به این نتیجه رسیده که تاوان نزدیکی‌اش به روحانی را داده است و حالا تصمیم گرفته شانس خود را یک بار دیگر در میان اصولگرایان یا در کلامی بهتر جریان جدیدی میان اصولگرایان بیازماید.

غلامعلی حدادعادل نفر سوم این عکس است. مردی که چند روز پیش فرمان آغاز به‌کار تشکیلاتی را با توجه به انتخابات پیش‌رو صادر کرد؛ از همین‌رو دیدار او با همتایان گذشته‌اش حائز اهمیت است. اما اینکه در صورت ایجاد جریان جدیدی درمیان اصولگرایان که دیدگاهی اعتدالی داشته باشند او چه جایگاهی خواهد داشت، شاید بتوان به مواضع او در حوادث اخیر کشور اشاره کرد که برخی از آن مواضع با مواضع گذشته او فاصله داشت. دراین میان می‌توان به هشدار او در نشست اساتید دانشگاه در 12مهر سال گذشته مبنی بر دوقطبی شدن جامعه اشاره کرد که موجب شد برخی همچون علم‌الهدی او را خواص بی‌بصیرت توصیف کنند. اما چهره چهارم این قاب 4نفره محمد‌باقر قالیباف، رئیس مجلس و میزبان این ضیافت افطار است. قالیباف نیز در حوادث اخیر کشور بارها در مواضعش نشان داد که تلاش دارد نقشی معتدل ایفا کند. با چنین تفاسیری می‌توان جمع شدن بی‌سابقه تمامی این چهره‌های سیاسی در کنار هم را با توجه به سبقه و مواضع‌شان طی سال‌های گذشته نشانه‌ای از شکل‌گیری یک جریان جدید اعتدالی درمیان اصولگرایان در نظر گرفت.

دراین میان برخی براین نظرند که سخنان اخیر روحانی درمورد تقدم رفراندوم بر انتخابات موجب فاصله گرفتن لاریجانی از روحانی شده است، ازسوی دیگر این سخنان موجب نزدیکی اصلاح‌طلبان به حسن روحانی می‌شود که در این صورت می‌توان دیدار 4نفره لاریجانی، ناطق نوری، حدادعادل و قالیباف را مقدمه‌ای برای تشکیل یک ائتلاف میان اصولگرایانی دانست که تلاش دارند با افراطی‌های جریانشان فاصله خود را حفظ کنند. در دیدگاه دیگر این دیدار می‌تواند به این معنی باشد که محافظه‌کارانی مانند لاریجانی و ناطق‌نوری تلاش دارند پایگاهی جدید در میان اصولگرایان بسازند که درصورت تحقق آن می‌توان از آن به عنوان یک تغییر بزرگ در جریان اصولگرایی یاد کرد که قادر خواهد بود جریان رادیکال را کنار بزند. هرچند همه این گمانه‌زنی‌ها درمورد ائتلاف‌ها می‌تواند تا دم انتخابات تغییر کند. شنیده‌ها همچنین حاکی از این است که تقابل نواصولگرایان با رادیکال‌ها در روزهای اخیر به اوج خود رسیده است و نشانه آن را باید در مجادله میان مجتبی توانگر و مرتضی آقا‌تهرانی دانست. در این نزاع قالیباف و حداد‌عادل در کنار میانه‌روهایی چون توانگر قرار گرفته‌اند و به همین دلیل در سیبل حملات رادیکال‌ها قرار گرفته‌اند. ضیافت افطاری قالیباف در میانه این مجادلات معنای مشخص و روشن‌تری خواهد گرفت.

--> اخبار مرتبط