امام خمینی (ره)؛ قائل به آزادی رسانه در راستای قانون بود

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ امید علی مسعودی سرپرست دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره و رئیس هیات مدیره انجمن ملی سواد رسانه ای ایران، در گفتگو با مرآت اظهار کرد: مکتب مجموعه‌ای است از هستی شناسی، معرفت شناسی و روش شناسی بنابراین جهت مطالعه مکتب امام باید دقت شود که امام قائل به چه نوع شناختی است و آن مکتب دارای هستی شناسی توحیدی و یک مکتب فراگیر و همچنین دارای نگاه انتقادی نسبت به دستگاه شاهنشاهی است.

سرپرست دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره ضمن بیان مبنای قیام امام خمینی (ره) عنوان کرد: قیام و انقلاب امام خمینی (ره) بر اساس حاکم شدن قوانین الهی بود. بخشی از نگاه انتقادی امام (ره) در زمان نظام شاهنشاهی، به مطبوعات مربوط می‌شد. ایشان از همان ابتدای نهضت و براساس نگاه مکتبی که داشتند همواره نسبت به مطبوعات زمان طاغوت به نقادی می پرداختند و نوع حکمرانی نظام شاهنشاهی را نقد می کردند.

امام خمینی (ره) به اخبار توسعه معتقد بود

رئیس هیات مدیره انجمن ملی سواد رسانه ای ایران افزود: حضرت امام (ره) از نظر مطالعات ارتباطی، قائل به اطلاع رسانی به شکل توسعه بودند؛ یعنی نگاه ایشان به مطبوعات و رسانه همواره از این دریچه بود که مطبوعات و رسانه باید بتوانند جامعه را توسعه بدهند. ایشان در مقابل تهاجم خبری غرب بشدت ایستادگی می کرد.

وی در تشریح حوزه های اخبار توسعه گفت: اخبار توسعه را در دو حوزه می‌توان دسته بندی کرد. بخش اول اخبار مربوط به دستاوردها علمی و ساخت و سازهای مهم است و دسته دوم مربوط به رفع مشکلاتی است که گریبانگیر یک جامعه است؛ مانند استثمار یک جامعه یا نجات پیدا کردن یک کشور از استعماری که سالها است با کودتا بر مردم آن کشور مسلط شده است.

مسعودی با اشاره به لزوم رفتار فعال خبرنگاران در روزنامه نگاری توسعه اظهار کرد: خبرنگاران در حوزه باید به جای رفتار منفعلانه و توجه به اخبار رویداد مدار که عموماً در صدد نشان دادن اخبار بد و فجایع است و بسیار هم در افکار عمومی مؤثر است؛ به گزارش و تحلیل ها تکیه کنند و برخوردی فعال داشته و به نشان دادن واقعیت ها و پیشرفت های موجود بپردازند.

سلطه گسترده خبری غرب بر اخبار جهان

سرپرست دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره در ادامه بیان کرد: در دهه های پیش از انقلاب شاهد درگیری های کشورهای در حال توسعه با کنفرانس های متعدد یونسکو که سازمان مهم فرهنگی سازمان ملل متحد است. تلاش ها و کوشش های متعدد رهبران کشورهای در حال توسعه در این کنفرانس ها طی دهه های 70 و 80 میلادی، دستاوردهای عظیمی برای سد کردن نفوذ گسترده خبری غرب داشت. انقدر این جلسات مثمر ثمر بود که منجر به ترک جلسات توسط امریکا و انگلیس شد.

رئیس هیات مدیره انجمن ملی سواد رسانه ای ایران با اشاره به تلاش پژوهشگران رسانه در کشورهای در حال توسعه ابراز کرد: از حدود دو دهه پیش تا کنون، کوشش های قابل ملاحظه ای به موازات سیاست های این کشورها به منظور ایجاد نظم جهانی اطلاعات و ارتباطات برای مبارزه با عدم تعادل و نابرابری جهانی ارتباطات و در نهایت در جهت مقابله با سلطه ارتباطی و خبری کشورهای غرب انجام شده است.

وی با اشاره به سلطه غرب بر دنیای رسانه ای امروز خاطر نشان کرد: متأسفانه در نیای کنونی نیز در آن چیزی که اینترنت نام دارد و کلید اصلی و حکمرانی آن در دست شرکت های چند ملیتی امریکایی است نیز با سلطه خبری غرب مواجهیم. به طور مثال حتی یک ایمیل که بین دو فرد در حال ارسال است ابتدا در سرور های این شرکت ها ثبت و ضبط می شود.

مسعودی افزود: ایندرا گاندی رئیس جمهور فقید هند در خصوص سلطه خبری غرب بر رسانه ها و اخبار کشورهای در حال توسعه چنین عنوان می کند: در رسانه های غرب و یا در واقع در رسانه های خود ما، به ندرت خبری در مورد کشورهای در حال توسعه به غیر از اخبار مربوط به فاجعه و آشوب وجود دارد. تلاش عظیم و حیرت انگیزی که در زمینه توسعه صورت می گیرد و تغییرات و تحولی که روستاها و شهرهای ما و در میان زنان ما، کارگران ما و سایرین روی می دهد؛ دیه نمی شود. نیز به نظر می رسد که دبیران و مدیران رسانه های ما قاعده بندی «نورث کلیف» را مبنی بر اینکه قدرت، موقعیت، پول و مسائل جنسی خبر را به وجود می آورند؛ شیوه نامه خود ساخته اند. و به همین ترتیب پرهیزکاری سخت کوشی تواضع و فروتنی خبر ساز نیستند.

سرپرست دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره در تشریح گفته های گاندی افزود: این عبارات به این معنی است که سیاست سلطه رسانه این است که اگر هزاران کار خوب درکشور انجام شود؛ این اخبار باید در لابلای اخبار بد و فجایع محو و ناپیدا شود.

رئیس هیات مدیره انجمن ملی سواد رسانه ای ایران در ادامه تصریح کرد: اساساً در دنیا و حتی به چشم مخاطبین داخلی که اخبار را صرفاً از رسانه های بیگانه چه در فضای مجازی و چه در ماهواره دنبال می کنند؛ توسعه و سازندگی کشور نباید دیده شود و اصطلاحاً می گویند این نوع پخش اخبار رویداد مدار است. به این معنی که ساخت چندین سد و ساختمان خبر محسوب نمی شود اما شکستن یک سد یا فرو ریختن یک ساختمان می تواند روزها و ساعت ها عامل تولید خبر محسوب شود.

سیاست رسانه غرب؛ سکوت خبری در قبال دستاوردهای کشور

وی با اشاره به سازندگی و پیشرفت های صورت گرفته پس از انقلاب در کشور گفت: سیاست سلطه رسانه این است که پروژه هایی مانند پارس جنوبی که یک کار عظیم محسوب می شود و یا ساخت سد هیچ گاه به چشم مخاطب نیاید. در مورد بعضی طرح ها مثل آب سنگین اراک نمی شود کار خبری کرد اما باید دانست این طرح های بسیار مدرن در کشور در حال اجراست.

مسعودی در ادامه افزود: جلال آل احمد در مورد سال 1332 و بعد از کودتا که شاه مجدد در کشور مستقر می شود و به زعم خودش قصد دارد تا ایرانیان را به دوران تمدن بزرگ برساند؛ می گوید: «و از سال 1332 به بعد ماییم و این رنگین نامه ها و خالی از هر نوع شور و شوق؛ بر روی همین نقطه است که دولت هم دست کمک می گذارد برای اینکه مردم با کله هایشان فکر نکنند....» و این اوضاع و احوال تا پیروزی انقلاب بر این مرز و بوم حاکم بود.

امام خمینی (ره)؛ منتقد فضای انتقادی مطبوعات زمان طاغوت

سرپرست دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره با اشاره به فضای مسموم رسانه ای پیش از انقلاب ابراز کرد: اگر از تعداد معدودی نشریات و روزنامه های سالم در آن زمان بگذریم؛ فضای حاکم بر مطبوعات کشور ما فضایی آلوده بوده است. در این دوران شاهد دیدگاه های انتقادی حضرت امام هستیم و میبینیم امام کتاب کشف الاسرا را در جواب کتاب اسرار هزار ساله که نوشته علی اکبر حکمی زاده بود و در آن تشیع مورد اهانت واقع شده بود؛ نوشتند.

رئیس هیات مدیره انجمن ملی سواد رسانه ای ایران در ادامه اظهار کرد: حضرت امام با نوشتن این کتاب، نخستین گام ها را در جهت اعتراض به اوضاع ان زمان برداشت و تذکراتی به روحانیون آن زمان دادند و از غفلت و کم توجهی روحانیون به مسائل روز به شدت انتقاد کردند. امام خمینی از روزنامه ها آن دوره به عنوان کالاهای پخش فساد اخلاق نام می برند و انتقادات تند و صریحی را متوجه رضا شاه می سازند.

وی با اشاره به نگاه امام به نقش رسانه عنوان کرد: نقش رسانه در مکتب اما را به خوبی با این جملات حضرت امام می توان فهمید. ایشان می فرماید: «مجلات وروزنامه های تخریب کننده و فاسد کننده نسل جوان و از آن ها بدتر سینماها و رادیو وتلویزیون بود که با برنامه های خود ملت را به حد وافر در آغوش غرب و غرب زده ها غلتانید. ضررهای رسانه های گروهی از خرابی های توپ و تانک ها و سلاح های مخرب بالاتر و بدتر است.»

مسعودی در ادامه گفت: لذا در این بحث امام رسالت رسانه را یک رسالت آموزسی می داند و همواره از مطبوعات می خواهد که مطالبشان را آزادانه بنویسند امااز طرح توطئه بپرهیزند و ایشان معتقد بود که مطبوعات باید یک مدرسه سیار باشد و رسانه های گروهی می توانند خدمت های گران مایه ای را به فرهنگ اسلام و ایران ارائه کنند. درواقع دیدگاه امام در آن دوره به دو دسته افشای عملکرد و ماهیت رژیم در خصوص ایجاد اختناق در مطبوعات و انتقاد از عملکرد مطبوعات آن دوره تقسیم می شود.

آزادی رسانه در چهارچوب قانون کشور

سرپرست دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره افزود: پس از انقلاب و در سال های 1358 تا 1361 همه نوع روزنامه و با همه نوع رویکرد اعم از چپ، راست، مخالف وحتی منافقین به چاپ می رسید و خود این امر در زمان جنگ و در جامعه عامل ایجاد مسائل مثل ایجاد فضای یأس ونا امیدی میان مردم بود. فعالیت افرادی که در جبهه دشمن ما بودند و در حال چاپ روزنامه برای مردممان بود لزوم سازماندهی رسانه های آن زمان را بیش از پیش بر مسئولین به اثبات می رساند.

رئیس هیات مدیره انجمن ملی سواد رسانه ای ایران با اشاره به مواضع حضرت امام نسبت به رسانه ها پس از پیروزی انقلاب بیان کرد: حضرت امام در ابتدا به نصیحت صاحبان نشریات و روزنامه هایی که مغرضانه عمل می کردند؛ پرداختند. اما پس از مشاهده عدم تغییر رویه این نشریات، حضرت امام اقدام به افشای توطئه های این نشریات کردند. به طور مثال در یکی از سخنرانی هایشان فرمودند:«معنی آزادی این نیست که هرکس بر خلاف قوانین اساس یک ملت هر چه دلش می خواهد بگوید.»

وی با بیان این که ابتدای انقلاب همه روزنامه ها و نشریات برای فعالیت در داخل کشور آزاد بودند ابراز کرد: یک سری از نشریات دشمنی خود را به اثبات رساندند و به درستی از رسانه در دست خود استفاده نکردند و با واکنش حضرت امام نیز مواجه شدند. باید توجه داشت امام خمینی به آزادی و نگاه نقد در مطبوعات و رسانه معتقد بود اما با توطئه، هنجار و قانون شکنی مخالف بود.

انتهای پیام /