امید به یک معامله کثیف با تزار
اقتصادنیوز: در روزهای اخیر بحث بر سر استفاده از بمب کثیف و یا سلاح هسته ای تاکتیکی در جنگ اوکراین بالا گرفته و طرفین یکدیگر را متهم به زمینه‌سازی برای به کار بردن آن در درگیری کرده‌اند.
به گزارش اقتصادنیوز با این همه توماس فریدمن، ستون‌نویس مشهور نیویورک‌تایمز با انتشار یادداشتی با عنوان «پوتین مسلط بر ماست» از رویه دیگر درگیری روسیه با غرب پرده‌برداری کرده است:
امید به یک معامله کثیف
با ادامه تزلزل ارتش روسیه در اوکراین، جهان نگران است که ولادیمیر پوتین بتواند از سلاح هسته ای تاکتیکی استفاده کند. شاید این ممکن باشد، اما در حال حاضر، من فکر می کنم پوتین در حال مونتاژ یک سلاح متفاوت است. این یک بمب نفتی و گازی است که او درست جلوی چشمان همه و با کمک سهوی غرب در هم می‌آمیزد - و او می‌تواند به راحتی آن را در زمستان امسال منفجر کند.
اگر این کار را انجام دهد، می‌تواند هزینه گرمایش خانه‌ها و بنزین را وارد فاز نجومی کند. پوتین مطمئنا امیدوار است که پیامدهای سیاسی این مسئله اتحاد غرب را فرو می‌پاشاند و بسیاری از کشورها - از جمله آمریکایی که در آن هم جمهوری‌خواهانِ «عظمت آمریکا را برگردانیم» و هم دموکرات‌های ترقی‌خواه در مورد هزینه‌های پیچیده درگیری اوکراین ابراز نگرانی می‌کنند - را مجبور به یک معامله کثیف عجولانه با مرد کرملین خواهد کرد.
مبارزه در دو جبهه؛ چشم انداز هراس‌آور برای غرب
به طور خلاصه، پوتین اکنون به طور هم‌زمان در حال مبارزه در دو جبهه است: یک جنگ زمینی برای شکستن خطوط اوکراین و یک جنگ انرژی دو طرفه برای شکستن اراده اوکراین و متحدانش است.
او در تلاش است تا سیستم تولید و توزیع برق اوکراین را درهم بشکند تا از زمستان طولانی و سرد در آن‌جا اطمینان حاصل کند و در عین حال خود را در موقعیتی قرار دهد (به روشی که توضیح خواهم داد) تا هزینه انرژی را برای همه متحدان اوکراین افزایش دهد. و از آن‌جا که غرب استراتژی انرژی‌محور برای کاهش تاثیر بمب انرژی پوتین را ندارد، چشم‌انداز ماجرا برای غرب هرس‌آور است.
خواست نقیضین در غرب
زمانی حرف از انرژی می‌شود، غرب پنج چیز را می‌خواهد که با هم ناسازگار است - و پوتین بدان توجه دارد:
1. غرب می‌خواهد اقتصاد خود را تا جایی که می‌تواند کربن‌زدایی کند تا خطرات واقعی تغییرات آب‌و‌هوایی را کاهش دهد.
2. غرب ارزان‌ترین قیمت ممکن انرژی را می‌خواهد تا بتواند اتومبیل‌ها را با سرعت و به همان اندازه که می‌خواهد براند - و هرگز مجبور نباشد در داخل خانه ژاکت بپوشد یا کاری برای صرفه‌جویی در انرژی انجام دهد.
3. می‌خواهد به نفت‌کش‌ها در ایران، ونزوئلا و عربستان سعودی بگوید که با بیش‌ترین ظرفیت حرکت کنند.
4. می‌خواهد با شرکت‌های نفت و گاز ایالات متحده به‌عنوان آدم‌های عقب‌مانده و دایناسورهایی رفتار کند تا اجازه دهند خورشید و باد قدرت را در دست بگیرند.
5. اوه، و نمی‌خواهد هیچ خط لوله نفت‌وگاز جدید یا خطوط انتقال بادوخورشیدی حیاط خلوتش را خراب کند.
آغاز جنگ انرژی
طی جنگ انرژی مانند جنگی که اکنون در آن درگیر هستیم، باید اهداف و اولویت‌ها روشن باشد. در حال حاضر هیچ نشانی از اولویت‌های انرژی وجود ندارد و فقط آرزوهای رقابت‌جویانه و تفکرات جادویی هست که می‌توانیم همه آن را داشته باشیم.
اگر در این امر پافشاری کنیم و پوتین بمب انرژی را که فکر می‌کنم برای کریسمس آماده می‌کند، بیاندازد، با دنیایی از فاجعه مواجه خواهیم شد. من فکر می‌کنم استراتژی او این است: با واداشتن ایالات متحده به کاهش ذخایر استراتژیک نفت خود باز شروع می‌شود. چهارشنبه گذشته، پرزیدنت بایدن از آزادسازی 15 میلیون بشکه بیشتر از ذخایر در ماه دسامبر خبر داد و طرحی را که پیش از این برای گسیل مجموعا 180 میلیون بشکه در تلاش برای پایین نگه داشتن قیمت بنزین ارائه کرده بود، تکمیل کرد - آن هم در آستانه انتخابات میان دوره‌ای (البته قسمت آخر را نگفت و نیازی هم به گفتن نداشت).
استراتژی آلمانی پوتین
بر اساس گزارشی واشنگتن پست، این ذخایر تا 14 اکتبر حاوی 405.1 میلیون بشکه بود که حدود 57 درصد از حداکثر ظرفیت ذخیره مجاز 714 میلیون بشکه‌ای می‌شود.
من با رئیس‌جمهور هم‌دردی می‌کنم. مردم واقعاً از بنزین 5 و 6 دلاری در هر گالن صدمه دیده بودند. اما استفاده از ذخایر - که برای محافظت از مردم آمریکا در مواجهه با تعطیلی ناگهانی تولید داخلی یا جهانی طراحی شده - برای کم کردن یک سکه یا یک چهارم گالن بنزین قبل از انتخابات، کار اشتباهی است، حتی اگر رئیس جمهور برنامه‌ای برای پر کردن مجدد آن در ماه‌های آینده داشته باشد.
پوتین از آمریکا می‌خواهد که اکنون به همان اندازه از ذخایر استراتژیک نفت خود استفاده کند - درست مانند روشی که آلمان‌ها انرژی هسته‌ای را کنار گذاشتند و او آنها را به گاز طبیعی ارزان روسیه معتاد کرد. سپس، زمانی که گاز روسیه به دلیل جنگ اوکراین قطع شد، خانه‌ها و کارخانه‌های آلمانی مجبور شدند به شدت مصرف را کاهش دهند و برای جایگزین‌های گران‌تر تلاش کنند.
مرحله دوم بازی
در مرحله بعد، پوتین نظاره‌گر تدارک اتحادیه اروپا برای ممنوعیت واردات نفت خام از طریق دریا از روسیه است که از 5 دسامبر آغاز می شود. این تحریم - همراه با اقدام آلمان و لهستان برای توقف واردات از طریق خط لوله - باید تقریبا 90 درصد از نفت اتحادیه اروپا از روسیه را پوشش دهد.
همانطور که یک گزارش اخیر از مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی در واشنگتن‌دی‌سی، اشاره کرد، «به طور اساسی، تحریم ها همچنین شرکت های اتحادیه اروپا را از ارائه بیمه کشتیرانی، خدمات دلالی یا تامین مالی برای صادرات نفت از روسیه به کشورهای ثالث منع می کند.
خزانه داری ایالات متحده و اتحادیه اروپا بر این باورند که بدون این بیمه، تعداد مشتریان نفت روسیه به شدت کاهش می یابد، بنابراین آنها به روس‌ها می‌گویند که آنها می توانند بیمه نفتکش های خود را از معدود شرکت های بیمه غربی که بر صنعت تسلط دارند، دریافت کنند، تنها در صورتی که قیمت صادرات نفت خام خود را به سطح تعیین شده توسط اروپایی ها و ایالات متحده کاهش دهند.
منابع من در صنعت نفت به من می گویند که آنها به طور جدی شک دارند که این تثبیت قیمت غربی کارساز باشد. عربستان سعودی، شریک اوپک پلاس روسیه، مطمئناً علاقه ای به دیدن چنین پیشینه ای برای تثبیت قیمت از سوی خریداران ندارد. علاوه بر این، تجارت بین‌المللی نفت مملو از شخصیت‌های مبهم است - آیا نام مارک ریچ زنگ خطری را به صدا در می‌آورد؟ - کسانی که از طریق انحرافات بازار رشد می کنند. تانکرهای نفتی حامل فرستنده‌هایی هستند که موقعیت آنها را ردیابی می کنند. اما نفتکش‌هایی که در فعالیت‌های مخفیانه فعالیت می‌کنند، چند روز پس از انتقال کشتی به کشتی، فرستنده‌های خود را خاموش می‌کنند و دوباره ظاهر می‌شوند یا محموله‌های خود را به مخازن ذخیره‌سازی در جایی در آسیا برای صادرات مجدد منتقل می‌کنند و در واقع نفت روسیه خود را می‌شویند.
بازی غیرمنتظره چین
حالا یک بازیکن بدبین دیگر به ترکیب اضافه کنید: چین. این کشور انواع قراردادهای بلندمدت و با قیمت ثابت برای واردات گاز طبیعی مایع و نفت از خاورمیانه دارد. اما از آنجایی که رویکرد دیوانه‌وار رئیس‌جمهور شی جین پینگ برای مهار کووید - در ماه‌های اخیر حدود 300 میلیون شهروند تحت قرنطینه کامل یا جزئی قرار گرفته‌اند - اقتصاد چین را به طور قابل توجهی کند کرده، به همان میزان مصرف گاز آن نیز کاهش یافته است. در نتیجه، یک منبع صنعت نفت به من می‌گوید، چین از برخی خریدهای گازی خود را به سه برابر قیمت به اروپا فروخته است.
اکنون که شی برای سومین بار به مقام دبیرکل حزب کمونیست برگزیده شده، بسیاری انتظار دارند که او محدودیت‌ها را کاهش دهد. اگر چین به چیزی نزدیک به مصرف گاز طبیعی خود بازگردد و صادرات مجدد مازاد خود را متوقف کند، بازار جهانی گاز به طرز وحشتناکی تنگ‌تر خواهد شد.
تاریکی و سرمای مطلق در راه است
در آخر، همانطور که اشاره کردم، پوتین در تلاش است تا توانایی اوکراین برای تولید برق را از بین ببرد. امروز بیش از یک میلیون اوکراینی بدون برق هستند، و همانطور که یکی از قانونگذاران اوکراینی هفته گذشته توییت کرد، «تاریکی و سرمای مطلق در راه است».
تمیزی بمب انرژی
پس همه اینها را داشته باشید و سپس فرض کنید در ماه دسامبر پوتین اعلام می‌کند که تمام صادرات نفت و گاز روسیه را برای 30 یا 60 روز به کشورهای حامی اوکراین متوقف می‌کند، نه اینکه تسلیم تصمیم اتحادیه اروپا برای تعیین قیمت نفت خود شود. او می‌تواند برای مدت کوتاهی از عهده آن برآید. این بمب انرژی پوتین و هدیه کریسمس به غرب خواهد بود. در این بازار فاجعه، نفت می‌تواند تا 200 دلار در هر بشکه، با افزایش قیمت گاز طبیعی متناسب با آن، برسد. بدین ترتیب شاهد قیمت 10 تا 12 دلار در هر گالن در پمپ‌بنزین‌های ایالات متحده خواهیم بود.
زیبایی یک بمب انرژی برای پوتین این است که بر خلاف انفجار یک بمب هسته‌ای - که تمام جهان را علیه او متحد می‌کند - شلیک یک بمب قیمت نفت، غرب را از اوکراین جدا می کند.
پوتین فریب نمی‌خورد
بدیهی است که من فقط حدس می زنم که این همان چیزی است که پوتین در نظر دارد و اگر جهان وارد رکود شود، می‌تواند قیمت انرژی را نیز به همراه خود کاهش دهد. اما عاقلانه است که یک استراتژی متقابل واقعی وجود داشته باشد، به ویژه به این دلیل که در حالی که برخی در اروپا موفق به ذخیره گاز طبیعی برای زمستان امسال شده‌اند، بازسازی این ذخایر برای سال 2023 بدون گاز روسیه و با بازگشت چین به حالت عادی می‌تواند بسیار پرهزینه باشد.
اگر بایدن می‌خواهد آمریکا زرادخانه دموکراسی باشد و التماس نفت را از کشورهایی چون عربستان سعودی و ونزوئلا نکند، به همان اندازه که به یک زرادخانه نظامی نیاز دارد، به یک زرادخانه انرژی قوی نیاز دارد.
این وضعیت ایده‌آلی نیست. اینجا جایی نیست که من امیدوار بودم در سال 2022 باشیم. اما اینجا جایی است که ما هستیم و هر چیز دیگری واقعاً تفکر جادویی است - و تنها کسی که فریب آن را نخواهد خورد ولادیمیر پوتین است.
همچنین بخوانید