انتشار روزانه نشریه "فتح" در محرم / افول نشریات دانشجویی پس از کرونا

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم، یکی از فعالیت‌های "شیرین" اما "حساس" و "بازحمت" که دانشجویان "خوش‌فکر" به دنبال آن می‌روند، فعالیت در نشریات دانشجویی است. نشریاتی که گاها به صورت ادواری، گاهنامه یا تک‌شماره و یا به شکل الکترونیک در موضوعات فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، علمی، اقتصادی، هنری، ادبی و ورزشی توسط دانشجویان، منتشر و در محدوده دانشگاه‌ها توزیع می‌شوند.

نشریه "فتح" نشریه‌ای هفتگی بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق است که از سال 92 فعالیت خود را آغاز کرده و در دسترس عموم جامعه قرار می گیرد. این نشریه امسال و در ایام محرم به شکل روزانه منتشر شد و در دسترس دانشجویان و شرکت کنندگان در مراسم هیئت میثاق با شهدا این دانشگاه قرار گرفت.

امیر غلامی، سردبیر سابق نشریه فتح در این زمینه به تسنیم گفت: نشریه فتح سال 92 تاسیس شد. آن زمان، گفتمانی در جامعه شکل گرفته بود که راه‌حل همه مشکلات کشور را در مذاکره با غرب و آمریکا می دانست. در آن سال دانشجویان، به خصوص دانشجویان دانشگاه امام صادق (ع) احساس نگرانی داشتند و معتقد بودند این تفکر و این گفتمان زنگ خطری برای گفتمان انقلاب اسلامی است و باعث فراموشی آرمان های انقلاب می‌شود. از آن زمان نشریه 4 صفحه‌ای فتح برای تبیین آرمان‌های انقلاب و روشنگری مسائل و گفتمان جاری کشور منتشر شد و در نماز جمعه در دسترس مردم و مخاطبان قرار گرفت. قبل از نشریه فتح، ماهنامه‌ای را با عنوان حیات با محتوای تخصصی و دانشجویی منتشر می کردیم اما نشریه فتح بیشتر با مخاطب عام و کف جامعه ارتباط می‌گیرد و به دنبال ترویج گفتمان انقلاب اسلامی است.

وی با اشاره به محتوای موضوعات مطرح شده در این نشریه نیز گفت: مطالب منتشر شده در این نشریه بیشتر جنبه مطالبه‌گری از مسئولین و آگاهی بخشی به مردم در حوزه های مختلف داخلی و بین المللی را دارد.

علیرضا سعادت، سردبیر نشریه فتح نیز با اشاره به دغدغه اصلی نویسندگان و گردانندگان این نشریه دانشجویی گفت: دغدغه ذهنی ما زمینه سازی برای بیان حرف دانشجویان _به عنوان قشر نخبگانی کشور_ در نشریه است. اینکه دید منتقدانه و نوآورانه نسبت به موضوعات کشور داشته باشند و چگونه دیدگاه‌های خود را مطرح و به گوش مردم و مسئولین برسانند. اگر ایده‌های دانشجویان صرفا در دانشگاه و نشست‌ها و دورهمی‌های دانشگاهی بماند، از آن‌ها افرادی سرخورده و ناامید در جامعه به جا می‌ماند. اینکه کشور دچار ضعف‌هایی و مشکلاتی است اما کاری از دست ما بر‌نمی‌آید.

وی افزود: بررسی ابعاد مختلف مشکلات کشور و اقدام به مطالبه‌گری با تدقیق و آگاهی لازم، از مهمترین دغدغه‌های ما برای کنشگری موثر و درست در حوزه انتشار نشریات دانشجویی بود. دغدغه انتشار نشریه از آن جایی شروع شد که دانشجویان تصمیم گرفتند آرمان‌های دهه 60 را یادآور شوند و بر اساس آن‌ها مطالبه کنند.

این فعال دانشجویی این مدل از مطالبه گری را تکرار آرمان‌ها و یادآوری مسیر درست انقلاب دانست و خاطرنشان کرد: تذکر آرمان‌ها برای توده مردم و کف جامعه باعث برون رفت از یاس و ناامیدی می‌شود.

رویکرد اصلی نشریه فتح در دهه اول محرم

وی درباره محتوای نشریه در دهه اول ماه محرم، شعار «در زیر خیمه‌اش همه یک خانواده‌ایم» که به‌عنوان شعار محوری هیئات انتخاب شده را رویکرد اصلی نشریه دانست و خاطرنشان کرد: این شعار به دلیل ترویج فضای اتحاد و همدلی در جامعه، رویکرد اصلی ما در نگارش مطالب بود. موضوعات اصلی را در جلسات نویسندگان بررسی کردیم و تقسیم کاری صورت گرفت تا موضوعاتی که در در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی اجتماعی و بین المللی می تواند در نشریه منتشر شود، در دستورکار قرار گیرد.

سعادت به برخی از محورهای مورد توجه در نشریه نیز اشاره کرد و گفت: در مسئله اقتصاد، دانشگاه ما همواره حرف‌هایی برای گفتن داشته است. در یکی از شماره‌های نشریه بر اساس شعار امسال هیئات _در زیر خیمه اش همه یک خانواده‌ایم_ ما اولا مفهوم آزادی انسان در پارادیم اقتصادی غرب را به کرسی نقد گذاشتیم. همچنین در یک یادداشت با عنوان "اتحادیه معیشتی هیئات"، مدل تعاون و همکاری اقتصادی در اجتماع هیأت را مطرح کردیم. در کنار آن به مطالبه خصوصی‌سازی‌های نادرست و عدم اجرای درست سیاست‌های اصل 44 پرداختیم. در حوزه فرهنگی و اجتماعی مسئله گشت ارشاد و اینکه نسبت این مسئله با فضای اتحاد و وحدت در داخل جامعه چیست نیز مورد توجه قرار گرفت.

فرایند تولید و توزیع نشریه

غلامی در این رابطه گفت: هیئت میثاق با شهدا صبغه طولانی دارد و جز هیئت‌های پرجمعیت است که در برخی اوقات تمام دانشگاه از جمعیت پر می شود. در سال‌های گذشته این مسئله مد نظر بود که هر شب ویژه‌نامه‌ای را منتشر و در بین عزاداران توزیع کنیم.

سردبیر سابق نشریه درباره نحوه توزیع مطالب نیز گفت: شیوه کار این گونه بود که نوشتن مطالب و حتی گرافیک نشریه توسط خود بچه‌ها که از دانشجویان و خدام هیئت هستند، انجام می‌شود. به این صورت که بعد از جلسه هیئت درباره نشریه شب بعد و حتی تیترها و محتواها تقسیم کار صورت می‌گیرد. صبح تا یک ساعت مشخصی مطالب برای انتشار و تایید نهایی آماده می شد و تا حوالی ظهر طراحی انجام می‌شود و طرح آماده شده تا عصر برای چاپ به چاپخانه ارسال می‌شود. به طور میانگین هرشب بین 300 تا 400 نسخه چاپی داشتیم. برای ما خیلی جالب بود که برخی از افراد زودتر می‌آمدند تا نشریه را بگیرند و برخی منتظر آرشیو نشریه بودند. البته این نشریه در نماز جمعه هم استقبال خوبی دارد. به نحوی که هزار نسخه آن در عرض 10 دقیقه تمام می‌شود.

نحوه چیدمان نشریه

وی افزود: برای نوشتن سرمقاله بر اساس مهم‌ترین اتفاق روز، افراد پس از پیشنهاد مطالب، داوطلب می‌شدند یا گاهی اوقات بر حسب قلم به برخی افراد نوشتن موضوع پیشنهاد می شد. در صفحه دوم بخشی از صحیفه امام راحل و در صفحه آخر خلاصه سخنرانی شب قبل هیئت و برشی از یک کتاب درباره امام حسین (ع) یا برخی از افراد شاخص انقلاب کار می‌شود. در بخش آخر رجزهای یاران اباعبدالله (ع) در عاشورا نیز به صورت گرافیکی تصویرگری می شد.

ارتباط با مخاطبان و بازخورد مطالب

غلامی درباره مدل ارتباط گیری با مخاطبان و استفاده از نظرات آنها در مطالب نیز گفت: سامانه نظر سنجی راه انداخته بودیم تا مخاطبان درباره هر شماره و متن‌ها نظرات خود را اعلام کنند که بازخوردها خوب بود. سال گذشته سامانه پیامکی بود و مخاطبین به ادمین کانال نظرات را ارسال می‌کردند.

تهیه دو ویژه نامه برای قرآن و نیازمندی های جامعه امروز ایران

وی اضافه کرد: در نشریه امسال مطالبی با موضوعات اقتصادی، سیاسی فرهنگی و اجتماعی داشتیم. دو ویژه نامه هم منتشر کردیم. شبی که قرار شد مقابل سفارت سوئد تجمع برگزار کنیم، تصمیم گرفتیم ویژه نامه‌ای را با موضوع قرآن کار کنیم که جلد آن شبیه پوستر بود. مردم از این شماره نیز استقبال کردند و در حین تجمع از آن به‌عنوان پلاکارد هم استفاده کردند، چون صفحه اول دارای طراحی مناسبی برای آن فضا بود.

سعادت نیز خاطرنشان کرد: ایده دیگر انتشار صفحه آخر شماره مربوط به شب عاشورا به شکل عکس و مانند نیازمندی‌های مجلات، با عنوان نیازمندهای ایران بود. در هر قسمت گفته بودیم به چه چیزی نیاز داریم مثلا به حاج قاسم سلیمانی در عرصه اقتصادی، به مداح با سواد، به پزشک مالیات بده، به سلبریتی با شرف و... و با عکس موضوعات را بیان می‌کردیم.

غلامی درباره قیمت هر شماره نشریه نیز گفت: چاپ دیجیتال و رنگی هر نسخه چیزی حدود 5 هزار تومان در می‌آمد و مقداری از هزینه‌های نشریه از کمک‌های مردمی و خود هئیت که آن هم بر اساس کمک‌های مردمی بود‌، هزینه شد. هزینه هیئت از کمک های مردمی است و از هزینه‌های دانشگاه جداست.

وضعیت فعلی نشریات دانشجویی / قلم هایی که ضربه دیدند

وی افزود: بعد از کرونا که فضای دانشجویی و تشکل‌ها دچار مشکلاتی شد، نشریات دانشجویی نیز افت کردند و قلم دانشجویی نیز به طبع آن ضربه دید. این موضوع را بیشتر از همه ادوار تشکل‌های دانشجویی تشخیص می‌دهند زیرا نسل جدید دانشگاه خیلی نیاموخته بود که چگونه باید قلم به دست بگیرد و بنویسد. به مرور از سال 1401 باحضوری شدن آموزش این فضا نیز بهتر شد و حتی نشریات دانشجویی استان‌ها نیز فعال شدند. قلم دانشجو مهم است و نوشتن و قلم زدن دانشجو امری است که باید مورد اهمیت قرار گیرد. این امر باید جزو دغدغه‌های اصلی مسئولین فرهنگی دانشگاه‌ها باشد. لازم است دستگاه‌ها و دانشگاه‌ها به موضوع نشریات دانشجویی اهمیت ویژه‌ای بدهند.