انتصابات فامیلی؛ قطاری که هر روز با سرعت بیشتری شتاب می گیرد!

چند سال پیش یکی از فرزندان نمایندگان سابق مجلس گفته بود «ژن و خون خوبی» که او از مادر و پدر خود گرفته عامل موفقیتش است. دیگری که خود نماینده مجلس بود و پدرش نیز نماینده سابق مجلس از سهم سفره انقلاب خانواده‌اش از تریبون رسمی مجلس صحبت می‌کرد و در نزدیک‌ترین اتفاق شهردار تهران درمورد انتصاب دامادش گفته بود که حقوقی نمی‌گیرد و به عنوان مشاور فعالیت خواهد داشت. حالا دولت ابراهیم رئیسی که سرعت انتصابات و تغییراتش به شدت بالا بوده برای آنچه که انتصابات فامیلی گفته می شود، زیر ذره‌بین قرار گرفته تا آن جا که برادر همسر ابراهیم رئیسی به تکذیب انتصابش به عنوان رئیس دانشگاه پیام نور وادار شد.

کوثری: انتصابات فامیلی را قبول دارم اما.../ باید برای آینده کادرسازی کنیم

دستور رئیسی به مسئولین کشور: به ادعاهای کذب انتصاب فامیلی پاسخ دهید

انتصاب فامیلی فسادآور است / مردم انتظار دارند این اتفاق در دولت سیزدهم نباشد

فامیل‌بازی رویه‌ای ریشه‌دار در سیستم اداری است؟

انتصاب اقوام درجه اول مسئولان به یک ارگان و یک دوره محدود نیست. یکی از شعارهای اصلی احمدی نژاد در انتخابات ریاست جمهوری مبارزه با فامیل بازی در سیستم دولتی بود. نه تنها محمود احمدی‌نژاد که حسن روحانی و ابراهیم رئیسی نیز بر شایسته‌سالاری تاکید داشته‌اند. اما در زمانی که محمود احمدی‌نژاد ریاست دولت را برعهده داشت، انتصاب مهدی خورشیدی دامادش به سمت رئیس سازمان ملی استاندارد ایران حاشیه‌های را برای او پررنگ کرد. در ادامه اسامی منتشر شد که نشان می‌داد در دولت او بیش از آن چه تصور می‌شود انتصابات فامیلی وجود دارد. در ادامه لیست او نام فرزندش مهدی احمدی نژاد، پروین احمدی‌نژاد خواهرش، حمید رضا افراشته داماد خواهرش، احد قدمی داماد خواهرش نیز مطرح شد.

این رویه در دولت حسن روحانی نیز ادامه داشت و زمانی که کامبیز مهدی‌زاده داماد روحانی به عنوان معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت منصوب شد نوبت به آن رسید که دیگر فامیل‌های او نیز معرفی شوند. حسین فریدون برادر رئیس جمهور، عبدالحسین فریدون، اسماعیل سماوی خواهرزاده روحانی و چند نفر دیگر که به عنوان بستگان رئیس‌جمهور می‌شناختندنیز در دولت پست گرفتند.

ماجرای ریاست دانشگاه پیام نور چه بود؟

اواخر شهریور ماه صحبت‌هایی در مورد انتصاب سیدعلی علم‌الهدی به ریاست دانشگاه پیام نور به گوش رسید که او در واکنش به این خبر گفته بود: «بر اساس عهدی که بسته شده هیچ یک از نزدیکان آیت‌الله رئیسی در سمت‌های اجرایی مسئولیتی نخواهند گرفت. از حدود یک ماه پیش شایعاتی مبنی بر انتخابم به عنوان رئیس دانشگاه از سوی دانشجویان مطرح شد و این شایعات هم به دلیل این که بنده برادر همسر آقای رئیسی رئیس جمهور هستم، قوت گرفت. در حالی که این نوع اخبار کذب است و بنده مسئولیت اجرایی ندارم و نخواهم داشت.»

علاوه بر این در ماه گذشته گزارشی منتشر شد که نشان می‌داد در زمانی کوتاه تنها 180 انتصاب در حوزه معاونان وزیر، استانداران، مدیران سازمان‌های بزرگ دولتی، مشاوران و روسای دانشگاه‌های مهم در دولت سیزدهم انجام شده که براساس آن لیست بیشترین سهم تغییرات برای وزارت ارشاد و بهداشت بود و تقریبا در تمامی وزارت‌خانه‌ها تغییر رئیس حراست انجام شده بود.

از طرفی دیگر در همین ماه‌های ابتدایی دولت رئیسی، چندین نامه از نمایندگان مجلس و مسئولان دیگر منتشر شده که درخواست استخدام فرزندشان یا دستور استخدام فردی دیگر از صاحبان قدرت را داشته‌اند و انتصاب فرزندان صفارهرندی و لاله افتخاری مورد توجه قرار گرفت. از طرفی صحبت‌هایی در مورد استخدام داماد مصباحی مقدم منتشر شده بود که این عضو جامعه روحانیت مبارز گفته بود: «بنده چهار داماد دارم و هیچ کدام چنین مسئولیتی ندارند.»

معاون پارلمانی دولت: سریعا تغییر دهید!

با این که مخالفت‌های بسیاری با انتصابات دولت ابراهیم رئیسی صورت گرفته و سرعت تغییرات را غیرعادی توصیف می‌کنند اما هنوز افراد نزدیک به دولت بر این باورند که باید تغییرات با سرعت بیشتری صورت بگیرد. با بیشتر شدن حواشی انتصابات در دولت رئیسی، محمد حسینی معاون پارلمانی او گفته: «هم اکنون یک دولت مردمی و انقلابی در راس کار قرار گرفته و رسانه‌های معاند دنبال این هستند که هر چیزی را بهانه کنند تا بتوانند از آن علیه اقدامات دولت استفاده کند. اگر احساس می‌شود برخی انتصاب‌ها به کندی صورت می‌گیرد به این دلیل است که حزبی و گروهی عمل نمی‌شود.» گفته‌های حسینی می‌تواند نشان از این امر داشته باشد که باز هم باید شاهد تغییرات و انتصاباتی باشیم که عجولانه یا از پیش تعیین شده یا حتی سفارشی باشند.

قانون مانع نیست قدرت مهم‌تر است

زاکانی که حالا شهردار تهران است و تا چندی پیش جز کاندیداهای ریاست جمهوری بود در مناظرات انتخاباتی گفته بود که اگر رئیس جمهور شوم، از هیچ یک از اقوام و فامیل‌هایم در مناصب استفاده نمی‌کنم و بستگان خود را بر سر کار نمی‌آوریم. اما اعتبار این صحبت تا زمان سمت جدیدش دوام آورد و زمانی که بر مسند شهردای تهران تکیه زد در حکمی داماد خود را به عنوان مشاوره ویژه انتخاب کرد. این انتصاب در حالی است که براساس مصوبه مدیریت تعارض منافع در شهرداری تهران، به کارگیری بستگان ممنوع اعلام شده است. در سال 97 طرحی با عنوان «مدیریت تعارض منافع در شهرداری تهران» در راستای اجرای سیاست‌های کلی نظام اداری، قانون ارتقای سلامت نظام اداری و مبارزه با فساد به‌منظور نهادینه‌سازی شفافیت در حوزه تعارض منافع و مبارزه نظام‌مند و دقیق با تخلفات اداری و دسترسی به عدالت اداری پایدار، تصویب شد. اما شهردار تهران با قید این که دامادش حقوق نخواهد گرفت و تنها مشاور است قانون را دور زد.

استخدام «ژن‌های خوب» در هر دوره تکرار می‌شود و با وجود این که قوانینی در منع انتصابات فامیلی وجود دارد اما مسئولان از جایگاه خود به صورت غیرقانونی استفاده و در نهایت از عنوان مشاور برای آن استفاده می‌کنند و تصمیم خود را درست جلوه می‌دهند. این مهم در حالی است که افکار عمومی از مقامات انتظار بیشتری برای پای بندی به قوانین و مقررات داشته چرا که در صورت عدم اجرای قانون نظامات جامعه برهم ریخته و هزینه های زیادی بر کشور سربار خواهد شد.

در عین حال باید توجه داشت افرادی که اینک در معرض انتقاد و شکایت مردم، مسئولین و نارضایتی شدید افکار عمومی برای انتصابات فامیلی هستند در گذشته وعده داند در صورتی که به جایگاه مهم اجرایی برسند نه تنها خود با این پدیده برخورد خواهند کرد بلکه با تخلفات دیگران هم هیچ نوع مسامحه ای نخواهند داشت و اینجاست که باید پرسید: رطب خورده کی منع رطب کند!؟.

23215