انتقال آب دریا به مشهد هزینه‌بر است / تأمین آب مشهد از "سد دوستی" دیگر ممکن نیست
انتقال آب دریای عمان به مشهد هزینه‌بر است و مترمکعبی 3 تا 4 دلار هزینه دارد. این درحالی است که درحال حاضر هزینه هر مترمکعب کمتر از 1000 تومان است و قطعاً مردم توانایی پرداخت 200 هزار تومان برای هر مترمکعب آب را نخواهند داشت.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، شهر مشهد با جمعیت 4 میلیونی یکی از شهرهای بزرگ و پرجمعیت کشور است که در سال‌های اخیر چالش‌هایی را برای تأمین آب شرب داشته است. در سال آبی جاری نیز این شرایط بدتر شده و کاهش 40 درصدی بارش ها مشهد را به خشک‌ترین کلان‌شهر کشور تبدیل شده است.
به تازگی نیز مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد اعلام کرده است که ناچاریم 50 درصد کسری منابع امسال را از طریق پروژه‌های اضطراری و 50درصد دیگر از طریق مدیریت مصرف تأمین کنیم.
آب خلیج فارس سال 1404 به خراسان رضوی میرسدکاهش نزولات جوی و آورده سده باعث افزایش بی‌رویه برداشت از آبهای زیرزمینی در این منطقه شده و این برداشت بی‌رویه برداشت باعث افزایش نرخ فرونشست در اطراف مشهد شده و از 37 دشت خراسانی رضوی، حدود 34 دشت ازجمله دشت مشهد دچار فرونشست هستند.
به منظور کاهش مشکلات آبی شهر مشهد پروژه‌هایی ازجمله انتقال آب از دریای عمان و کوه‌های هزارمسجد مطرح شده است.
در این رابطه، محسن موسوی خوانساری، کارشناس محیط زیست و مدیریت منابع آبی به تسنیم گفت: شهر 4 میلیونی مشهد 400 میلیون مترمکعب نیاز آبی دارد که 40 درصد آن از سد دوستی تأمین می‌شد اما دولت افغانستان با احداث سد سلما در هرات برای توسعه کشاورزی در بالادست رودخانه هریرود، آورده سد دوستی را کاهش داده به طوری که در سال آبی گذشته آبی از این سد به مشهد نرسید.
وی تأکید کرد: به طور کلی تأمین آب مشهد از سد دوستی با توجه به اقدامات افغانستان، پرونده‌ای بسته شده است.
کارشناس محیط زیست و مدیریت منابع آبی ادامه داد: سدهای دیگر اطراف مشهد که سد طرق؛ کارده و چناران هستند نیز آورده چندانی ندارند و حتی سد طرق و کارده فاقد آب هستند؛ در نتیجه فشار تأمین آب مشهد بر دوش آبهای زیرزمینی افتاده است؛ این آب‌ها نیز بسیار شکننده هستند و دشت مشهد منطقه ممنوعه بحرانی اعلام شده است.
این کارشناس با بیان اینکه شرایط آبی مشهد بسیار بغرنج است، گفت: چاره‌ای جز اینکه دستگاه‌های دولتی اقدام به حفر چاه در منطقه مشهد بکنند و یا از چاه‌هایی که در اختیار سایر ارگان‌هاست، استفاده کند، نیست؛ همچنین مطرح شده که در قالب طرحی، انتقال آب از کوه‌های هزارمسجد انجام شود که این طرح نیز کمک زیادی نمی‌کند و نهایتاً 20 تا 30 میلیون مترمکعب آب را می‌توان از این مسیر منتقل کرد.
موسوی خوانساری در رابطه با طرح انتقال آب از دریای عمان به مشهد توضیح داد: دولت برنامه دارد تا در قالب یک پروژه انتقال آب از طریق یک لوله 1600 کیلومتری آب را به دشت سنگان خواف و سپس به مشهد برساند. در این مسیر مقداری آب هم به خراسان جنوبی می‌رسد که مقدار آن 50 میلیون مترمکعب و در خراسان رضوی نیز بیش از 150 میلیون مترمکعب خواهد بود.
وی افزود: این طرح هزینه زیادی دارد و با در نظر گرفتن هزینه شیرین‌سازی در مبدأ، مترمکعبی 3 تا 4 دلار هزینه دارد و دولت مجبور می‌شود هزینه زیادی را برای این طرح بگذارد. این درحالی است که درحال حاضر هزینه هر مترمکعب کمتر از 1000 تومان است و قطعاً مردم توانایی پرداخت 200 هزار تومان برای هر مترمکعب آب را نخواهند داشت.
عضو هیئت مدیره انجمن آب و خاک پایدار ایران با بیان اینکه کلاً سیاست انتقال آب به شهرهای فلات مرکزی سیاست درستی نیست، تأکید کرد: شهرهای فلات مرکزی توانایی بارگذاری بیشتر جمعیت را نخواهند داشت و ما هرچه قدر که آب بیشتری را به این شهرها برسانیم، جمعیت بیشتری در آنجا ساکن خواهد شد و فرقی هم ندارد که مشهد باشد یا یزد و اصفهان و سمنان. در مجموع باید به سمت اقتصاد دریامحور و ایجاد مناطق جمعیتی در اطراف دریا برویم.
موسوی خوانساری اضافه کرد: ما در شهر مشهد که جزو فلات مرکزی است، یک منطقه بزرگ مسکونی، کشاورزی، صنعتی و زیارتی توریستی ایجاد کرده‌ایم و تنها در حاشیه مشهد 1.5 میلیون نفر حاشیه‌نشین داریم؛ این درحالی است که این شهر از نظر برد اکولوژیکی توان این همه بارگذاری را ندارد و باید یک شهر زیارتی توریستی با جمعیت 1.5 تا 2 میلیون نفر باشد.