اولین «نخست وزیر زن» ژاپن زیر ذره بین اکونومیست | «بانوی آهنین» با خطر شکاف داخلی روبروست؟
اقتصادنیوز: تاکائوچی در سخنرانی خود پس از پیروزی گفت: «مفهوم توازن کار و زندگی را کنار می‌گذارم». مسیر پیش روی او اما دشوار و پرچالش است؛ آزمونی واقعی برای بانوی آهنین ژاپن که باید در عین سرسختی، توان مدیریت اختلافات و ایجاد اتحاد را نیز نشان دهد.
به گزارش اقتصادنیوز، حزب لیبرال دموکرات ژاپن (ال دی پی) که دهه‌هاست قدرت سیاسی ژاپن را در دست دارد، برای نخستین بار در تاریخ خود یک زن را به عنوان رهبر انتخاب کرد. تاکائوچی سانائه، سیاستمدار راست‌گرای سرسخت، با شکست چهار رقیب دیگر در انتخابات درون‌حزبی مقام رهبری ال دی پی را به دست آورد.
او آماده است تا در جلسه پارلمان برای انتخاب نخست وزیر جدید در رأی‌گیری که انتظار می‌رود در 15 اکتبر برگزار شود، به اولین نخست وزیر زن ژاپن تبدیل شود. انتخاب شدن او نشانگر ورود ژاپن به دوره‌ای پرتنش و متفاوت در عرصه سیاست داخلی و خارجی است؛ آن هم در شرایطی که حزب حاکم با بحران‌های داخلی دست‌وپنجه نرم می‌کند و روابط با متحد اصلی یعنی آمریکا، در وضعیتی نامطمئن قرار دارد.
خبر مرتبط چهارمین اقتصاد بزرگ جهان در انتظار نخستین نخست‌وزیر زن | برنامه اقتصادی - سیاسی تاکایچی چیست؟اقتصادنیوز: سال گذشته تاکایچی در رهبری حزب لیبرال دموکرات، با ایشیبا به رقابت پرداخت و در دور اول نیز پیشتاز بود، اما سپس در دور نهایی نتیجه را واگذار کرد. پس از آن، تاکایچی از دولت ایشیبا فاصله گرفت، به نحوی که هیچ پستی را در کابینه نپذیرفت و پیشنهاد ریاست شورای عمومی کلیدی را نیز رد کرد.
بحران در حزب لیبرال دموکرات ژاپن
اکونومیست نوشت: حزب ال دی پی که در هفت دهه اخیر ستون اصلی سیاست ژاپن بوده است، در سال‌های اخیر با چالش‌های متعددی مواجه شده است؛ رسوایی‌های مربوط به تأمین مالی کمپین‌ها و ناکارآمدی در مقابله با مشکلات اقتصادی، به ویژه افزایش هزینه‌های زندگی، باعث نارضایتی عمومی شد.
در سال 2024، این حزب برای نجات خود به ایشیبا شیگرو، قانونگذار باسابقه، روی آورد؛ اما او کمتر از یک سال بعد و پس از شکست‌های سنگین در انتخابات مجالس سفل و اعلا، مجبور به استعفا شد. این نخستین بار در تاریخ سیاسی ژاپن بود که حزب حاکم و متحدانش، در هر دو مجلس سقوط کردند.
تغییر، شعار سیاسی امسال بود
شعار رسمی رقابت امسال حزب، تغییر بود. با این حال، پیروزی تاکائوچی، شاگرد وفادار شینزو آبه نخست‌وزیر فقید، نشان از تقویت جناح راست‌گرای حزب دارد. او در دور نهایی توانست شینجیرو کویزومی، فرزند یکی دیگر از نخست‌وزیران سابق و چهره محبوب‌تر در میان جناح میانه‌رو را شکست دهد. در حالی که کویزومی به دنبال رویکردی فراگیر بود، دیدگاه سرسختانه و محافظه‌کار تاکائوچی نظر اکثریت نمایندگان و اعضای حزب را به خود جلب کرد.
بانوی آهنین بدون میراث سیاسی خانوادگی به قدرت رسید
تاکائوچی برخلاف بسیاری از رهبران ال دی پی، در یک خاندان سیاسی بزرگ نشده است. او دختر یک کارمند عادی و یک افسر پلیس در شهر تاریخی نارا است. در جوانی در یک گروه موسیقی هوی‌متال درام می‌نواخت و علاقه‌مند به موتورسیکلت بود. پس از مدتی فعالیت در تلویزیون، در سال 1993 وارد پارلمان شد و در مناصب مختلفی از جمله وزارت ارتباطات و اخیراً وزارت امنیت اقتصادی، خدمت کرد.
با وجود اینکه انتخاب یک زن برای نخستین بار در رأس حزب حاکم نماد یک تغییر به نظر می‌رسد، تاکائوچی هیچ‌گاه مدافع جدی حقوق زنان نبوده است. او با حق انتخاب نام خانوادگی جداگانه برای زوج‌های متأهل و همچنین جانشینی زنان در خط سلطنتی مخالف است؛ مسائلی که شاخص اصلی شکاف جنسیتی در ژاپن به شمار می‌روند. او مارگارت تاچر را الگوی سیاسی خود می‌داند، اما مربی اصلی‌اش آبه بود که پس از کناره‌گیری در سال 2020، او را پرچمدار جناح راست معرفی کرد.
سیاست‌ها و دستور کار
تاکائوچی تا حد زیادی ادامه دهنده دیدگاه‌های سیاسی آبه است. او خواستار تقویت نیروهای نظامی و اصلاح قانون اساسی پس از جنگ است؛ هدفی که آبه هرگز نتوانست آن را محقق کند. شعار او، ایجاد صلح از طریق قدرت است. همچنین در حوزه اقتصادی او تأکید بیشتر بر سیاست‌های مالی و پولی انبساطی، و تمرکز کمتر بر انضباط مالی دارد.
افتخار به تاریخ و سنت ها
دیدگاه‌های تجدیدنظرطلبانه تاکائوچی درباره تاریخ جنگ جهانی دوم احتمالاً روند ایجاد ارتباطات اخیر میان ژاپن و کره جنوبی، و نیز روابط با چین را با چالش روبه‌رو خواهد کرد. او از مدافعان افتخار به سنت و تاریخ ژاپن است و به زیارتگاه یاسوکونی، محل یادبود کشته‌شدگان جنگ، از جمله جنایتکاران جنگی، رفت‌وآمد دارد. اگر او به‌عنوان نخست‌وزیر از این مکان دیدار کند، نخستین رهبر ژاپن در بیش از یک دهه گذشته خواهد بود که چنین کاری را می‌کند؛ اقدامی که به احتمال زیاد خشم همسایگان را در بر خواهد داشت. اولین فرصتی که تاکائوچی برای چنین دیداری خواهد داشت، جشن پاییزی یاسوکونی در 17 اکتبر خواهد بود.
اتحاد با آمریکا سنگ بنای امنیت ژاپن است...
چالش زودهنگام دیگر تاکائوچی در سیاست خارجی، سفر احتمالی ترامپ به توکیو در 27 اکتبر خواهد بود. تاکائوچی پیش‌تر گفته بود که در صورت زیان‌بار بودن توافق تجاری با آمریکا و سرمایه‌گذاری عظیمی که دولت قبلی ژاپن با ترامپ امضا کرده بود، باید در آن تجدیدنظر شود. با این حال، او اتحاد با آمریکا را سنگ بنای امنیت ژاپن می‌داند و احتمالاً تلاش خواهد کرد تا روابط نزدیک‌تری را با ترامپ برقرار کند؛ به‌ویژه با تکیه بر دوستی مشترکشان با آبه.
چالش‌های اقتصادی و سیاسی داخلی
با این وجود، احتمالا بزرگ ترین چالش تاکائوچی، مشکلات داخلی باشد. دستور کار توسعه طلبانه اقتصادی او با واقعیت‌های جدید اقتصادی ژاپن در تضاد است. دوره تورمی کنونی که میراث دوران آبه است، باعث افزایش نرخ بهره شده است. برخلاف آبه که از حمایت اکثریت پارلمان قدرتمند برخوردار بود، تاکائوچی در رأس یک دولت اقلیت قرار خواهد گرفت و ناچار است که برای تصویب قوانین، یا ائتلاف خود را گسترش دهد و یا با احزاب مخالف ائتلاف‌های موقت تشکیل دهد. به عقیده سیاست مداران ژاپن، مدیریت این وضعیت یعنی فرایند شکننده تشکیل ائتلاف، به مثابه آزمون نهایی برای تاکائوچی خواهد بود. به لحاظ تئوری، احزاب مخالف می‌توانند برای انتخاب یک نخست‌وزیر جایگزین با هم متحد شوند، اما این امر مستلزم کنار گذاشتن اختلافات سیاسی گسترده قبل است.
خطر شکاف داخلی و رشد پوپولیسم
از سوی دیگر، انتخاب تاکائوچی پاسخی ال دی پی به تهدید احزاب پوپولیست نوظهوری مانند سانسِیتو است که در انتخابات جدید به قدرت رسیده اند. سانستیو یک حزب راست افراطی است که با تحریک احساسات مردم، خشم آن ها را نسبت به افزایش شدید کارگران خارجی و حتی توریست های خارجی، برانگیخته است.
تاکائوچی در کمپین خود حتی داستان‌های اغراق‌آمیزی را درباره بی‌احترامی گردشگران خارجی به نمادهای سنتی نارا را بازگو کرد تا تمایل خود را به رفع این نگرانی ها نشان دهد. اما حرکت سریع حزب به راست گرایی می‌تواند شکاف درونی ال دی پی را عمیق‌تر کرده و فرصت بیشتری را به اپوزیسیون میانه‌رو بدهد. این وضعیت حتی ممکن است اتحاد تاریخی حزب با «کومه‌یتو»، شریک ائتلافی میانه‌رو، را به خطر بیندازد.
مسیر دشوار تاکائوچی
تاکائوچی در سخنرانی خود پس از پیروزی گفت: «مفهوم توازن کار و زندگی را کنار می‌گذارم» و وعده داد که برای بازسازی حزب و احیای کشور، «فقط کار، کار و کار» خواهد کرد. مسیر پیش روی او اما دشوار و پرچالش است؛ آزمونی واقعی برای بانوی آهنین ژاپن که باید در عین سرسختی، توان مدیریت اختلافات و ایجاد اتحاد را نیز نشان دهد.
همچنین بخوانید- ژاپن تحریم‌های اقتصادی علیه ایران را از سر گرفت / دارایی 78 نهاد و 43 فرد مسدود شد
- چهارمین اقتصاد بزرگ جهان در انتظار نخستین نخست‌وزیر زن | برنامه اقتصادی - سیاسی تاکایچی چیست؟
- سیاست‌های تعرفه ای ترامپ چطور ژاپن را بهم ریخت؟ | رسوایی مالی ایشیبا را رها نکرد
- پس‌لرزه‌های شکست انتخاباتی در ژاپن / نخست‌وزیر اعلام کناره‌گیری کرد
