ایران و اسرائیل در منطقه خاکستری / خط قرمز پایدار می‌ماند؟
اقتصادنیوز: یک کارشناس مسائل بین الملل گفت: «برای آنکه بتوان بازدارندگی را در منطقه خاکستری حفظ کرد اقتضا می‌کند که یک سطح بالاتر پاسخ و واکنش داده شود تا خط قرمز پایدار و ثابت بماند و بازیگر متجاوز از آن خط قرمز دیگر عبور نکند.»
به گزارش اقتصادنیوز، هادی خسروشاهین، پژوهشگر مسائل بین‌الملل در خصوص طیف بازی در منطقه خاکستری که ایران و اسرائیل فعلا بر اساس مختصات آن کنش و واکنش نشان می‌دهند، گفت:«فقط یک مدل بازی در منطقه خاکستری نداریم بلکه بازی‌های متکثری را شاهد هستیم. اما آنچه که حمله اول آوریل را نسبت به حملات دیگر اسرائیل متفاوت می‌کند، به ظاهر این است که اسرائیل ساختمان کنسولگری ایران را بر خلاف کنوانسیون‌های ژنو مورد حمله و تجاوز قرار داده است.»
وی افزود:«اما برای تحلیل و تبیین بهتر این حادثه باید طیف بازی در منطقه خاکستری توضیح داده شود؛ این طیف بازی به لحاظ ادبیات روابط بین‌الملل از نقطه ابتدایی که به آن اقدامات پایدار و مداوم در حوزه منطقه خاکستری یا persistent می‌گویند، شروع می شود. در این حوزه شاهد اقدامات در سطح پایین هستیم که قابلیت انتساب آن بسیار دشوار است و معمولا موازین حقوق بین الملل و منافع حیاتی و راهبردی بازیگران دخیل در آن نقض نمی شود. یک مرحله که جلوتر برویم بازی در سطح متوسط یا اصطلاحا moderate است. در بازی در این سطح به تدریج قابلیت انتساب دشوارتر می شود. پیچیدگی‌ها نیز در این بازی قدری افزون‌تر می‌شود. اما سطح سوم که به نظر می‌آید عملیات اول آوریل در این سطح انجام شده، سطح تهاجمی یعنی aggressive scale است.»
خسروشاهین درباره سطح تهاجمی توضیح داد: «در سطح تهاجمی مسلما قابلیت انتساب بسیار سخت است و اقدامات نظامی یا شبه نظامی معمولا منافع فوری یا حیاتی بازیگران را دربرمی‌گیرد به عنوان مثال منافع سرزمینی و قلمرویی. یعنی تهدید شامل تمامیت ارضی یا حاکمیت می‌شود. در پاسخ معمولا برای آنکه بتوان بازدارندگی را در منطقه خاکستری حفظ کرد اقتضا می‌کند که یک سطح بالاتر پاسخ و واکنش داده شود تا خط قرمز پایدار و ثابت بماند و بازیگر متجاوز از آن خط قرمز دیگر عبور نکند.»
همچنین این کارشناس درباره کنش و واکنش بازیگران حاضر در منطقه خاکستری به اکوایران گفت:«در حوزه منطقه خاکستری وقتی دو یا چند بازیگر حضور دارند، آنها در رقابت دائمی با یکدیگر هستند. ما لحظه ای نداریم که دو بازیگر حاضر در منطقه خاکستری به یک آرام و قراری برسند. این رقابت دائمی است و به همین دلیل است که در سطح پایین از فعالیت‌های پایدار و مستمر استفاده می‌شود. اما اقدامات اسرائیل در اول آوریل از سطح moderate هم فراتر رفت و با حمله به کنسولگری ایران که می‌تواند بر پایه تفسیر از کنوانسیون‌های ژنو، حمله به خاک ایران باشد، به نوعی رهیافت تهاجمی را انتخاب کرد.»
خسروشاهین درباره دلایل گرایش اسرائیل به سمت رویکرد تهاجمی گفت: «به نظر می‌آید که چون ایران در حوزه پایدار persistent و در حوزه متوسط moderate به اقدامات اسرائیل پاسخ مستقیم نداده بود، اسرائیلی‌ها تصور می‌کردند که اگر در حوزه تهاجمی هم قدم بگذارند ایران پاسخی به آن نخواهد داد. البته وقتی می‌گوییم اسرائیلی‌ها در اول آوریل بازی تهاجمی را در منطقه خاکستری آغاز کردند، معانی و مضامین ضمنی دارد. یکی از مهمترین مضامین ضمنی این داستان آنکه برخلاف تحلیل‌های رایج اخیر در رسانه‌ها و در میان کارشناسان، باید توجه داشت که اسرائیل کماکان تمایل دارد بازی با ایران را در منطقه خاکستری ادامه بدهد.»
وی افزود: «یعنی حتی نمی‌توانیم عملیات اول آوریل را به مثابه تله‌ای برای قرار دادن ایران در وضعیت یک جنگ کلاسیک و متعارف در نظر بگیریم. چون اگر اسرائیلی‌ها تمایل به پاسخ‌دهی ایران فراتر از منطقه خاکستری داشتند اولین واکنش طبیعی‌شان این بود که مسئولیت انجام چنین اقدامی را رسما بپذیرند. نکته دیگری که نشان می‌دهد اسرائیلی‌ها تمایل دارند همچنان در منطقه خاکستری قدم بردارند این است که ساعاتی بعد از حمله اول آوریل اسرائیلی‌ها تلاش کردند تا از طریق کمپین‌سازی حقوقی، سیاسی و دیپلماتیک اقدام قابل انتساب اول آوریل را اینگونه توجیه کنند که حمله به مقر دیپلماتیک ایران در سوریه نبوده است.»
همچنین بخوانید ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید