اینجا آب از سر آدم‌ها گذشته است!
زندگی در مناطق حاشیه‌نشین سخت است، اصلا همین اصطلاح به تنهایی می تواند با بار سنگین معنایی که پیدا کرده زندگی را در این مناطق سخت کند، اصلا شاید همین عنوان این اجازه را به آدم ها بدهد که طور خاصی رفتار کنند، شکل خاصی حرف بزنند، جور دیگری به آدم های غیرحاشیه نشین نگاه کنند و خود را محکوم به در حاشیه ماندن بدانند.
چند سالی است که دفاتر تسهیلگری سعی می کنند این نگاه ها را عوض کنند، چه در چشم حاشیه نشینان و چه در چشم غیرحاشیه نشینان، البته تغییر نگاه آدم هایی که فکر می کنند آب از سرشان گذشته کار بسیار سختی است، اما غیرممکن نیست، این باوری است که در تسهیلگران وجود دارد، وگرنه اینجا نبودند.
مریم حیدری مددکار اجتماعی دفتر تسهیلگری کوی امام سجاد (ع) اراک که به همت جهاد دانشگاهی استان مرکزی راه اندازی شده و زیر نظر دفتر اجتماعی استانداری فعالیت می کند، در گفت و گو با ایسنا، می گوید: زندگی در سکونتگاه‌های غیررسمی از پدیده‌های دنیای مدرن محسوب می‌شود، شاید تا حدود یک قرن پیش سکونت در حاشیه شهرهای بزرگ، یک مسئله محسوب نمی‌شد و به نوعی سکونت در این مناطق تفاوت چندانی با مناطق روستایی نداشت، اما گسترش شهرها و افزایش جمعیت که امکانات رفاهی شهرها و نیازهای زیستی این افراد، دست به دست هم داد تا ساکنان این مناطق به سوی شهرها سرازیر شوند و آرام آرام پدیده‌ای به نام حاشیه‌نشینی برجسته شد.
وی افزود: کلانشهر اراک نیز از این قاعده تلخ مستثنی نمانده است و باغ خلج یکی از سکونتگاه های غیر رسمی شهر اراک است که آسیب‌های اجتماعی پنجگانه شامل اعتیاد، طلاق، فحشا، نقاط بحران شهری و حاشیه نشینی و دیگر معضلات مراکز حاشیه‌ای و آسیب‌های اجتماعی از جمله کار کودکان، تکدی گری، فحشا، اعتیاد و طلاق در آن به چشم می خورد.
کارشناس اجتماعی دفتر تسهیلگری بیان کرد: با اینهمه به جرات می‌توان اظهار کرد که همه افرادی که در این سکونتگاه ها زندگی می کنند، دچار آسیب‌های اجتماعی نشده‌اند و از فقر اقتصادی و بدی روزگار مجبور به زندگی در این مناطق هستند، در این پدیده نوظهور، حاشیه نشینان بواسطه مشکلات متعدد که مهم‌ترین آنها مسئله اقتصادی و تامین هزینه‌های مسکن است، توانایی ادامه سکونت در قسمت حاشیه‌ای شهر را ندارند و باز هم از مناطق حاشیه‌ای شهر عقب نشینی می‌کنند، بنابراین لزوم توجه و بررسی به مسائل و مشکلات سکونتگاه های غیر رسمی محرز و مشخص می شود.
وی اضافه کرد: همه افرادی که در این مناطق زندگی می کنند دچار آسیب های مختلف اجتماعی نیستند و در حال سپری کردن زندگی پر مخاطره خود در منطقه پرآسیب هستند. قطعا زندگی در مناطق اینچنینی بخصوص برای نوجوانان منطقه خالی از مشکلات و مسائل مختلف نیست و عضویت در گروه همسالان در منطقه و وجود مشکلات آنها و الگو پذیری نوجوانان از گروه همسالان در این مناطق نیز اتفاق می افتد، بنابراین زندگی در این مناطق و به دور ماندن صددرصد از آسیب ها و حتی انحرف ها کاری بس دشوار و گاها غیر ممکن بنظر می‌رسد.
حیدری ادامه داد: در این محله مانند سایر مناطق حاشیه ای شهرها، عمدتا بچه ها یا افرادی که در گروه‌های مافیای موادمخدر یا گروه‌های دیگر خلافکار رشد پیدا می‌کنند حضور دارند که به لحاظ تامین مایحتاج اولیه و سبد خانوار در حد معمولی با مشکل روبرو هستند. بچه های این خانواده ها نه تنها از تحقیر و تبعیض رنج می برند، بلکه این تحقیر و حس ناامنی در آنها به مولد آسیب های اجتماعی تبدیل می شود، به معنای دیگر، شرایطی که این کودکان در حاشیه نشینی تجربه می کنند، حس ناامنی را ایجاد می کند.
وی خاطرنشان کرد: با وجود همه مسائل موجود ولی حضور قشر نوجوان و جوانان فعال در محله می تواند بستر مناسبی جهت اقدامات موثر جهت کاهش آسیب های اجتماعی قلمداد شود، بنابراین می توان با اطمینان گفت که بزرگترین سرمایه و ظرفیت موجود در محله همان سرمایه اجتماعی منطقه است و می‌توان با مشارکت آنها وضعیت محله را تغییر داد و با ایجاد آموزش های مختلف سطح آگاهی فرهنگی محله را افزایش داد.
این کارشناس اجتماعی دفتر تسهیلگری افزود: البته متاسفانه وجود مواد فروش ها و خرده فروش های زیاد که کوچه به کوچه در محله پراکنده هستند، این محلات را برای خانواده هایی که دارای فرزندان جوان یا حتی کم سن هستند کمی ترسناک کرده و برایشان ایجاد نگرانی می کند، همچنین نزاع های دسته جمعی و درگیرهای های خیابانی مسئله دیگری است که گاهی ترس را در دل عابرین و خانواده های ساکن در محله ایجاد می کند.
وی ادامه داد: تردد در این مناطق برای عابرین تنها که گاه با گوشی همراهشان مشغول صحبت هستند نگرانی از قاپیدن گوشی توسط معتادین را پیش می آورد و کیف قاپی و دزدی های بدون ترس معتادین محله که جهت تامین هزینه خرید موادشان آب از سرشان گذشته است، قدم زندن آنهم به تنهایی را در محله کمی مشکل می کند.
حیدری تاکید کرد: علیرغم تمامی این مسائل، وجود دفاتر تسهیلگری و سعی در حل مشکلات مردم منطقه و توانمند کردن مردم منطقه می تواند در ارتقای کیفیت زندگی دراین مناطق بسیار موثر باشد، از سویی دیگر حضور پر رنگ 123 در محله به عنوان بازوی قدرتمند حل مشکلات مردم منطقه که شبانه روز مشغول امدادرسانی و سرویس دهی است بسیار کمک کننده است.
انتهای پیام