این موشک ایرانی کلاهک 2 هزار کیلوگرمی دارد / کدام موشک های ایرانی در جنگ تحمیلی 12 روزه استفاده نشد؟
اقتصادنیوز: موشک «قاسم بصیر» که در اردیبهشت 1404 رونمایی شد، به عنوان نقطه‌زن‌ترین موشک ایرانی و نمادی از پیشرفت فناوری دفاعی کشور شناخته می‌شود.
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از روزنامه ایران، در یک سال گذشته، یعنی از زمان انتصاب امیر سرتیپ عزیز نصیرزاده به عنوان وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح در دولت چهاردهم، وزارت دفاع نه تنها در برابر چالش‌های ژئوپلیتیکی و نظامی و منطقه‌ای مقاومتی پیش رونده داشته است، بلکه با شتابی چشمگیر در مسیر پیشرفت‌های دفاعی گام برداشته است. مدیریت امیر نصیرزاده در این دوره که با فشارهای منطقه‌ای و بین‌المللی و همچنین نیاز به بازسازی استراتژی‌های دفاعی پس از جنگ تحمیلی رژیم صهیونیستی همراه بود، رویکردی چندوجهی را به نمایش گذاشت که هم بر توسعه فناوری‌های پیشرفته نظامی متمرکز بود و هم به پشتیبانی اقتصادی و اجتماعی نیروهای مسلح توجه داشت. دوره وزارت نصیرزاده در شرایطی آغاز شد که ایران با تهدیدات فزاینده‌ای مواجه بود.
ترور شهید اسماعیل هنیه در تهران، آن هم یک روز پس از تحلیف ریاست جمهوری باعث شد نیروهای مسلح کشورمان عملیات «وعده صادق2» علیه رژیم اسرائیل را اجرایی کنند. در ادامه رژیم صهیونیستی در آبان ماه 1403 به چند نقطه از خاک کشورمان تجاوز کرد. همه اینها به عنوان یک آزمون عملی برای وزارت دفاع عمل کرد و درس‌های آن به بازنگری استراتژی‌های دفاعی منجر شد. وزارت دفاع تحت مدیریت سرتیپ نصیرزاده، با درک این ضرورت، نه‌تنها از توقف پروژه‌های دفاعی جلوگیری کرد، بلکه با تمرکز بر خودکفایی، هوشمندسازی و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، دستاوردهای قابل‌توجهی را هم رقم زد.
در قلب این دستاوردها، برنامه موشکی ایران قرار دارد که در یک سال گذشته نه‌تنها متوقف نشد، بلکه با رونمایی از 3 موشک پیشرفته «قاسم بصیر»، «اعتماد» و «خرمشهر5» به نقطه اوج جدیدی رسید. این موشک‌ها که هر یک برای پاسخ به نیازهای استراتژیک خاص طراحی شده‌اند، نشان دهنده جهشی قابل توجه در فناوری موشکی ایران و تعهد وزارت دفاع در دوره جدید به تقویت بازدارندگی کشور هستند.
موشک «قاسم بصیر» که در اردیبهشت 1404 رونمایی شد، به عنوان نقطه‌زن‌ترین موشک ایرانی و نمادی از پیشرفت فناوری دفاعی کشور شناخته می‌شود. این موشک میان‌برد با برد عملیاتی حدود 1200 کیلومتر، کلاهک جنگی 500 کیلوگرمی و دقت کمتر از 3 متر (CEP)، توانایی هدف‌گیری دقیق اهداف استراتژیک مانند مراکز فرماندهی یا تأسیسات زیرساختی را دارد. «قاسم بصیر» با پیشران سوخت جامد و طراحی دو مرحله‌ای، از سامانه هدایت ترکیبی اینرسی و الکترواپتیکی با حسگرهای مادون قرمز بهره می‌برد که وابستگی به GPS را حذف کرده و مقاومت آن را در برابر جمینگ الکترومغناطیسی دشمن افزایش داده است.
بدنه این موشک از مواد کامپوزیتی مانند الیاف کربن ساخته شده که مقطع راداری آن را کاهش داده و شناسایی از سوی رادارهای دشمن را دشوار می‌کند. با طول تقریبی 11 متر، قطر 0.68 متر و وزن کلی حدود 7 تن، این موشک به دلیل استفاده از سوخت جامد، زمان آماده‌سازی و پرتاب بسیار کوتاهی دارد که برای واکنش سریع در شرایط جنگی حیاتی است. کلاهک آن که قابلیت حمل مواد انفجاری قوی یا تخصصی را دارد، با مانورپذیری محدود در فاز نهایی، امکان فرار از سامانه‌های پدافندی پیشرفته مانند گنبد آهنین یا پاتریوت را فراهم می‌کند. آزمایش موفقیت‌آمیز قاسم بصیر توانایی آن را در هدف‌گیری دقیق اهداف شبیه‌سازی‌شده به نمایش گذاشت. به گفته امیر نصیرزاده، این موشک در جنگ اخیر استفاده نشده است، اما طراحی آن به گونه‌ای است که می‌تواند در سناریوهای جنگی آینده نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا کند، بویژه در برابر سامانه‌های دفاعی پیچیده.
از قاسم بصیر تا «اعتماد»
در کنار قاسم بصیر، موشک «اعتماد» نیز در اولین سال دوره وزارت امیر نصیرزاده یعنی در بهمن ماه سال گذشته معرفی و رونمایی شد. این موشک بالستیک نیز به عنوان بخشی از نسل جدید موشک‌های هوشمند ایران شناخته می‌شود. در اخبار غیررسمی حداکثر برد این موشک هزار و 700 کیلومتر اعلام شده است، ضمن اینکه هنوز مشخص نیست موشک بالستیک اعتماد حداکثر چه مقدار سر جنگی می‌تواند حمل کند.
اما یکی از قابلیت‌های کلیدی موشک بالستیک اعتماد، کلاهک هدایت‌شونده آن است که تا لحظه اصابت، قابلیت هدایت و کنترل دقیق را حفظ می‌کند. این ویژگی به معنای افزایش دقت و اثربخشی موشک در مقابله با تهدیدات مختلف است. اساساً روش‌های هدایت موشک را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم کرد: موشک‌هایی که فقط برای رسیدن به یک موقعیت مکانی مشخص هدایت می‌شوند و دوم موشک‌هایی که به سوی یک هدف متحرک می‌روند. یعنی سیستم‌های هدایتی گروه اول فقط توانایی اصابت به یک هدف ثابت را دارند اما از گروه دوم می‌توان علیه اهداف متحرک هم استفاده کرد و موشک بالستیک اعتماد هم در این گروه دسته‌بندی می‌شود. این ویژگی‌ها، موشک اعتماد را در کنار برجسته‌ترین دستاوردهای موشکی ایران، از جمله «خرمشهر 4» «خیبرشکن» و «سجیل» قرار می‌دهد.
ارتقای موشک‌های «خرمشهر»
موشک «خرمشهر 5»، نسل ارتقا یافته موشک‌های سری خرمشهر با کلاهک سنگین 2 تنی، یکی دیگر از دستاوردهای برجسته دوره وزارت امیر نصیرزاده است. این موشک با بردی بیشتر از سایر موشک‌های ایرانی، برای وارد کردن خسارات گسترده به تأسیسات استراتژیک مانند پایگاه‌های نظامی، تأسیسات صنعتی یا بندرها طراحی شده است. کلاهک 2 هزار کیلوگرمی آن قدرت تخریب بی‌سابقه‌ای ارائه می‌دهد و دقت بهبودیافته آن (احتمالاً CEP در حدود 10-20 متر) برای چنین کلاهک سنگینی کافی است.
«خرمشهر 5» با بدنه‌ای مقاوم در برابر رادار و قابلیت مانور محدود در فاز نهایی، شانس نفوذ به سامانه‌های پدافندی را افزایش داده است. اگرچه اطلاعات دقیقی درباره پیشران آن در دسترس نیست، اما طبق اظهارات اخیر وزیر دفاع، فراتر از موشک‌های استفاده شده در جنگ اخیر عمل می‌کند و نکته جالب توجه آنکه «خرمشهر5» نیز مثل «قاسم بصیر» در جنگ مورد استفاده قرار نگرفته است.
رونمایی از «قاسم بصیر»، «اعتماد» و ارتقای موشک‌های بالستیک «خرمشهر» نشان دهنده تعهد وزارت دفاع به توسعه موشک‌هایی با دقت بالا، مانورپذیری و مقاومت در برابر جنگ الکترونیک است. موضوعی که ثابت می‌کند برنامه موشکی ایران در یک سال اول وزارت نصیرزاده نه تنها متوقف نشد، بلکه با شتابی بی‌سابقه پیشرفت کرده است. دستاوردهایی که جایگاه ایران را به عنوان یک قدرت موشکی منطقه‌ای تثبیت کرده‌اند.
نقش وزارت دفاع در توسعه فناوری ماهواره
فراتر از حوزه موشکی، نصیرزاده بر توسعه فناوری‌های فضایی هم تمرکز کرده و در دوره یک ساله حضور او در رأس وزارت دفاع، شاهد پرتاب‌های موفقیت‌آمیز ماهواره بودیم که توان نظارتی و ارتباطی ایران را تقویت کرده‌اند. این ماهواره‌ها با کاربردهای دوگانه نظامی و غیرنظامی، به ایران امکان داده‌اند تا اطلاعات دقیق‌تری از تحرکات دشمنان به دست آورد. مثلاً در طول یک سال گذشته، وزارت دفاع در راستای توسعه ظرفیت پرتابگرهای ماهواره، تثبیت فناوری پرتابگر، پرتاب و همچنین ساخت ماهواره توانست پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره‌بر دو مرحله‌ای «سیمرغ» را با قابلیت حمل 300 کیلوگرم محموله به مدار و تزریق بلوک انتقال مداری سامان انجام دهد و همچنین ماهواره «فخر 1» را در مدار بیضوی 410 - 300 کیلومتری قرار دهد. همچنین توانست با ساخت ماهواره «چمران 1» آن را با ماهواره‌بر «قائم 100» سپاه پاسداران پرتاب و در مدار 550 کیلومتر دایروی تزریق کند. این ماهواره با جرم حدود 60 کیلوگرم از سری میکروماهواره‌های ساخت شرکت صنایع الکترونیک ایران محسوب می‌شود که مأموریت آن مانور اصلاح مداری و مانور ارتفاع مداری بود که با موفقیت انجام شد.
رشد 78 درصدی عملکرد مجموعه وزارت دفاع
اما برای درک اهمیت اقدامات یک سال گذشته وزارت دفاع، اشاره به این نکته کافی است که بدانیم در بازه یکساله ابتدای تیرماه سال 1403 تا پایان خردادماه سال 1404، مجموعه وزارت دفاع نسبت به عملکرد دوره مشابه قبل در تولید محصولات نظامی، رشد 78 درصدی را تجربه کرده است.
در همین رابطه می‌توان به الحاق هزار فروند پهپاد به ناوگان پهپادی ارتش، تجهیز «ناو پهپادبر شهید باقری» نیروی دریایی سپاه پاسداران و ایجاد توانمندی برخاست و فرود پهپادها روی این ناو، اجرای موفقیت‌آمیز اولین تست پروازی برخاست و فرود پهپاد «ابابیل 3» از روی این ناو و دستیابی به فناوری پرواز جمعی پهپادهای «ابابیل 3 و 5» با استفاده از توسعه فناوری هوش مصنوعی اشاره کرد.
در حوزه صادرات محصولات نظامی نیز وزارت دفاع با رشد جهشی 50 درصدی در سال 1403، به تحقق 91 درصدی عملکرد نسبت به برنامه ابلاغی دست پیدا کرد و توانست با ارزآوری از خروج ارز از کشور جلوگیری کند.
همچنین بخوانید ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید