این واکسن 40 میلیون تومان آب می خورد!

داستان تازه‌ای نیست. دوباره صحبت از شیوع یک بیماری و نبود واکسن است. حالا نوبت به روتاویروس رسیده است. «واکسن روتاویروس داریم؟»، «قیمت واکسن روتاویروس چند؟» اینها سوالات پرتکرار برخی از پدران و مادران در روزهای طغیان این ویروس در تهران است. اما همین داستان‌ها که شاید برای برخی از ما تکراری باشد، سلامتی و جان افراد را هدف می‌گیرد.

در روزهای کمیاب شدن داروهای رایج و پرمصرف، پیدا کردن واکسنی که در برنامه واکسیناسیون سراسری نیست، کار دشوارتری است. پدران و مادران از این داروخانه به آن داروخانه مسیرها را طی می‌کنند و پاسخ منفی می‌شنوند.

همان مسیرهایی که اغلب جویندگان داروهای کمیاب می‌روند، برای واکسن روتاویروس هم طی می‌شود. داروخانه‌های 13 آبان و هلال احمر هم که امید بسیاری از بیماران است، این واکسن پیدا نمی‌شود. مسئولان این داروخانه‌ها می‌گویند: «واکسن روتاویروس نداریم. معلوم هم نیست که چه زمانی برای ما از این واکسن بیاورند.»

مسیر بعدی خانه بهداشت است. مراکز بهداشت هم یکی پس از دیگری می‌گویند: «واکسن روتاویروس نداریم.» پذیرش یکی از مراکز بهداشت تهران می‌گوید: «در برنامه واکسیناسیون سراسری نیست. در مراکز بهداشت نمی‌توانید این واکسن را پیدا کنید.»

مسئولان اطلاعات دارویی داروخانه‌ها آدرس مراکز بهداشت را برای پیدا کردن واکسن روتاویروس می‌دهند و خانه بهداشت آدرس داروخانه‌ها را؛ مسیری پینگ پنگی و بی‌نتیجه.

قیمت واکسن روتاویروس، 16 تا 40 میلیون

گزینه بعدی همان بازار غیررسمی داروست؛ منزل آخر همه جویندگان داروهای کمیاب. در بازار غیررسمی هم پیدا کردن واکسن روتاویروس کار راحتی نیست. فروشندگان نگاهی به لیست موجودی خود می‌کنند و نامی از این واکسن نمی‌بینند.

یکی از کسانی که دستی در کار سفارش و واردات دارو دارد، می‌گوید سفارش می‌دهم از کشورهای دیگر مانند ترکیه و امریکا بیاورند اما خرج دارد. او ادامه می‌دهد: «از امریکا می‌توانم سفارش دهم اما یکی دو هفته‌ای طول می‌کشد. حدود 20 میلیون تومان هم هزینه دارد.» البته فروشندگان دیگری هم هستند که قیمت ارزان‌تری می‌دهند. یکی از آنها می‌گوید: «از ترکیه سفارش می‌دهم، هر واکسن هشت میلیون تومان.»

واکسن روتاریکس (ROTARIX) یا همان واکسن روتاویروس که فروشندگان می‌گویند در 2 دز برای کودکان تزریق می‌شود. آنطور که آنها می‌گویند اگر از امریکا واکسن را سفارش دهند 40 میلیون تومان و اگر از ترکیه وارد شود، 16 میلیون تومان هزینه روی دست خانواده‌ها می‌گذارد.

به طور کلی آنها که سفارش برای وارد کردن واکسن می‌گیرند، قیمت‌هایی در همین حدود به خریداران می‌دهند. توضیح می‌دهند که واکسن با پَک یخ وارد می‌شود و نگرانی برای اثرگذاری آن نداشته باشید.

چند نفر از فروشندگان اما می‌گویند تعدادی واکسن روتاویروس در انبار برایشان مانده است. آنطور که توضیح می‌دهند با توجه به شهر مقصد واکسن را در نهایت تا 24 ساعت به دست خریدار می‌رسانند، اما تضمینی هم برای واکسن‌هایی که می‌گویند، ندارند. یکی از فروشندگان می‌گوید یک میلیون تومان و دیگری می‌گوید 330 هزار تومان.

حکایت واکسن روتاریکس همان حکایت داروها و واکسن‌های دیگر است. در چرخه رسمی پیدا نمی‌شود، برای خرید از چرخه غیررسمی هم هیچ تضمینی وجود ندارد. مشخص نیست این واکسن‌ها، فاسد باشند یا نه. اثرگذاری داشته باشند یا نه.

بودجه 100 میلیون دلاری تولید واکسن چه شد؟

سال گذشته محسن زهرایی، رئیس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت از احتمال ساخت این واکسن تا سال جاری گفت. اما آنطور که زهرایی به ایسنا توضیح داد در لایحه بودجه سال 97 با تصویب مجلس، 100 میلیون دلار برای تولید دو واکسن روتاویروس و پنوموکوک تصویب شد که این دو واکسن به واکسیناسیون کودکان کشور اضافه شود.

به گفته او، قرار بود انستیتو پاستور ایران تولید این دو واکسن را دنبال کند. حدود چهار سال از زمان تصویب این بودجه برای این واکسن‌ها می‌گذرد اما تاکنون خبری از وارد شدن واکسن روتاویروس به چرخه واکسیناسیون سراسری نشده است.

آذرماه سال گذشته رئیس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت گفت: «به هر دلیلی هنوز تولید داخلی این دو واکسن به سرانجام نرسیده است. می‌خواهیم به موازات اینکه در تلاش هستیم تا در بودجه سال آتی اعتبار مورد نیاز برای واردات این واکسن‌ها را تامین کنیم، در عین حال بتوانیم به تولید واکسن داخلی پنوموکوک و روتاویروس برسیم.»

حالا مقامات وزارت بهداشت در تازه‌ترین اظهارات خود درباره این واکسن، از تولید آن تا پایان سال می‌گویند. حسین فرشیدی، معاون وزیر بهداشت در این مورد گفت: «واکسن تولید داخل پنوموکوک و روتاویروس برای رده سنی اطفال زیر پنج سال تا پایان سال تولید می‌شود. پس از آن در برنامه واکسیناسیون سراسری اعلام می‌کنیم که مادران در چه سنی فرزندان خود را برای دریافت واکسن بیاورند.»

اگرچه این اولین باری نیست که مقامات دولتی وعده تولید این واکسن تا پایان سال را می‌دهند. پیش از این نیز آذرماه سال 1400، سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس جمهور گفته بود این واکسن تا پایان سال وارد بازار می‌شود. یعنی تا پایان سال 1400!

بلاتکلیفی در برنامه واکسیناسیون روتاویروس در حالی‌ست که اخیرا فرهاد چوبدار، رئیس بیمارستان علی‌اصغر نسبت به آغاز اپیدمی روتاویروس هشدار داد. او به خبرگزاری ایسنا درباره این ویروس گفت: «اپیدمی روتاویروس قاعدتا در زمستان بیشتر دیده می‌شود، اما در حال حاضر هم متاسفانه خودش را نشان داده است. با طغیان و اپیدمی روتاویروس حداقل در شهر تهران مواجهیم.»

به گفته او این ویروس شدیدترین نوع اسهال ویروسی را در میان افراد به ویژه کودکان ایجاد می‌کند. این ویروس می‌تواند منجر به مرگ هم شود اما مرگ‌ومیر بالایی ندارد. چوبدار گفت: «از دیدگاه طب اطفال، هر خانواده‌ای توانایی دارد، به صورت آزاد این واکسن را به کودکان خود تزریق کنند. واکسن روتاریکس 2 دو دز بوده و در 2 ماهگی و چهار ماهگی تزریق می‌شود.»