بازتاب امضای سند همکاری‌های جامع ایران و چین در رسانه‌های جهان

امضای سند همکاری های جامع ایران و چین که امروز (شنبه) و همزمان با سفر وانگ یی وزیر امور خارجه چین به تهران انجام شد، در رسانه‌های مطرح کشورهای جهان بازتابی گسترده پیدا کرد.

به گزارش ایرنا، بیشتر خبرگزاری‌های مطرح جهان با انعکاس سخنان رئیس جمهوری ایران و وانگ یی وزیر امور خارجه چین که برای امضای این سند به تهران سفر کرده، این خبر را انعکاس دادند.

رویترز گزارش داد محمدجواد ظریف و وانگ یی وزیران امور خارجه چین و ایران روز شنبه سند جامع همکاری‌های بیست و پنج ساله بین دو کشور را طی مراسمی که از طریق تلویزیونی دولتی ایران پخش شد امضا کردند.

وزیر امور خارجه چین بیان داشت که رابطه پکن با ایران صرف نظر از تحولات جاری دائم و راهبردی خواهد بود. «ایران کشوری است که درباره روابطش با سایر کشورها مستقل تصمیم می‌گیرد و مانند برخی کشورها نیست که با یک تماس موضع خود را تغییر می‌دهند.»

بر اساس این گزارش وانگ یی سپس با رئیس جمهوری ایران، پیش از امضا قرارداد ملاقات کرد. حسام‌الدین آشنا مشاور رئیس جمهوری ایران این سند را نمونه دیپلماسی موفق خوانده است. سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه ایران آن را نقشه راهی برای توسعه همکاری‌های تجاری، اقتصادی و ترابری خوانده که «محوریت خاصی برای توجه به بخش‌های خصوصی دو کشور در نظر گرفته شده است.»

بر اساس این گزارش، چین به‌عنوان یکی از بزرگترین شرکای تجاری و متحد سنتی ایران در سال 2016 توافق کرد تا روابط تجاری دو جانبه را طی 25 سال آینده بطور قابل توجهی افزایش دهد. در همین حال وزارت تجارت چین روز پنجشنبه اعلام کرد که که پکن تلاش خواهد کرد تا توافق هسته ای 2015 ایران را حفظ و از منافع مشروع مناسبات دو کشور دفاع کند.

رویترز بدون اشاره به خروج غیر قانونی آمریکا از برجام نوشته است که ایالات متحده و سایر قدرت‌های غربی عضو برجام درباره اینکه کدام طرف باید نخستین گام بازگشت به برجام را بردارد اختلاف نظر دارند. توافقی که به گزارش رویترز دونالد ترامپ در سال 2018 از آن خارج شد.

شماری از خبرگزاری‌های غربی هم گزارش رویترز را بازتاب داده‌اند. سرویس بخش انگلیسی الجزیره ضمن انعکاس این خبر نوشته که انتظار می‌رود با امضای این سند، چین در بخش‌های کلیدی ایران از جمله در حوزه انرژی و زیر ساخت سرمایه گذاری خواهد کرد. بر اساس این گزارش ایران و چین نیم قرن است که از رابطه دیپلماتیک رسمی برخوردار هستند و در ماجرای مقابله با همه‌گیری کرونا همکاری نزدیکی با یکدیگر داشتند.

اما سند همکاری دو کشور به نوشته الجزیره در حالی امضاء شده که ایران و چین از سوی آمریکا به اشکال مختلف تحریم هستند. الجزیره یادآور شد که دونالد ترامپ در سال 2018 پس از خروج از برجام تحریم های سنگینی را علیه ایران اعمال کرد. جو بایدن رئیس جمهوری جدید آمریکا وعده بازگشت به برجام را داده اما هنوز هیچ تحریمی را لغو نکرده و گفته که ایران باید به تعهداتش در این توافق بازگردد.

نیویورک تایمز هم در گزارشی سند همکاری ایران و چین را بستری برای «سرمایه گذاری سنگین» پکن در ایران توصیف کرده است. در این گزارش آمده است که چین در سند همکاری با ایران توافق کرده که ظرف 25 سال آینده در ازای دریافت بدون وقفه نفت از ایران، سرمایه گذاری قابل توجهی در ایران انجام دهد.

نیویورک تایمز عنوان کرد این سند در حالی امضاء شده که رئیس جمهوری آمریکا برای بازگشت به توافقی که سلفش از آن خارج شده پیشنهاد مذاکره داده است. او اما می‌گوید که ایران باید به تعهداتش در توافق برجام بازگردد. این گزارش می‌افزاید: ایران، پیشنهاد آمریکا را رد کرده و گفته که این کشور باید نخستین گام برای فعال شدن توافق را که با اعمال تحریم نقض کرده بردارد. چین نیز به عنوان یکی از طرف‌های امضاء کننده برجام از موضع ایران حمایت می‌کند.

به گزارش ایرنا، سند همکاری‌های جامع ایران و چین صبح امروز شنبه توسط محمدجواد ظریف و وانگ یی وزیران خارجه دو کشور در محل وزارت امور خارجه در تهران امضا شد.

ایران و چین در جریان سفر رسمی شی جی پینگ به تهران در بهمن ماه 1394 با صدور بیانیه‌ای سطح روابط خود را به روابط راهبردی ارتقا دادند. در بند 6 این بیانیه دو طرف آمادگی خود را برای رایزنی و مذاکره جهت انعقاد یک سند همکاری بلندمدت اعلام کردند.

در ادامه دستگاه دیپلماسی در یک همکاری نزدیک با سایر نهادهای کشوری در نهایت نسخه پیش‌نویس برنامه همکاری های جامع را تهیه و در شهریور 1398 و در جریان سفر محمد جواد ظریف به چین این پیش نویس تحویل دولت چین شد.

دولت چین چند ماه بعد و در بهار 1399 بصورت رسمی نظر خود را پیرامون پیش‌نویس پیشنهادی طرف ایرانی اعلام کرد. بعد از آن وزارت امور خارجه با همکاری نهادهای کشوری ضمن بررسی سند، فرآیندهای قانونی را طی نمود و در نهایت هیات دولت سوم تیر 1399، مجوز رسمی آغاز مذاکرات و امضای برنامه همکاری جامع بر اساس منافع متقابل بلندمدت را به وزارت امور خارجه اعطا کرد.

مهرماه 1399 محمد جواد ظریف در جریان سفر رسمی به پکن نظرات اصلاحی و تکمیلی ایران را به اطلاع طرف چینی رساند.

حدود 5 ماه بعد یعنی در نیمه اسفند 1399، طرف چینی نظرات خود پیرامون سند مذکور را به اطلاع وزارت امور خارجه ایران رساند و در نهایت این سند امروز به امضای وزیران خارجه ایران و چین رسید.