بازسازی و ارتقای ساختارهای کیفی نتیجه یک سال تمرکز خطیبی در ایران خودرو

گروه صنعتی ایران خودرو با عبور از تحریم های غرب، از یک سو به شرکای خارجی فهماند که با اراده و همت فرزندان خلاق و توانمند ایران زمین، دیگر پشت هیچ مانعی متوقف نمی شود و همچون آبی روان، مسیر خود را می‌پوید تا به سر منزل مقصود برسد. از دیگر سو وقتی حرکتش را آغاز کرد، نخستین دستاوردهایش زمینه ساز دستاوردهای بعدی شد.

در بهمن سال1400 مهدی خطیبی در شرایطی سکان هدایت گروه صنعتی ایران خودرو را در دست گرفت که به دلیل تحریم و در پی آن کاهش نقدینگی، خودروساز بزرگ کشور با چالش هایی چون انباشت خودروهای ناقص، تعهدات معوق مشتریان، انتقاد از تیراژ و کیفیت تولید، گلایه مشتریان از خدمات پس از فروش، نبود تنوع محصول و سرانجام عدم معرفی و عرضه محصولات جدید روبه رو بود.

اکنون این گروه صنعتی در حالی پایان اولین سال فعالیت خود را با خطیبی تجربه می کند که بسیاری از دغدغه ها و چالش های از میان رفته و شاخص های مختلف عملکردی با بهبود همراه بوده است.

تولید عبور مستقیم حلال موانع تولید

برای عبور یک خودرو از خط تولید به طور مستقیم باید بیش از شش هزار قطعه بر روی آن نصب شده باشد و حتی نبود یک قطعه نیز محصول را زمین گیر می کند. بنابراین یکی از اتفاقات چالش برانگیز برای خودروسازان به‌ویژه در زمان تحریم، تامین مواد اولیه برای ساخت قطعه و کمبود نقدینگی برای تولید قطعه از سوی زنجیره تامین شرکت‌هاست.

ایران خودرو در طول یک سال گذشته با ایجاد تعامل بیش‌تر در میان زنجیره تامین توانست مشکلات یاد شده را برطرف کرده و تیراژ تولید را افزایش دهد.

این شرکت با مدیریت شایسته مهدی خطیبی، از ابتدای خردادماه ایران خودرو امسال بساط تولید محصول ناقص را برچید و با تمام قوا و در سه شیفت کاری به تولید کامل و عبور مستقیم محصول دست یافت. این درحالی بود که صنعت خودروسازی کشورمان تحت شدیدترین تحریم‌های تاریخ با معضلاتی چون کمبود قطعات الکترونیکی، آشفتگی بازار قطعه و خودرو و در نتیجه پرشدن پارکینگ‌ها از خودروهای ناقص مواجه بوده است.

رفع معضل نقدینگی

نکته حایز اهمیت در تولید عبور مستقیم، گردش پول و نقدینگی در سیستم مالی خودروساز است. از زمان اتخاذ سیاست تمرکز بر تولید عبور مستقیم مشکلات و کمبودهای مربوط به نقدینگی ایران خودرو کاهش یافت. چرا که گردش مالی مناسب در شرکتی با این حجم از خرید، فروش و مراودات مالی، منجر به روان سازی در زنجیره ارزش شرکت اعم از چرخه تامین، تولید، فروش، خدمات پس از فروش و... می شود.

از دیگر سو کاهش هزینه های جانبی در همه حوزه ها را در پی دارد. ضمن اینکه در شرایط کنونی با تمهیدات به عمل آمده در راستای مزیت های مورد اشاره در تولید عبور مستقیم، آمارها از رشد میزان رضایت مشتریان نیزحکایت می کند. این موفقیت‌ها در شرایطی به دست آمدکه ایران خودرو به دلیل قیمت‌گذاری دستوری و توزیع رانت ناشی از شکاف قیمت مصوب کارخانه و بازار، محصولاتش با تنگنای شدید تامین نقدینگی و عرضه برخی محصولات با قیمت سربه سر مواجه بود.

فروش محصول در بورس کالا

یکی از مهم ترین دستاوردها که با پیگیری های فراوان ایران خودرو، فروش خودرو در بورس کالا به جریان افتاد و اکنون ثمره این حرکت مطلوب به جیب خودروساز، سهامدار و مصرف کننده نهایی بازگشته است.

بزرگ ترین دستاوردهایی که عرضه خودرو در بورس کالا می تواند به ارمغان بیاورد مواردی چون شفافیت معاملات، کشف و تعادل قیمت ها، از میان رفتن تقاضای کاذب، از بین رفتن بازار سیاه، امکان خرید برای مصرف کنندگان، حمایت از خودروسازان، رفع مشکلات نقدینگی آنان و در نتیجه رشد و توسعه این صنعت خواهد بود.

عرضه خودرو در بورس کالا بدون شک مزایای متعدد دیگری نیز به همراه دارد، ولی مهم‌ترین آن‌ها خروج کالای مورد نظر از نظام قیمت‌گذاری است. به بیانی دیگر، شورای رقابت و تنظیم بازار از این پس نقشی در تعیین قیمت نهایی خودرو نخواهند داشت، بلکه این بازار است که روند قیمت محصولات را شکل خواهد داد.

بنابراین با توجه به قیمت تمام شده یک محصول، میزان تورم موجود در جامعه، میزان تقاضا در بازار، قیمت محصولات مشابه و موازی و مواردی از این دست، در تعیین قیمت خرید و فروش کالای عرضه شده موثر است.

در حال حاضر خودروهایی که در بازار بورس عرضه می شوند، از یک قیمت متعادلی برخوردارند و به اصطلاح کشف قیمت واقعی شده اند. همچنین کاهش هزینه‌های سربار و ضایعات نیز برای کاهش قیمت تمام شده محصولات از جمله برنامه‌ها و دستاوردهایی است که در کنار تلاش های مورد اشاره، در ذخیره منابع مالی شرکت و جلوگیری از هدر رفت آن، بسیار موثر واقع شد.

طرح جهش کیفی در گروه صنعتی ایران خودرو

تدوین و اجرای طرح جهش کیفیت محصولات ایران خودرو در زنجیره ارزش اعم از تامین، مهندسی و طراحی، تولید، فروش، خدمات پس از فروش و لجستیک، با هدف طراحی و عرضه خودروهای جدید، توقف تولید خودروهای قدیمی و رفع عیوب و کیفی سازی محصولات کنونی از آغاز سال 1401 در دستور کار قرار گرفت.

به منظور اجرای اهداف و محورهای مورد نظر، هفت پروژه توسعه محصول جدید، 73 پروژه بهبودکیفی محصولات کنونی و نیز 199 برنامه زیر ساختی ارتقای کیفیت در زنجیره ارزش این شرکت در سه بازه زمانی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت تعریف و به اجرا گذاشته شد. در این راستا نظارت های کیفی از فرایند تامین، تولید و خدمات پس از فروش تقویت شد تا مشتریان به محصولات نهایی با کیفیت، دست یابند.

در پی فرمایشات مقام معظم رهبری و پیام هشت ماده ای ریاست جمهوری مبنی بر افزایش کیفیت محصولات تولیدی، این شرکت در همه ماموریت های محوله، موضوع کیفیت و بهبود فرایند تولید را در دستور کار قرار داد. به طوری که اکنون نمود تصمیمات کلان و دقیق در این حوزه، به ثمر نشسته و این روند همچنان ادامه دارد.

قطعا این حرکت با جدیت و انگیزه بیشتری تداوم می یابد، تا شرایط ایده آل محقق شود. ارتقای شبکه نمایندگی ها و جاری سازی استانداردهای نوین تحویل و فروش محصول در نمایندگی ها و کسب رتبه یک خدمات پس از فروش، افزایش گارانتی تمامی محصولات از دوسال یا 40 هزار کیلومتر پیمایش به سه سال یا 60 هزار کیلومتر پیمایش، تولید بدون کسری محصولات و افزایش 50 درصدی نسبی کیفیت خودروها نسبت به سال قبل از جمله دستاوردهای حاصله در حوزه کیفیت محصولات ایران خودرو در یک سال اخیر است.

تحول در کیفیت محصول

ارتقای محصولات و قوای محرکه، طراحی و توسعه پلتفرم و محصولات جدید، طراحی و توسعه موتور کم‌مصرف، طراحی و توسعه گیربکس اتوماتیک، همکاری با شرکت‌ها و نهادهای دارای پتانسیل مناسب، به منظور توسعه زیرساخت‌ها و توانمندی‌ها و... از جمله برنامه ها و دستاوردهایی است که حاصل تلاش های فرزندان این مرز و بوم در گروه صنعتی ایران خودروست.

همچنین سرمایه گذاری مطلوبی در زمینه نوسازی تجهیزات خطوط تولید گیربکس و موتور، طراحی و عرضه نسخه ارتقا یافته موتورهای پلاس و گیربکس های تولیدی انجام پذیرفته است. بهره گیری از تکنولوژی های به روز در آزمون های خودرویی و مجموعه های تولیدی در فرایندهای کاری قطعه سازان و نیز هم افزایی موثر و تعریف برنامه های کیفی مشترک با سازندگان از دیگر نکاتی است که احقاق حقوق مشتریان را موجب خواهد شد.

گزارش رسمی شرکت بارزسی کیفیت و استاندارد ایران (ISQI) از کیفیت محصولات و خدمات گروه صنعتی ایران خودرو طی دوره 10 ماهه منتهی به بهمن ماه امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته نیز حاکی از بهبود 10 نمره ای کیفیت محصولات و خدمات این گروه صنعتی نسبت به بهمن ماه سال گذشته است به نحوی که میانگین نمره منفی محصولات گروه صنعتی ایران خودرو از عدد 89 در 10 ماهه منتهی به بهمن ماه سال گذشته به عدد 79 در دوره مشابه سال جاری رسیده است.

همچنین در شاخص میزان رضایتمندی مشتریان از کیفیت مواد اولیه خودرو طی سه ماهه نخست مالکیت (CSI) ایران خودرو با 24 نمره ارتقا موفق به کسب امتیاز 687 در مرداد ماه امسال شده و هدف ابلاغی وزارت صمت برای سبد محصولات سواری ایران خودرو در این شاخص دستیابی به امتیاز 730 تا پایان سال جاری است.

در شاخص (IQS) که بیانگر تعداد عیوب اظهار شده مشتریان در سه ماهه اول مالکیت در هر 100 خودرو است نیز ایران خودرو از فروردین تا مرداد ماه امسال موفق به بهبود 40 امتیازی در این شاخص نسبت به بهمن سال گذشته شده و هدف گذاری ابلاغی وزارت صمت در این شاخص برای محصولات سواری گروه صنعتی ایران خودرو دستیابی به عدد 250 است.

تحول کیفی در حوزه خدمات و رضایت مشتری

نقشه راه ایران خودرو در تحولات کیفی خدمات، با هدف ارتقای رضایتمندی مشتریان و پیشگیری از هر گونه نارضایتی از سوی آنان تدوین شده است. در همین راستا طرح های متنوع و نوینی به اجرا در آمده که در گام نخست، با تحویل خودرو جدید تارا در دو نوع دستی و اتومات به مشتریان، از تیرماه 1401 در زمینه ارایه خدمات موتور و گیربکس، جهش کیفیت از نگاه خریداران مشهود بوده است.

بر این مبنا موتور و گیربکس تارا دستی و اتومات تا شش ماه و یا پیمایش 10 هزار کیلومتر ضمانت می شود. چنان‌چه خودروهای مورد اشاره در این محدوده زمانی و پیمایشی دچار نقص شوند، با مراجعه به شبکه خدمات پس از فروش از بسته های جبرانی ویژه بهره مند خواهند شد. لازم به تاکید است پذیرش خودروهای مشمول نیاز به نوبت گیری ندارند؛ از این رو شبکه خدمات پس از فروش ضمن تخصیص کارشناس پشتیبان به هر مشتری، اقدامات ویژه ای را در خدمات رسانی مانند کاهش زمان پذیرش و فرایند ترخیص انجام خواهد داد.

همچنین در خصوص ارایه خدمات امدادی به خودروهای مشمول طرح نیز، سرعت عمل و تسهیل در رفع مشکلات فنی، از دیگر امتیازات طرح یاد شده خواهد بود.

طرح ویژه خدمات در حوزه موتور و گیربکس محصولات، حاصل اجرای پروژه های پرشمار کیفی در زنجیره ارزش و همچنین حصول اطمینان از رشد کیفیت محصولات تولیدی است.

طرح ریزی و پیاده سازی 279 پروژه مهم کیفی، پیاده سازی و اجرای طرح های ویژه در بخش خدمات و نیز تحقق برنامه تولید عبور مستقیم محصولات، نوید بخش افزایش رضایتمندی و پاسخ مناسب به انتظارات مشتریان است.

ایران خودرو اجرای طرح ویژه را با سرمایه‌گذاری‌های کلان صورت گرفته برای نوسازی تجهیزات خطوط تولید، بخش های فنی خودرو اعم از موتور و گیربکس، طراحی و توسعه موتورهایی بهینه‌سازی شده با تکنولوژی جدید از خانواده XU7، EF7 و TU5، بهره گیری از جدیدترین تکنولوژی ها در آزمون های خودرویی و بهبود زنجیره تامین و فرآیندهای قطعه سازی در دستور کار قرار داده است.

از سوی دیگر طرح بهبود کیفیت و اعتماد به محصولات ایران خودرو، مبنای رضایتمندی مشتریان قرار گرفته و آمارهای رسمی نیز از کاهش میزان مراجعه مشتریان به شبکه خدمات پس از فروش این گروه خودروسازی حکایت دارد، به نحوی که طی ماه‌های گذشته میانگین کیفیت محصولات این گروه صنعتی نسبت به سال گذشته 40 درصد رشد داشته است.

با این اقدام همه محصولات ایران خودرو که در سال 1401 تولید شده اند، با سه سال یا 60 هزار کیلومتر گارانتی به بازار عرضه می‌شوند. مقایسه بخش خدمات پس از فروش (ایساکو) ایران خودرو طی دوره زمانی 10 ماهه منتهی به بهمن ماه امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته نشان می دهد که تعداد ناوگان خدمات این شرکت با رشد 10 درصدی از 1.165 دستگاه در 10 ماهه سال 1400 به 1.285 دستگاه در 10 ماهه امسال رسیده است.

میزان رضایت مشتریان از خدمات پس از فروش نیز با رشد 4 امتیازی از عدد 791 به 795 رسیده و میانگین زمان رسیدگی به شکایت مشتریان با بهبود 22درصدی از 7.6 روز به 5.9 روز کاهش یافته است.

همچنین میانگین زمان انجام تعمیرات با بهبود یک درصدی از 1.58 به 1.56 روز رسیده و نسبت شکایت مشتریان از تعمیرات ارایه شده با بهبود 36 درصدی از 0.11 درصد به 0.07 درصد و میزان رضایت مشتریان از خدمات امدادی با رشد 19 امتیازی از 849 امتیاز در 10 ماهه سال 1400 به 868 امتیاز در 10 ماهه سال جاری افزایش یافته است.

همچنین بر اساس نتایج ارزیابی وزارت صمت در سال 1400 شرکت ایساکو برای نخستین بار در تاریخ صنعت خودرو کشور موفق به کسب رتبه نخست خدمات پس از فروش خودرو شده است. با اقدامات صورت گرفته در حوزه تولید، کیفیت محصولات و خدمات پس از فروش برتر می توان اذعان داشت که ایران خودرو در یک مسیر طلایی برای حضور گسترده تر در بازارهای داخلی و بازارهای هدف صادراتی درحال حرکت است.