بازگشت موج قرمز به آمریکا!
انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا برای ایرانی‌ها حائز اهمیت است؛ چه در سطح افکار عمومی و چه در سطح تصمیم‌سازان؛ چراکه هنوز برجام با چشم‌اندازی مبهم مواجه است و بخشی از معادلات آینده به نتایج همین انتخابات بازمی‌گردد. این نتایج می‌تواند روند دیپلماسی با ایران را تسهیل یا پیچیده‌تر کند.
قرار است 8 نوامبر انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا برگزار شود که طی آن 435کرسی مجلس نمایندگان و 35کرسی سنا به رای گذاشته خواهند شد. به‌طور معمول در تاریخ آمریکا رئیس‌جمهور مستقر، در اولین انتخابات میان‌دوره‌ای با شکست هم‌حزبی‌های خود مواجه می‌شود؛ ولی این انتخابات در شرایط بسیار خاصی برگزار می‌شود؛ چراکه آمریکا با یک وضعیت دو قطبی اجتماعی و سیاسی کم‌سابقه مواجه است و از همین رو این انتخابات برای هر دو حزب و هوادارانش دیگر نقش مرگ و زندگی را ایفا می‌کند.
دموکرات‌ها در تابستان بسیار امیدوار بودند که مانع از شکل‌گیری موج قرمز شوند؛ پیروزی‌های سریالی در کنگره آمریکا، کنترل تورم و حکم دیوان عالی درباره نقض حق سقط جنین تابستان را به گرمای فرحبخش برای دموکرات‌ها تبدیل کرد و همه نظرسنجی‌ها نیز این مساله را تایید می‌کرد. از جمله نظرسنجی درباره آرای مردمی در کنگره نشان می داد که میانگین برتری دموکرات ها نسبت به جمهوری خواهان در اواسط سپتامبر با برتری 3/ 1درصدی به اوج خود رسیده بود؛ درحالی‌که بایدن مدام در بازه 40درصدی با افت‌وخیزهای متناوب مواجه می‌شد. درواقع این روند شتابان به سود دموکرات‌ها از اواسط اوت آغاز شده بود. در این مقطع زمانی شانس دموکرات‌ها برای تسلط بر سنا حدود 69درصد بود؛ اگرچه همین آمار نشان می داد که دموکرات‌ها نمی‌توانند اکثریت خود را در مجلس نمایندگان حفظ کنند؛ ولی جمهوری‌خواهان نیز با کسب کرسی‌های حداقلی به اکثریت دست خواهند یافت. (شانس دموکرات در مجلس نمایندگان 30درصد و جمهوری‌خواهان 70درصد بود.) اما مساله اقتصاد و تورم و ترس از چشم‌انداز اقتصادی خیلی زود این روند را معکوس کرد و از اواسط اکتبر در برخی نظرسنجی‌ها جمهوری‌خواهان حدود 2/ 2درصد در آرای عمومی از دموکرات‌ها پیش افتادند. (اگرچه این رقم در سایرنظرسنجی بین یک‌دهم تا 4درصد در نوسان است) سایر آمارها نیز تغییرات قابل توجه را به یک‌باره نشان داد. به‌طور مثال نظرسنجی نیویورک‌تایمز / کالج سینا در اواسط اکتبر نشان داد که جمهوری‌خواهان با 4درصد برتری، 49درصد به 45درصد، نسبت به دموکرات‌ها پیشتاز هستند. همین ماه گذشته میلادی، نظرسنجی تایمز / سینا در سپتامبر، دموکرات ها را با یک امتیاز برتری نسبت به جمهوری خواهان نشان می‌داد. با این حال تنها آمارها در سطح ملی مهم نیستند، بلکه آنچه در هر انتخاباتی تعیین‌کننده است، پیشتازی یک حزب در مناطق رقابتی و ایالت‌های چرخشی است.
48درصد رای‌دهندگان در مناطق رقابتی به سمت راست شیفت کرده‌اند؛ درحالی‌که این رقم برای دموکرات‌ها 43درصد است. همچنین در میان کل رای‌دهندگان، 41درصد به برنامه‌های نامزدهای هر دو حزب برای حل مشکلات کشور اعتماد ندارند؛ اما با این حال بیش از 32درصد به جمهوری‌خواهان اعتماد دارند؛ درحالی‌که 28درصد به برنامه‌های دموکرات‌ها اطمینان‌خاطر دارند. همچنین جمهوری‌خواهان انگیزه بیشتری برای مشارکت در انتخابات دارند (52 به 46درصد) و این مساله به‌ویژه در مناطق رقابتی صدق می‌کند؛ جایی که 55درصد از جمهوری‌خواهان در مقابل 45درصد دموکرات‌ها اعلام کردند که انگیزه قوی برای مشارکت انتخاباتی دارند.
اما آنچه بیش از همه در این نظرسنجی‌ها تغییر واقعیت‌های اجتماعی را بازنمایی می‌کند، توجه بیشتر مردم به مساله اقتصاد و تورم بود و در واقع ما از اواسط اکتبر شاهد کلیدی شدن این دو مولفه بودیم. این مساله به‌ویژه در مناطق رقابتی پررنگ‌تر می‌شد؛ جایی که در آن 67درصد اعلام کردند که اقتصاد در اولویت اول رای دادن آنها قرار دارد؛ درحالی‌که این رقم برای کل کشور 59درصد بود. این یعنی اینکه اقتصاد نه تنها در سطح ملی اهمیت یافت، بلکه در مناطق رقابتی در اولویت بیشتری قرار گرفت. موضوعات دیگر، وزن اقتصاد را در حوزه‌های رقابتی نداشتند از جمله سقط جنین، مسائل انتخاباتی و سیاست اسلحه، در سطح ملی همان جایگاهی را داشتند که در مناطق رقابتی از آن برخوردار بودند. از طرف دیگر دموکرات ها در این چرخه انتخاباتی حمایت خود را در میان پایگاه‌های رای دهندگان کلیدی خود از جمله جوانان، رای دهندگان سیاه پوست و لاتین‌تبارها و زنان از دست داده اند. نظرسنجی‌ها در میانه اکتبر نشان می‌دهد که در میان زنان، حمایت از دموکرات‌ها 6امتیاز کاهش یافته است، در میان رای‌دهندگان سیاه‌پوست و لاتین‌تبار 10امتیاز و در میان رای‌دهندگان زیر 45سال 7امتیاز کاهش یافته است. اما کار به همین‌جا نیز ختم نمی‌شود. بر اساس نظرسنجی CNN/ SSRS 71درصداز رای‌دهندگان جمهوری‌خواه معتقدند نامزدهای حزبشان برنامه روشنی برای هدایت کشور در مسیر درست قرار دارند؛ اما این رقم درباره دموکرات‌ها تنها به 59درصد می‌رسد.
در چنین شرایطی بود که شانس دموکرات‌ها برای تسلط بر مجلس سنا و همین طور نمایندگان به‌شدت کاهش یافت. شانس آنها از 71درصد در ماه سپتامبر به 58درصد در اواخر اکتبر رسید؛ ولی این روند نزولی حتی چند روز قبل از انتخابات نیز تداوم یافت و در دوم نوامبر یعنی 6روز مانده به برگزاری انتخابات به 49درصد رسید و در این روز برای اولین‌بار دموکرات‌ها شانس بالای 50درصدی خود را طی چند ماه اخیر ازدست دادند. در حال حاضر جمهوری‌خواهان برای تسلط بر مجلس سنا از شانس 51درصدی برخوردارند. همین روند درباره مجلس نمایندگان نیز صدق می‌کند. شانس جمهوری‌خواهان برای تسلط بر مجلس نمایندگان از 70درصد در سپتامبر به 81درصد در اواخر اکتبر رسید و در دوم نوامبر با 2درصد افزایش به 83درصد رسید. بر این اساس باید این حکم را قطعی دانست که جمهوری‌خواهان قادرند حداقل کرسی‌ها برای کسب اکثریت در مجلس نمایندگان را از 220کرسی به 248 تا 250کرسی برسانند. این روند در مجلس سنا نیز می‌تواند به عدد51 یا حتی عدد 52 برسد؛ اگرچه در برخی ایالت‌ها نظیر ویسکانسین، نوادا و پنسیلوانیا و جورجیا وضعیت تقریبا تا اواخر اکتبر در هاله‌ای از ابهام قرار داشت و تقریبا هر دو حزب از شانس برابر برای کسب کرسی سنا در این ایالت‌ها برخوردار بودند؛ اما با توجه به روند پایدار بهبودی وضعیت جمهوری‌خواهان در این ایالت‌ها می‌توان شانس بیشتر را به محافظه‌کاران داد. باید برای درک این روند بهبودی پایدار درباره این نکات، تامل ویژه‌ای کرد: میانگین نظرسنجی‌ها در 31اکتبر نشان می‌دهد که فاصله آدام لاکسالت جمهوری‌خواه در مقابل کاترین کورتز ماستو دموکرات در یک‌ماه گذشته مدام در حال کاهش بوده است. درحالی‌که در 31اکتبر این فاصله به 4دهم درصد به نفع نامزد دموکرات رسیده است؛ اما در سپتامبر این فاصله حدود 4درصد بود. در پنسیلوانیا نیز همین اتفاق افتاده است. مهمت اوز جمهوری‌خواه فاصله خود را دائما با جان فترمن دموکرات کاهش داده است. در 31اکتبر این فاصله یک درصد به سود دموکرات‌ها بوده است؛ ولی در اول اکتبر این فاصله 6درصد و در 12سپتامبر حدود 11درصد بوده است. در جورجیا نیز شاهد تکرار همین روند هستیم. یعنی رافائل وارناک دموکرات به تدریج در حال واگذاری رقابت به نامزد جمهوری‌خواه یعنی هرشل واکر است. این فاصله در اواخر اکتبر به حدود یک‌درصد به سود نامزد دموکرات بود؛ ولی در اوایل همین ماه نامزد دموکرات با 4درصد اختلاف پیشتاز رقابت‌ها بود. اما هر دو نامز قادر نیستند 50درصد آرا را کسب کند و بر اساس قوانین این ایالت در چنین شرایطی کار به مرحله دوم و انتخابات 10دسامبر می‌کشد. در ویسکانسین اما نامزد جمهوری‌خواه رون جانسون دائما فاصله خود را با نامزد دموکرات ماندلا بارنز افزایش داده است. این فاصله در 31اکتبر به بالای 2درصد به سود نامزد جمهوری‌خواه رسیده است.
از همان ابتدا متخصصان نظرسنجی سه سناریو را برای آینده سنا و نمایندگان پیش‌بینی کرده بودند: اول تسلط کامل حزب جمهوری خواه بر کنگره، دوم سلطه دموکرات ها بر کنگره و سوم کنگره تقسیم شده یعنی نمایندگان از آن جمهوری‌خواهان و سنا از آن دموکرات‌ها. تا اواسط اکتبر کنگره تقسیم شده از دو سناریوی دیگر محتمل تر بود؛ اگرچه احتمال همین گزاره نیز کمتر از 50درصد بود. اما درباره دو سناریوی دیگر شانس دموکرات‌ها برای تسط بر هر دو مجلس 21درصد بود اما بخت جمهوری‌خواهان به ناگهان به عدد 41درصد رسید. اما در اوایل نوامبر شانس کنگره تقسیم‌شده از عدد در حدود 50درصد به عدد 38درصد رسید. اما سناریوی تسلط کامل جمهوری‌خواهان بر کنگره چگونه فراهم می‌شود: اگر این حزب حداقل در سه رقابت از چهار رقابت مبهم و همراه با شانس و اقبال - جورجیا، نوادا، پنسیلوانیا و ویسکانسین - پیروز شود. در این صورت جمهوری‌خواهان با کسب 51 تا 52 کرسی، اکثریت را از آن خود خواهند کرد. در حال حاضر جمهوری خواهان 29کرسی خارج از گردونه رقابت در سنا دارند و همچنین 17کرسی در منطقه امن و 3کرسی در منطقه تقریبا امن و بین یک تا دو کرسی رقابتی مبهم نیز برخوردارند. در مقابل دموکرات‌ها هم‌اکنون 36کرسی خارج از گردونه رقابت، 10کرسی در منطقه امن، یک کرسی در منطقه تقریبا امن و 2کرسی با سرنوشت مبهم برخوردارند.
با این اوصاف اگر سنا نیز همچون مجلس نمایندگان به دست جمهوری‌خواهان بیفتد و گزینه تقسیم کنگره منتفی شود، محافظه‌کاران در فضای دوقطبی‌شده جامعه آمریکا می‌توانند مسیر ریاست‌جمهوری بایدن را تغییر دهند، جاه‌طلبی‌های او را برای تدوین قانون حق سقط جنین و ایجاد یک شبکه سلامت و اجتماعی قوی‌تر را از میان ببرند؛ درحالی‌که به شاخه پوپولیست در حال رشد جمهوری‌خواهان توانایی جدیدی برای انواع تحقیقات درباره دولت می‌دهد. همچنین این رویداد می‌تواند نبردها بر سر اولویت‌بندی هزینه‌ها را تشدید کند و باعث تعطیلی دولت شود و به رویارویی بر سر سقف بدهی دامن بزند. همچنین نامزدهای بایدن برای مناصب قضایی و اجرایی نیز با مقاومت شدیدتری از سوی کنگره روبه‌رو خواهند شد. در این میان برخی رویدادهای مهم در عرصه سیاست خارجی آمریکا نظیر مذاکرات هسته‌ای با ایران تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. شاید به دلیل همه این عوارض جبران‌ناپذیر باشد که این روزها دموکرات‌ها بیش از هر روزی در این آرزو هستند که ای کاش انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا در چله تابستان برگزار می‌شد.
منبع: دنیای اقتصاد
همچنین بخوانید