بافتهای شهری میراث‌فرهنگی یک ملت است
تهران - ایرنا - بافتهای شهری تاریخی به عنوان میراث‌فرهنگی یک ملت، سازنده اصلی منظر شهری تاریخی، بیانگر ارزش‌های اجتماعی، اقتصادی و محیطی‌اند؛ بنابراین توجه توامان به حفاظت از میراث‌فرهنگی ناملموس و میراث‌فرهنگی ملموس و میراث‌تاریخی - طبیعی در داخل بافت این محدوده‌ها ضروری است.
نهم اردیبهشت به‌عنوان روز شوراها نامگذاری شده است. بنابر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، شوراها یکی از ارکان نظام است و یکی از ویژگی‌های خاص شهرداریها، حضور شورای شهر با این امکانات در کنار شهرداریها است. تأکید قانون به شکلی است که از آن اجبار به وجود شورای شهر را می‌توان یافت. شوراهای شهر و روستا در ذیل فصل قانونی مجلس شورای اسلامی به‌عنوان نهادی برای مسوولیت‌پذیری و نظارت بر امور تصدیگری در شهرها و روستاها تدوین شده‌اند و الگوهای موفق مدیریت شهری در دنیا نیز تقریبا همه وظایف تصدیگری را از طریق نظارت شورا بر شهرداری ها داده‌اند.
با توجه به توسعه شهرنشینی و رشد روز افزون جمعیت شهری، شهرها با مشکلات عدیده اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی روبرو هستند و برای اداره امور شهر نیاز به یک سیستم مدیریت یکپارچه شهری است که بتوان با برنامه ریزی مدون و با همکاری تمامی نهادهای ذیربط در جهت رفع نیازمندی های شهر گام برداشت، شوراهای شهر به عنوان یکی از نهادهای تصمیم گیرنده و نظارت کننده بر امور شهری می تواند تاثیرگذاری مثبتی در توسعه حقوق شهروندی داشته باشد.
یکی از مهمترین وظایفی که قانون برای شوراهای شهر در نظر گرفته است، حفظ میراث فرهنگی و بافتهای شهری تاریخی است. پیرو مصوبه مورخ 94.7.27 شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران، محدوده تاریخی 168 شهر در کشورمان تصویب شده است.
بافتهای شهری تاریخی به عنوان میراث‌فرهنگی یک ملت، سازنده اصلی منظر شهری تاریخی، بیانگر ارزش‌های اجتماعی، اقتصادی و محیطی‌اند؛ بنابراین توجه توامان به حفاظت از میراث‌فرهنگی ناملموس و میراث‌فرهنگی ملموس و میراث‌تاریخی - طبیعی در داخل بافت این محدوده‌ها ضروری است. ضمن تاکید بر نقش محوری مدیریت شهری (شوراها و شهرداریها) و با توجه به ضرورت ایجاد یک فضای مدیریتی هماهنگ، یکپارچه و با اختیارات جامع و کافی و همچنین نظر به تاکید مفاد قانونی برنامه های توسعه پنج ساله، مدیریت تخصصی و یکپارچه در امر حفاظت و احیای بافتهای شهری تاریخی متناسب با ظرفیت و توان هر شهر بایستی در دستور کار قرار گیرد.
در زیر به چند مورد از قوانین و تکالیفی که بر عهده شورای شهرها در خصوص امر حفاظت و احیای بافتهای شهری تاریخی گذاشته شده است اشاره می‌کنیم.
در بند ب ماده 166 برنامه توسعه پنج ساله سوم آمده است در شهرهای دارای بافت تاریخی ارزشمند که حدود آن طبق ماده (3) قانون اساسنامه سازمان میراث فرهنگی‌کشور مصوب 1367.2.1،اعلام شده و یا می‌شود تشکیلات شهرداریها مورد تجدیدنظر قرار می‌گیرد و به‌منظور انجام امور مربوط به حفاظت از بافت تاریخی این‌گونه شهرها،سازوکار مدیریتی مناسب در شهرداریهای مذکور ایجاد می‌گردد. بند ج ماده 166 آمده است شوراهای شهر درصدی از درآمد شهرداری هر شهر را متناسب با نیاز بافتهای تاریخی آن شهر در اختیار مدیریت ذیربط در شهرداری قرارمی‌دهند تا با نظارت واحدهای سازمان میراث فرهنگی کشور در جهت مرمت بناها، مجموعه‌ها و بافتهای تاریخی همان محل به مصرف برسد.
در بند 1 ماده 24 برنامه توسعه پنج ساله ششم کشور آمده است سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مجاز است در چارچوب ضوابط و برنامه ای که به تصویب شورای عالی آن سازمان می رسد اماکن تاریخی (به استثناء نفایس ملی) در اختیار خود را به شهرداری ها و بخش خصوصی و تعاونی و صندوق احیا و بهره برداری از بناها و اماکن تاریخی و فرهنگی برای بهره برداری و واگذار کند. واگذار شوندگان موظف نسبت به مرمت حفاظت و بهره برداری از اماکن مربوطه تحت نظارت سازمان میراث گردشگری و صنایع دستی اقدام نماید.
همچنین در ماده 14 قانون حمایت از مرمت و احیای بافتهای تاریخی - فرهنگی مصوب 98.4.2 مجلس شورای اسلامی آمده است شهرداریها و شورای اسلامی شهرهای دارای بافت تاریخی فرهنگی مصوب، مکلفند در تخصیص بودجه عمرانی سالانه شهر، بافتهای مذکور را در اولویت قرار دهند.
با نگاهی به قوانین بالادستی که در خصوص بافتهای شهری تاریخی بر عهده مدیریت شهری و شوراهای شهر گذارده شده است، مدیریت شهری و شهرداری هادر جهت حفاظت و احیای بافتهای شهری تاریخی نقش بسیار مهمی را دارا است. امید است این نهاد مدنی و مردمی توجه بیشتری در این خصوص داشته باشد تا بتوانیم این آثار ارزشمند کشورمان را برای نسل های آینده به خوبی نگهداری کنیم.
*س_برچسب‌ها_س*