بانویی که جا پای مادر گذاشت / فاطمه معصومه (س)، وارث صفات فاطمی

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ حجت الاسلام و المسلمین علیرضا خاتم پژوهشگر و کارشناس مذهبی در گفت‌وگویی به مناسب میلاد با سعادت حضرت معصومه (ع) و روز دختر اظهار کرد: حضرت معصومه (س) دختر هفتمین امام شیعیان است. این بانو علاوه بر شرافت خانوادگی، فضائل فردی فراوانی دارند که آن‌ها را از مادر خویش حضرت زهرا (س) به ارث برده‌اند. به عنوان نمونه شیخ عباس قمی درباره ایشان می‌گوید برحسب آنچه به ما رسیده، افضل دختران امام کاظم (ع) سیده جلیله معظمه فاطمه، معروف به حضرت معصومه (س) است.

علم فاطمی وی افزود: یکی از صفات بارز حضرت زهرا (س) علم وافر است که امام باقر (ع) در توصیف علمیت حضرت زهرا (س) فرمودند «هنگامی که حضرت فاطمه (س) متولد شدند خداوند عزوجل به فرشته‌ای وحی فرمودند که بر زبان محمد (ص) جاری کند نام آن مولود را فاطمه گذارد.» سپس فرمودند «تو را به واسطه علم از جهل جدا و قطع کردم». بر اساس این روایت حضرت زهرا (س) به سبب کثرت علم از جهل بریده شده و به قدری علم دارد که جهالت هرگز در آن راه ندارد و از آغاز آفرینش برخوردار از علوم ربانی شده است. این کارشناس مذهبی ادامه داد: در باب جایگاه علمی حضرت معصومه (س) نیز نقل شده است که روزی عده‌ای از شیعیان وارد مدینه شدند و پرسش‌هایی داشتند که می‌خواستند آن‌ها را از محضر امام کاظم (ع) بپرسند، اما ایشان در سفر بودند. از این رو فاطمه معصومه (س) پاسخ آن پرسش‌ها را نوشتند و به آن‌ها تحویل دادند. آنان هنگامی که از مدینه خارج شده و بیرون شهر با امام (ع) روبرو شدند، امام پرسش‌های آنان و پاسخ‌های دخترشان را مشاهده و پاسخ‌ها را تایید و سه بار فرمود پدرش به فدایش باد. مدافع امامت حجت الاسلام خاتم به ویژگی دیگر حضرت معصومه (س) که الگوبرداری شده از حضرت زهرا (س) است اشاره کرد و گفت: حضرت زهرا (س) اولین مدافع امامت بودند و در این راه هم با نقل حدیث و هم با اقدام عملی از امامت دفاع کردند. حضرت معصومه (س) نیز هم با بیان احادیث و هم با عمل و حرکت به سمت ایران از امامت دفاع کردند. جالب است روایاتی که از این بانو در منابع گرد آمده، عموما پیرامون مسائل اعتقادی و به ویژه در رابطه با امامت و تبیین جایگاه بلند اهل بیت (ع) و پیروانشان است. وی توضیح داد: حضرت معصومه (س) با واسطه از حضرت زهرا (س) نقل می‌کنند «انسیتم قول رسول الله صلی الله علیه و آله یوم غدیر خم: من کنت مولاه فعلی مولاه»؛ آیا فراموش کردید سخن رسول خدا (ص) در غدیر خم که فرمودند هر که را من مولای اویم علی مولای اوست.» همچنین در روایتی زیبا فرمودند: «من مات علی حب آل محمد مات شهیدا»؛ هر کس بر محبت آل محمد جان دهد، شهید است.» القاب مشترک این پژوهشگر مذهبی ادامه داد: این مادر و فرزند دارای القاب مشترکی هستند و از آن جایی که القاب ایشان حقیقی و با توجه به طینت، خلق و خوی و صفات ایشان قرار داده شده است، بسیار ارزشمند و قابل بررسی علمی است. امام صادق (ع) در روایتی فرمودند فاطمه (س) در نزد خداوند 9 اسم دارد، برای حضرت معصومه (س) نیز القابی مانند: طاهره، تقیه، نقیه، رضیه و مرضیه نقل کرده اند، بنابراین در بسیاری از القاب مانند «مرضیه» و «طاهره» مادر و دختر گرانقدر هم اسم و هم لقب هستند. پدر فدای فرزند! حجت الاسلام خاتم افزود: یکی از دیگر ویژگی‌های مشترک حضرت معصومه و حضرت زهرا (س) این است که پدرشان، خود را فدای دختر خوانده اند. امام کاظم (ع) خطاب به دختر خود سه بار فرمودند «فدا‌ها ابوها»؛ پدرش به فدایش. همانگونه که رسول خدا (ص) خطاب به حضرت زهرا (س) فرمودند «فداک ابوک یا فاطمه»؛ پدرت به قربان تو باد‌ای فاطمه». ثواب زیارت وی در ادامه گفت: برای زیارت این مادر و دختر ثواب و آثار بسیاری در روایات نقل شده است. حضرت زهرا (س) فرمودند «پدرم به من خبر داد که هر کسی بر او و بر من سه روز سلام کند خداوند بهشت را بر او واجب می کند، چه در زمان حیات ما باشد و چه بعد از وفات ما»، نسبت به زیارت حضرت معصومه (س) نیز روایات زیبایی از ناحیه امام جواد (ع) صادر شده است که فرمودند «من زار قبر عمتی بقم فله الجن»، هر کس عمه ام را در قم زیارت کند، پاداش او بهشت است. شهادت این کارشناس مذهبی تصریح کرد: یکی دیگر از شباهت‌های حضرت معصومه به مادر، شهادت در راه امامت و ولایت است. امام کاظم (ع) فرمودند «همانا حضرت فاطمه صدیقه‌ای بود که به مقام شهادت رسید»؛ سید جعفر مرتضی عاملی نیز در مورد شهادت حضرت معصومه (س) سند تاریخی می‌آورد که سربازان مأمون، هارون بن موسی برادر امام رضا (ع) را به شهادت رساندند و هارون در قافله‌ای قرار داشت که عازم خراسان بود و حضرت معصومه (س) هم در این قافله بود. مأمون سربازان خود را به سوی این قافله فرستاد و جنگی صورت گرفت و عده‌ای کشته شدند و هارون مجروح شد و سپس در حالی که غذا می‌خورد کشته شد و حضرت معصومه (س) در ساوه مسموم شدند و به خاطر همین سم روز‌های کمی زنده ماند و بعد به شهادت رسید. مقام شفاعت حجت الاسلام خاتم در پایان گفت: یکی دیگر از خصوصیات مشترک داشتن مقام والای شفاعت است. به خدا سوگند در روز قیامت، فاطمه (س) شیعیان و دوستان خود را از میان مردم چنان بر می‌چیند که مرغ دانه‌های خوب را از بد جدا می‌کند همچنین در زیارت‌نامه حضرت معصومه (س) نیز که از جانب امام معصوم نقل شده است: «یا فاطم اشفعی لی فی الجن فان لک عند الله شأنا من الشأن» ای فاطمه [معصومه] برای من در بهشت شفاعت کن همانا برای تو در پیشگاه خداوند متعال منزلتی بزرگ است. انتهای پیام /