بخش حمل و نقل خصوصی باید تقویت شود

آقای افندی زاده معاون حمل و نقل وزارت شهرسازی در یک برنامه رادیویی در خصوص حمل و نقل و این روز نکاتی را بیان کرد.

سوال: یک شمای کلی از وضعیت حمل و نقل امروز ایران بفرمایید؟

افندی زاده: روز حمل و نقل را به تمام دست اندرکاران امر حمل و بالاخص رانندگان عزیز حمل و نقل بار و مسافر در جاده های کشور تبریک عرض می کنم. زحمات آنها را که شبانه روز است برای جابجایی کالا و مسافر خسته نباشید می گویم امیدوار هستم که همیشه سالم و سلامت باشند

اوضاع حمل و نقل کشور ما 90 درصد جابجایی کالا و مسافرمان از طریق جاده است و حدود ده درصد در حمل و نقل مسافری بحث حمل و نقل ریلی و حمل و نقل هوایی است.

ما تلاش می کنیم که بتوانیم برنامه هایی را که در مجلس مشخص شده برنامه هایی که دولت مشخص شده انشاالله بتوانیم با کمک همه عزیزانمان در حمل و نقل پیاده کنیم.

سوال: چرا ما هنوز نتوانستیم آن طور که باید و شاید از صنعت ریلی برای جابجایی کالا استفاده کنیم؟

افندی زاده: بله همانطور که مستحضرید ما حدود 220 هزار کیلومتر راه‌های کشور است اعم از راه‌های اصلی، فرعی و راه‌های روستایی و طبیعتا حدود نزدیک 15 هزار کیلومتر ما شبکه ریلی را داریم که طبیعتا با توجه به این که برنامه ریزی بسیار خوبی را در آینده باید برای توسعه شبکه‌های ریلی انجام شود، که حدود نزدیک بیش از سه هزار و 300 کیلومتر ما در برنامه آینده برای توسعه شبکه‌های ریلی است که این عدد می‌تواند یک عدد خوبی برای توسعه شبکه‌های ریلی باشد، اما در بحث حمل و نقل علاوه بر مسیر‌ها بحث ناوگان هم از اهمیت زیادی برخوردار است که ما هم باید در حمل و نقل جاده‌ای بحث نوسازی و توسعه ناوگان را داشته باشیم. هم در بحث ریلی، که ما بحث لوکوموتیو و واگن‌ها می‌تواند از اهمیت زیادی برخوردار هست.

بنابراین ما برنامه ریزی خاصی را باید برای این کار صورت بدهیم که می‌تواند تاثیر بسیار زیادی برای افزایش ظرفیت بشود. ما اگر بتوانیم در برنامه طرح جامع حمل و نقل که انشاالله در سال 1402 امیدواریم که این برنامه در وزارت راه و شهرسازی تدوین شود، می‌توانیم سهم شبکه‌های ریلی، هوایی، جاده‌ای و دریایی را دربحث حمل و نقل داشته باشیم، یکی از کار‌های مهم ما می‌تواند باشد. ما عمر ناوگانمان بسیار فرسوده است،

سوال: در حوزه هوایی خیلی ناوگان فرسوده ای وجود دارد؟

افندی زاده: بالاخص در حمل و نقل جاده ای من توضیح می دهم، باعث افزایش مصرف انرژی می شود که امروزه بعنوان یک موضوع بسیار حیاتی مطرح است. در بحث ریلی هم ما عمر ناوگان مان بالاخص در بحث لوکوموتیو و واگن زیاد است و حمل و نقل هوایی هم که اشاره شد.

بنابراین باید یکی از سیاست های ما در بحث حمل و نقل، بحث توسعه و نوسازی ناوگان در تمام شقوق حمل و نقل باشد که می تواند هم ایمنی را افزایش بدهد و هم ظرفیت را افزایش بدهد و هم باعث صرفه جویی در مصرف انرژی و مسائل مختلف باشد که جزو برنامه های دولت و برنامه های وزارت راه و شهرسازی است.

اما بخش حمل و نقل خصوصی ما باید تقویت شود یعنی ما باید بتوانیم زمینه هایی را برای سرمایه گذاری بخش خصوصی فراهم کنیم بنابراین یکی از کارهایی که کردیم سعی کردیم در احکام دائمی که معمولا چند ساله است و همچنین برنامه هفتم، بتوانیم احکامی را تدوین کنیم و مورد تایید دولت و مجلس قرار بگیرد که سرمایه گذاران بتوانند یک اطمینان لازمی را برای این کار پیدا کنند.

سوال: این موارد برای سرمایه گذاران خارجی چگونه است؟

افندی زاده: بله هم سرمایه گذار خارجی هم در داخل در مورد سرمایه گذار خارجی هم در بحث ترانزیت و بحث بنادر ما تقریبا با تمام کشورهایی که علاقمند بودند بالاخص در منطقه، این موضوع را مطرح کردیم که براحتی می توانند در بنادر جنوبی و شمالی ما و حتی در توسعه شبکه های ترانزیت ما سرمایه گذاری کنند ولی چون روند آن یک روند طولانی هست طبیعتا برای تفاهم و اجرایی شدن این زمان می برد که این را باید ما به نوعی زمان را کاهش بدهیم.

سوال: علاقمندان به مشارکت در چه حوزه ای می تواند ورود پیدا کنند؟

افندی زاده: برای سرمایه گذاری در کشور ما نیاز به اطمینان از این سرمایه گذاری و بازگشت سرمایه داریم. ما باید زمینه ای را فراهم کنیم که در دراز مدت، چون می دانید موضوعات حمل و نقلی و سرمایه گذاری دراز مدت است، یعنی سرمایه گذار باید خیالش راحت باشد که می تواند در دراز مدت سرمایه گذاری انجام بدهد و بازگشت سرمایه خودش هم براحتی بتواند حالا با مکانیزم هایی که وجود دارد این کار صورت بگیرد. نمونه آن را ما در آزادراهها داریم که بهرحال در بحث سرمایه... ولی همان بحث آزادراه ها می دانید که تعرفه ها تعرفه هایی هستند که افزایش آن از طریق سیستم دولت انجام بشود یعنی به نوعی ما تعرفه ها را کنترل می کنیم.

در صورتی که آزادراه ها به این صورت است که اگر جاده ای وجود داشته باشد در کنارش سرمایه گذار بخش خصوصی می تواند بیاید یک آزادراه ای بسازد و با ارائه خدماتش مردم از این خدمات استفاده می کنند و عوارض آن را بدهند چون فرد اگر سرمایه گذاری کند و پول سرمایه اش به درستی به او بازنگردد، قطعا نسبت به نگهداری راه ها نمی تواند پول لازم را داشته باشد و روز به روز کیفیت راههای ما به نوعی از بین می رود.

بنابراین پیشنهاد شده که ما بتوانیم مکانیزمی ایجاد کنیم هم در ارائه خدمات های موازی و هم در ارائه مشوق ها... اگر ما جایی می خواهیم تعرفه ای را کنترل کنیم قطعا باید دولت وارد شود و با ایجاد مکانیزم های مشترک بودن یا یارانه دادن جبران کند. اگر این کار صورت بگیرد ما به اندازه کافی سرمایه در داخل کشور داریم ولی این سرمایه رفته به سمت جاهای دیگر.

در دنیا بخش‌های خصوصی سرمایه گذاری‌های خیلی خوبی را در توسعه و نگهداری حمل و نقل انجام دادند ما باید این زمینه اعتماد و اطمینان را در بخش سرمایه گذاری ایجاد کنیم و این را تلاش کردیم که همانطورکه توضیح دادم، از برنامه‌هایی که به صورت احکامی که در ردیف‌های سالانه بودجه هست خارج کنیم و برویم به سوی احکام دائمی که با گذشت سال تغییر پیدا نکند و برنامه هفتم که این 5-6 سالی این احکام باقی بماند و سرمایه گذار بتواند روی موضوع حساب باز کند سرمایه خودش را بیاورد. این کار می‌تواند کمک بسیار زیادی حالا تامین منابع که نهایتا باعث افزایش ارتقا ء سیستم‌های حمل و نقل خواهد شد.

ما در بحث حمل و نقل جاده ای در بحث نوسازی ناوگان و حتی نگهداری راه ها به دنبال این مکانیزم هستیم حتی نگهداری غیر از آزادراه ها، ما سایر راههای اصلی را هم می توانیم با مکانیزم هایی نگهداری اش را به بخش خصوصی بسپاریم هم اشتغال اتفاق می افتد و هم به نوعی سرمایه بخش خصوصی وارد سیستم حمل و نقل می شود و هم مردم می توانند از خدمات بهتری استفاده کنند مردم حاضرند تا هزینه لازم را بدهند تا خدمات بهتری را ما به ایشان بدهیم

در بخش هوایی خوشبختانه در دولت سیزدهم، تعداد هواپیماهایی که وارد سیستم شده افزایش پیدا کرده علیرغم تحریم هایی که وجود دارد.

سوال: الان با توجه به شرایط تحریم ها مکانیزم ورود قطعات هواپیما به چه شکل است؟

افندی زاده: اجازه بدهید من بیشتر در آمار و ارقام توضیح بدهم و این را در فرصت بعدی می‌گویم، ولی ما تقاضا برای حمل و نقل هوایی زیاد داریم یعنی ما هر چقدر بر تعداد هواپیمایمان زیاد شود به ما کمک می‌کند ما بتوانیم پاسخگوی مناسبی برای سیستم هوایی باشیم ما فعلا حدود نزدیک بیش از 150 هواپیمای فعال داریم، البته عمر ناوگان ما سنش بالاست ما باید بتوانیم با روابطی که برقرار می‌شود و با مسائل بین المللی که ایجاد می‌شود به نوعی بتوانیم سن ناوگان را علاوه بر توسعه حمل و نقل هوایی اضافه کنیم.

در بخش حمل و نقل ریلی ما طبیعتا با تقاضای وانمود شده هم نیاز به لوکوموتیو و هم نیاز به واگن داریم، تولیدات داخلی را باید تقویت کنیم و کمبود تولیدات داخلی را بتوانیم از طریق واردات جبران کنیم حتی می توانیم واردات از طریق خود شرکت ها و کارخانجات داخلی اتفاق بیفتد که آن حمایت از داخل صورت بگیرد.

بنابراین همه این ها بر می گردد به منابعی که فقط از طریق دولت نمی تواند تامین شود ما باید دنبال مکانیزم های دیگری باشیم، آن بحث استفاده از سرمایه گذاران داخلی و حتی سرمایه گذار خارجی است. ما موقعیت بسیار خوبی برای ترانزیت کالا داریم شما می دانید ما هم در مسیر کوریدور شمال به جنوب هستیم و هم شرق به غرب هستیم.

تفاهم نامه ای خیلی خوبی را با دولت های مختلف از جمله دولت روسیه، دولت آذربایجان و حتی کشورهای آسیای مرکزی منعقد شده به صورتی که ما بتوانیم کالای ترانزیت را از کوریدور شمال - جنوب عبور بدهیم که این ها قطعا نیاز به توسعه زیرساخت ها و توسعه افزایش ناوگان و روان سازی حرکت ترانزیت بالاخص از مرزهای ما دارد یعنی ما مکانیزمی ایجاد کنیم از طریق نگاه بخشی را تبدیل کنیم به نگاه ملی. یعنی هر سازمان فقط به فکر مسئولیت و شرایط خودش نباشد بلکه یک نگاه ملی داشته باشد، این تفاهم نامه هایی که انجام می شود باید بالفعل در بیاید ما باید بتوانیم افزایش ترانزیت کالا داشته باشیم، این ها باعث توسعه حمل و نقل ما می شود اشتغال زایی ایجاد می کند، خدمات مناسب تری می تواند صورت بگیرد.

حمل و نقل یک محرک بسیار مهم برای اقتصاد کشور هست که خوشبختانه الان هم ما در هفته حمل و نقل و در روز حمل و نقل هستیم، طبیعتا می تواند یک نقطه عطفی را برای ما با توجه به نگاهی که دولت و نگاهی که وزارت راه و شهرسازی انشاالله با کمک وزارت صمت، وزارت اقتصاد و سایر وزارتخانه هایی که به نوعی دخیل هستند و به کمک انجمن ها و شرکت های خصوصی حمل ونقلی این کار صورت بگیرد قطعا این را می توانیم در یک برنامه بلند مدت تسهیل شود و به صورت بر نامه های کوتاه مدت در سالانه به اجرا در بیاید.

سوال: در خصوص ادغام وزاتخانه هم بفرمایید؟

افندی زاده: نظر من تابع نظر دولت و مجلس خواهد بود، اما من اشاره کنم وقتی ادغام صورت گرفت به هر دلیلی، سالها طول کشید تا خلاصه این دو تا وزارتخانه سابق به صورت یک وزارتخانه در بیایند ما دو تا حوزه مهم در وزارت راه و شهرسازی یک حوزه حمل و نقل و دوم حوزه مسکن و شهرسازی داریم که با وضعیت کنونی توانسته وظایف مختلفی دارد

البته وظایف وزارت راه و شهرسازی وظایف بسیار زیاد است و یکی از وزارتخانه های تخصصی و وزارتخانه ای که مستقیما کارش با مردم است شکی نیست. ولی بهرحال جدا کردن آن در این شرایط باعث می شود که انرژی بسیار زیادی برای این تفکیک اتفاق بیفتد و ما را از برنامه های اصلی مان باز می دارد به نظر من می آید که این قدری که ادغام شده باید بگذریم از آن در حال حاضر اگر این تفکیک اتفاق بیفتد ما یکی دو سال هم باید دنبال مسائل تفکیک باشیم، به نظر من می آید که ما باید تلاش کنیم که با ایجاد ساختارهای مناسب تغییراتی که می تواند انجام شود تفویض اختیاراتی که می تواند صورت بگیرد، می تواند اثربخشی بهتری را برای حوزه وزارت راه و شهرسازی داشته باشد.

سوال: با تغییر وزیر آیا ما تغییری در سیاست های وزارتخانه هم خواهیم داشت یا خیر؟

افندی زاده: ابتدا من هم فقدان سردار مهندس قاسمی را به همه عزیزان تسلیت عرض کنم به هرحال فرد بسیار کوشا، مخلص و علاقه به کار بودند و شبانه روز زحمت می کشیدند و در مورد وزیر محترم جدید و جناب اقای دکتر بذرپاش ایشان برنامه خودش را در مجلس ارائه دادند بهرحال با جوان بودن ایشان و داشتن برنامه و اراده به اجرای برنامه، می تواند محرکی برای فعالیت ها و کارها باشد که امیدواریم که به هرحال با حمایت مجلس و دولت انشاالله ما بتوانیم شاهد شکوفایی هم در حوزه مسکن و شهرسازی و هم در حوزه حمل و نقل باشیم.

قطعا تمام نیروهایی که در وزارت راه و شهرسازی هستند؛ مدیران عامل، معاونین، وزرا و همچنین مدیران قطعا با تمام وجود همکاری لازم را انجام خواهند داد، ولی باید ما بعضی از موضوعات وزارت راه و شهرسازی را موضوعات ملی اعلام کنیم، از جمله مسکن و حمل و نقل، یعنی موضوعاتی نیستند که فقط یک وزارتخانه باشد قطعا پشتیبانی می خواهد.

خوشبختانه ریاست محترم جمهور پشتیبان این قضایا هست و مجلس هم با رای بالایی که به دکتر بذرپاش دادند قطعا از برنامه های ایشان حمایت کردند و انشاالله امیدواریم که برنامه هایی که ایشان در سرفصل های مختلف ارائه دادند هر کدام از آنها و اجرا شدنش می تواند در زندگی مردم تاثیر بسیار زیادی داشته باشد که امیدواریم که شاهد رشد روز افزون بحث حمل و نقل و عملکرد مناسب این بخش با کمک همه دست اندرکاران حمل و نقل باشیم.

بهه رحال بخش عمده ای از حمل و نقل به بخش خصوصی بر می گردد، اعم از حمل و نقل جاده ای، حمل و نقل ریلی، هوایی و این آمادگی الان وجود دارد که انشاالله با تغییراتی که اتفاق افتاده و بهرحال اقای دکتر بذرپاش که تشریف آوردند و با برنامه های خودش انشاالله بتوانیم با کمک همدیگر این برنامه ها به اجرا در بیاید و قطعا هم ایشان با یک توان بالا و با یک تجربه بالا و با یک اراده بالا آمدند که هم مورد تایید ریاست محترم جمهور و هم مورد تایید مجلس با رای بالا بودند و آرزوی موفقیت برای ایشان و بحث حمل و نقل در کشور باشیم.

سوال: برنامه ای وجود دارد که خدمات حمل و نقل برای مردم ارزان تر شود یا خیر؟

افندی زاده: حمل و نقل کشورمان حمل و نقلی است که متناسب با هزینه‌هایی که انجام می‌شود قیمت گذاری و تعرفه گذاری انجام می‌شود، ما حدود 60 درصد قطعاتی که در رابطه با بخش حمل و نقل هوایی و تجهیزات مربوطه این‌ها همه ارز بر هستند؛ و این ارز لازم باید تامین شود. از طرفی ما از آذر 1400 به این طرف ما افزایش قیمتی در بخش هوایی نداشتیم و اگر دقت کنید همان تعرفه‌هایی هستند که در سامانه سازمان هواپیمایی کشور در آذرماه 1400 بوده است.

سوال: پس احتمالا به زودی صدای این صنعت در می آید که می خواهد گران کند؟

افندی زاده: تقاضا دادند بخش حمل و نقل همان طور که توضیح دادم وقتی که افزایش ارز را ما داریم، ما برای ایمنی که سیستم های هوایی نیاز دارند بهرحال باید تامین شود افزایشی که معمولا در نرخ خدمات، حقوق پرسنلی و مسائل مختلفی که در سال وجود دارد چنین موضوعی هست. ولی ما بهرحال تلاش خواهیم کرد که به دنبال روش های بهینه ای باشیم که هم مردم بتوانند از خدمات بهتر استفاده کنند و هم شرکت های هواپیمایی بتوانند به ارائه خدمت خودشان ادامه بدهند. چون اگر بهرحال به این صنعت توجه نشود و به هزینه های آن توجه نشود خود شما می دانید که ایمنی هواپیما امروزه یکی از مهم ترین بحث های ماست که مدنظر است بالاخص با توجه به تحریمی که وجود دارد انشاالله تلاش می شود که هم به نوعی شرکت های حمل و نقل هوایی کمک کنند که ما هم تا آنجایی که می توانیم هزینه ها را کاهش دهیم و هم مردم استفاده بهتری از خدمات داشته باشند، هزینه ها هم وقتی مطرح می شود قطعا قیمت ها از طریق سازمان حمایت از مصرف کننده مورد بررسی قرار می گیرد و درنهایت از حساب تنظیم بازار مورد تایید قرار میگیرد اگر بخواهد افزایش نرخی صورت بگیرد و از 15 آذرماه 1400 ما افزایشی را درسقف قیمت‌های هواپیمایی نداشتیم و فقط یک 9 درصد ارزش افزوده بود که این هم در بهمن ماه با توجه به مصوبه مجلس اضافه شد واگر دقت کنید ما افزایشی نداشتیم، ولی ما واقعا باید از صنعت هوایی حمایت کنیم دولت باید کمک کند تا ما بتوانیم این صنعت را هم از نظر نوسازی و توسعه ناوگان، هم از نظر ارائه خدمات به نوعی تلاش کنیم که بتوانیم یک سیستم هوایی ایمن و با خدمات خوب داشته باشیم.

مجدد روز حمل و نقل را به همه عزیزان دست اندرکاران حمل و نقل بالاخص حمل و نقل جاده ای باری و مسافری تبریک عرض کنم و ا زتلاش های آنها بالاخص در ماههای اخیر برای جابجایی کالا از بنادر جنوبی بالاخص بندر امام و بندر شهید رجایی به سمت نقاط مختلف کشور تشکر کنم آرزوی موفقیت را برای جنابعالی و همه شنوندگان عزیز برنامه تان از خداوند متعال خواستارم.