در میان گزینه‌های مواجهه ایران با اقدام طرف‌های اروپایی در فعال‌سازی مکانیسم ماشه و بازگشت قطعنامه‌های تحریمی پیشنهاد پربحث خروج از NPT نیز روی میز قرار دارد.

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، امین علیپور، نشریه بیدارگاه: مکانیسم ماشه (Trigger Mechanism) به عنوان یکی از بند‌های کلیدی توافق برجام طراحی شد تا در صورت نقض تعهدات توسط یکی از طرفین، امکان فعال‌سازی مجدد تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد فراهم گردد. با خروج یکجانبه ایالات متحده از برجام و عدم تحقق تعهدات اقتصادی توسط اروپا، این مکانیسم توسط طرف‌های اروپایی فعال شد که پیامد آن بازگشت...

امروز یکشنبه 9 شهریور، شاخص کل با رشد بیش از 27 هزار واحدی خود را به بالای سطح 2.4 میلیون واحدی رساند و پس از افت بیش از 26 درصدی از سقف 1404، نخستین نشانه‌های بازگشت را به نمایش گذاشت.

اروپایی‌ها به پیروی از آمریکا مکانیسم ماشه را علیه ایران فعال کردند. این اقدام مشخصاً گامی در جهت تشدید تنش با ایران است؛ اروپا و آمریکا تصور می‌کنند که از طریق تشدید تنش و افزایش فشار سیاسی، ایران امتیازات گزافی خواهد داد.

با فرض بازگشت قطعنامه‌های شورای امنیت، شواهد نشان می‌دهد که مشکلات اصلی اقتصاد ایران ناشی از تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا در حوزه نفت و بانک است و قطعنامه‌های سازمان ملل که عمدتاً به مسائل هسته‌ای و موشکی مربوط می‌شوند، اثر اقتصادی ندارد.

هدف باقری‌کنی برای احیا برجام همچون سرنوشت دولت سیزدهم شد؛ ناتمام. با این وجود تجربه سکانداری مذاکرات هسته‌ای و تغییر ادبیاتش در قبال برجام سرنوشت سیاسی‌اش را تغییر داد. دیپلماتی که روزگاری برجام را به کودک سرطانی تشبیه کرده بود در مدت مسوولیتش تمام سعی خود را کرد تا برجام را احیا کند.

برجام در تنش‌زدایی از روابط ایران و غرب نقشی تعیین‌کننده ایفاء نمود، و توانست آتش اختلاف هسته‌ای را مهار کند. آتش زیرِ خاکستر به واسطه تحولات داخلی در ایران و ایالات متحده پس از سه سال دوباره زبانه کشید، و با سوزاندنِ مهمترین دستاورد دیپلماتیکِ دولت روحانی، ایران را به دایره تهدید صلح و امنیت بین‌المللی، که ده سال قبل پس از طی شدنِ هفت خان مذاکرات از آن گذشته بود بازگرداند.

هرچند اروپاییان وفق سند برجام امکان چکاندن ماشه را دارند اما از «مشروعیت» لازم برای اینکار برخوردار نیستند. دلایل این فقدان مشروعیت چیست؟ مهم‌ترین دلیل حقوقی، معطوف به نظر مشورتی دیوان بین المللی دادگستری در نامیبیاست.

سفیر پیشین ایران در کانادا گفت: نوشتن نامه توسط سه کشور اروپایی به شورای امنیت و درخواست فعال کردن اسنپ‌بک، دارای حداقل دو اشکال عمده است؛ یکی اشکال ماهوی و دیگر اشکال شکلی.

کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: هدف اروپایی‌ها از فعال‌سازی مکانیسم ماشه، کسب امتیاز از ایران است.

اقتصادنیوز: به نوشته موسسه خاورمیانه، اهرم فشار اروپا کوتاه‌مدت است. در 18 اکتبر، ظرفیت حقوقی تروئیکا برای فعال‌سازی یکجانبه مکانیسم ماشه منقضی خواهد شد و اندک اهرم باقی‌مانده از بین می‌رود.

تنها مسیر باریکی که باقی می‌ماند، تکیه بر ترتیب‌بندی گام‌ها به‌جای مطالبه اجرای کامل در همان ابتداست. به‌جای مطالبه شفافیت کامل فوری که در تهران از نظر سیاسی غیرممکن است، اروپا می‌تواند نقشه راه مرحله‌ای پیشنهاد دهد.

اقتصادنیوز: سفیر سابق ایران در کانادا با اشاره به احتمالات پس از ارسال نامه سه کشور اروپایی به شورای امنیت گفت: اول اینکه شورای امنیت باید با توجه به مخدوش بودن آشکار اروپایی‌ها به عنوان مشارکت‌کننده در برجام، موضوع درخواست آنها برای اجرای اسنپ‌بک را مبهم و غیرقابل اجرا اعلام نماید. دوم اینکه دیگر اعضای برجام مانند روسیه و چین باید اعلام کنند که اسنپ‌بک غیرقابل اجرا است.

کارشناس مسائل سیاست خارجی با اشاره به فعال سازی مکانیسم ماشه نکاتی را بیان کرد.

باقری در دوران ریاست‌جمهوری حسن روحانی، به عنوان مذاکره‌کننده ارشد دوران جلیلی و همپای او، یکی از جدی‌ترین منتقدین سیاست خارجی این دولت به‌خصوص در دوره چهارساله اول، مذاکرات برجام و بعد از آن بود.

اگر سنگ‌پا می‌توانست تمثل انسانی پیدا کند، حتماً می‌شد سرمقاله‌نویس روزنامه هم‌میهن که وسط افتضاح مکانیسم ماشه، مجلس را متهم می‌کند، به‌جای اینکه به بانیان و امضاکنندگان این سازوکار یک‌طرفه بپردازد.