بلایی که قطعی اینترنت سر اپلیکیشن داخلی آورد

آی قصه با انتشار گزارشی از 22 روز اختلال در جریان اینترنت کشور از کاهش دسترسی کاربران به محتوای این پلتفرم، کاهش 52 درصدی درآمد خود نسبت به زمان مشابه و اختلال گسترده در روند کار تیم پشتیبانی آی قصه با کاربران این اپلیکیشن خبر داده است. با این حال آی‌قصه اعلام کرده بخاطر شرایط جامعه، قصد دارد تا اشتراک یک ماهه رایگان به همه کودکان ایران اعطا کند و از همین رو کاربران کافیست کد تخفیف 100 درصدی weloveIran را هنگام خرید اشتراک یک ماهه وارد کنند.

کاهش دسترسی کاربران به آی قصه یکی از چندین مشکلی است که این پلتفرم بعد از 4 سال تلاش برای توسعه عملکرد خود، امروز در حال تجربه آن است. آی قصه هم به مانند تعداد قابل توجهی از استارتاپ‌ها بحران بزرگ پاندمی کرونا را پشت سر گذاشته ولی در حال حاضر با بحرانی مانند اختلالات شدید اینترنت روبرو است.

اختلال در جریان دسترسی به اینترنت نه تنها بزرگسالان را با چالش‌های جدی مواجه کرده است، بلکه دقیقا در بزنگاهی که باید کودکان از فضای پر استرس دنیای آدم‌بزرگ‌ها دور شوند امکان دسترسی آنها به محتوای تخصصی را بسیار دشوار کرده است.

ضرر و زیان 1 و نیم میلیون دلاری در هر ساعت

آی قصه با انتشار گزارشی آنچه طی 22 روز اختلال در روند دسترسی به اینترنت پیش آمده را بررسی کرده و درباره آسیبی که کسب‌وکارهای فعال در بستر اینترنت متحمل شده‌اند، هشدار داده است. آمار و ارقام منتشر شده تا امروز حاکی از آن است که تراکنش ها و درآمدهای این کسب‌وکارها در این بازه زمانی ریزش جدی داشته است.

آی قصه در بخشی از گزارش خود به گزارش ایسنا درباره قطعی اینترنت در روزهای گذشته اشاره کرده که بر اساس آن ساعتی یک و نیم میلیون دلار معادل 45 میلیارد تومان این اختلال گسترده بر اقتصاد کشور زیان وارد می کند. همچنین روزانه بیش از1080 میلیارد تومان به اقتصاد ضربه می‌زند.

همچنین نصر تهران هم طی گزارشی اعلام کرده 47 درصد از کسب‌وکارهای اینترنتی، در این مدت بیش از 50 درصد درآمد خود را از دست داده‌اند. بر اساس همین گزارش نصر تهران اگر اختلالات به همین روند ادامه پیدا کند 73 درصد از کسب‌وکارهایی که کمتر از 50 نفر نیروی کار دارند به طور روزانه بیش 50 میلیون تومان ضرر و زیان متحمل خواهند شد. آی قصه با اشاره به این مشکلات تاکید کرده سقوط کسب‌وکارهای مبتنی بر اینترنت در حالی با بیشترین سرعت ممکن در حال شکل‌گیری است که هر یک از این کسب‌وکارها برای رسیدن به نقطه قبل از قطعی و فیلترینگ گسترده روزها زمان صرف کردند.

کاهش 52 درصدی درآمد و کاهش 60 درصدی تراکنش

آی قصه در گزارش خود با اشاره به اینکه کاربران این پلتفرم از طریق خرید اشتراک به محتوای این پلتفرم دسترسی پیدا می‌کنند، اعلام کرده در بازه زمانی 29 شهریور تا 19 مهرماه، آی قصه نسبت به دوره زمانی مشابه با بیش از 60 درصد کاهش تراکنش مواجه بوده است.

این موضوع به طور مستقیم بر کاهش درآمد آی قصه هم اثر داشته است. منبع درآمد اصلی آی قصه فروش حق اشتراک است و از دست دادن این امکان به طور مستقیم به معنی از دست دادن درآمد است. آی قصه در بازه زمانی 29 شهریورماه تا 19 مهرماه نسبت به 29 مردادماه تا 18 شهریور ماه (دوره زمانی مشابه در ماه گذشته) 52 درصد کاهش پیدا کرده است.

این کاهش 52 درصدی درآمد طی یک ماه صرفا به معنی از دست رفتن درآمد استارتاپی نیست که 4 سال برای توسعه خود تلاش کرده است. این موضوع هشداری جدی نسبت به آسیبی است که یکی از شاخص‌های مثبت فرهنگ‌سازی کودکان و نوجوانان با آن درگیر است.

آی قصه تبدیل به بخشی از ادبیات روزمره کودکان شده بود. این فرهنگ و ادبیات به شکل قابل توجهی از مسیر اینستاگرام که حالا فیلتر شده است، در حال تسری بین کودکان و والدین بود و حال کاهش 60 درصدی تراکنش به معنی توقف توسعه آن بین کاربرا است.

زنگ خطری مهم به صدا درآمده است و شواهد بیانگر آن است که گوش شنوایی برای شنیدن چنین جزئیات اثرگذاری در این روزها وجود ندارد. اگر بنا به توسعه پلتفرم‌های داخلی، ارائه محتوای اثرگذار و همچنین توسعه کسب‌وکارهای دانش‌بنیان باشد، همین آمار بیانگر آن است که مسیر انتخابی از سوی تصمیم‌گیران ره به ناکجا آباد می‌برد.

ریزش مخاطب در پی فیلترینگ

برای کسب وکاری که حدود 4 سال از فعالیتش می گذرد و سعی در جذب کاربر، تولیدمحتوا، توسعه کسب وکار خود و همچنین جذب سرمایه گذار را دارد، کاهش درآمد، آسیب ناشی از ریختن مخاطب، پاک کردن اپلیکیشن و در نهایت مبهم بودن وضعیت اقتصادی می تواند صدمه‌های جبران ناپذیری ایجاد کند.

در شرایط فعلی امکان پاک شدن اپلیکیشن توسط کاربران وجود دارد. از سویی دیگر بر اساس آمارهایی که در گزارش آی قصه منتشر شده جذب کاربر جدید هم خیلی ممکن نیست. همین مسیر کسب‌وکار را به سمت ضرر و زیان پیش خواهد برد. نتیجه این ضرر و زیان برای یک کسب‌وکار استارتاپی در موارد قابل توجهی کاهش هزینه به وسیله تعدیل نیرو است.

اگرچه گزارش آی قصه به موضوع کاهش هزینه‌ها اشاره نکره اما نه تنها آی قصه، بلکه هر کسب‌وکار دیگر در شرایط فعلی در پی افزایش هزینه‌ها و کاهش درآمد به سمت کاهش هزینه خواهد رفت. موضوعی که در زنجیره باطل اقتصاد آسیب دیده، اقتصاد را بیشتر دچار چالش می‌کند و کم‌ترین ضرر و زیان آن افزایش آمار نیروی انسانی بی‌کار در کشور است.

از دست دادن ارتباط با سرورهای خارجی آی قصه

به گزارش آی قصه حدود 15 درصد از کاربران این پلتفرم خارج از ایران هستند. آی قصه هم به منظور ارائه سرویس و خدمات مناسب به این کاربران چند سرور خارج از ایران مستقر کرده که در پی چالش‌های پیش آمده، اختلال و قطعی اینترنت امکان دسترسی به این سرورها را از دست داده است.

نتیجه این ماجرا هم از آنجایی که منبع اصلی قصه‌ها روی سرورهای داخل ایران است، عدم دسترسی کاربران خارج از ایران به محتوای آی قصه است. ادامه این اختلال منجر به عدم دسترسی برخی کاربران داخل ایران به محتوای آی قصه شد. آی قصه هم در گزارش خود بر این موضوع تاکید کرده که تیم فنی در تلاش برای حل کردن این مشکلات هستند.

یکی از ویژگی‌های آی قصه ارتباط مستمر، مستقیم و اثربخشی بود که با کاربران خود به ویژه کودکان برقرار می‌کرد. پیام مستقیم کودکان به تیم پشتیبانی آی قصه از مسیر واتس‌اپ و همچنین اینستاگرام ارسال می‌شد. این در حالی است که اینستاگرام و واتس‌اپ هر دو فیلتر شدند او این پل ارتباطی بر اساس تصمیم به قول وزیر ارتباطات مراجع ذی‌صلاح تخریب شد.

استفاده از اپلیکیشن اندروید برای گوش دادن به آی قصه

آی قصه برای تحلیل چگونگی دسترسی کاربران خود به محتوای منتشر شده در این پلتفرم، بعد از تقریبا سه هفته از آغاز اختلالات ایجاد شده نظرسنجی را برگزار کرد که بر اساس این نظرسنجی 71 درصد از کاربران آی قصه اعلام کردند برای گوش دادن به قصه‌ها از اپلیکیشن اندروید استفاده می‌کنند و 22 درصد هم از اپلیکیشن وب آی قصه. علاوه بر این 7 درصد از افراد شرکت کننده در این نظر سنجی از هر دو روش برای دسترسی به قصه‌ها استفاده می‌کنند.

اما اهمیت این موضوع از آنجایی است که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی نیز در گزارشی که مردادماه سال جاری منتشر کرده بود، اعلام کرد ضریب نفوذ اینترنت ثابت در سال جاری حدود 12 صدم درصد کاهش داشته است.

این آمار در نظرسنجی آی قصه هم خود را نشان داده است. آنطور که در نمودار آمده است 54 درصد از کاربران آی از اینترنت همراه و 46 درصد از اینترنت ثابت استفاده می‌کنند. از میان 14 شرکت ارائه دهنده خدمات اینترنت هم همراه اول 33 درصد سهم بیشتری دارد. بعد از همراه اول اینترنت همراه ایرانسل با 17 درصد و مخابرات با سهم 14 درصدی قرار دارد.

حالا در این بین میزان اختلال در هریک از این اپراتورها متفاوت بوده و همین اختلال اپراتور هم بر میزان دسترسی کاربران آی قصه به محتوا تاثیر داشته است.

85 درصد کاربران آی قصه در جریان دسترسی دچار مشکل شدند

بر اساس گزارش منتشر شده توسط آی قصه، کاربران آی قصه از اواخر شهریورماه تاکنون از طرق مختلف نارضایتی خود را از اینکه به اپلیکیشن دسترسی ندارند، ابراز کردند. عدم دسترسی مخاطبان به اپلیکیشن موضوعی خطرناک برای یک استارتاپ است و به معنی دور شدن ارتباط با کاربر.

در نظرسنجی انجام شده توسط آی قصه، حدود 85 درصد از کاربران در استفاده از اپلیکیشن دچار مشکل شده‌اند. تعداد اندکی یعنی 5 درصد هم مشکل نداشتند و 10 درصد هم «گاهی» با مشکل روبرو می‌شدند. البته این احتمال وجود دارد که کاربرانی که این گزینه را انتخاب کردند در ساعاتی از روز که اینترنت اختلال کمتری دارد از آی قصه استفاده کرده باشند.

عدم دسترسی به محتوای مناسب، سهم کودکان از اختلال اینترنت

در بخش پایانی گزارش آی قصه به پیام کاربران اشاره شده. کاربران آی قصه هرچند در جریان دسترسی به محتوای این پلتفرم دچار مشکل و اختلال گسترده شدند اما در پیام‌های ارسالی خود کماکان آرزوی تغییر موقعیت فعلی و امکان دسترسی ساده‌تر به این پلتفرم را کرده‌اند.

گاهی یک کسب‌وکار صرفا جریانی اقتصادی ندارد، اما به هر روی شریان اصلی حیات هر کسب‌وکاری درآمد آن است. درآمدی که امروز به دلیل چالش‌های ایجاد شده در جریان اینترنت کشور با بیشترین سرعت به سمت کاهش پیش رفته و بیم به صفر رسیدن آن می‌رود.

رابطه بین کاربر و کسب‌وکار اما گاهی فراتر از جریان درآمدی است و استارتاپ‌های مبتنی بر جریان فرهنگ‌سازی سعی در حفظ این ارتباط دارند. آی قصه هم با وجود همه چالش‌هایی که در حال سپری کردن آن است دسترسی همه بچه‌ها به اپلیکیشن آی قصه را برای یک ماه رایگان کرده است.

57245