«بگو بخند2»؛ طنز کلامی و نقد اجتماعی بدون ابتذال

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو - زهرا قربانی رضوان؛ طنز و کمدی از دسته ژانر‌هایی است که هرگز رو به افول نمی‌رود و چه بسا سبب جذب مخاطب و توجه تماشاگران نیز می‌شود. برنامه‌های تلویزیونی طنز نیز با توجه به استاندار‌ها و قواعد‌های خود می‌تواند از این فرصت استفاده کرده و مخاطبان را پای تلویزیون بکشاند. این ژانر از اهمیت بسزایی برخوردار است و حال وجود شبکه‌ای مجزا برای این مهم از بهترین اقدامات رسانه ملی بوده است.

شبکه نسیم با توجه به قواعد این ژانر توانسته قدم‌های موثری برای نمایش هر چه بهتر طنز و کمدی بردارد. با نگاهی به گذشته‌ی این شبکه شاهد آن هستیم که برنامه‌هایی همچون «خنداونه» و «دورهمی» از مهم‌ترین برنامه‌های تلویزیونی بودند که آغازگر طنز و کمدی در رسانه ملی شدند. اگر چه در ادامه تکرار و عدم خلاقیت سبب شد تا تماشاگران این برنامه تلویزیونی استقبال اولیه را نداشته باشند.

اکنون ژانر کمدی و تزریق خنده و شادی از طریق تماشای برنامه‌های تلویزیونی بیش از پیش احساس می‌شود. زیرا فرصتی برای گذر از خستگی‌های روزمره و مشکلات متعدد مخاطبان است و اگر با توجه جدی برنامه سازان این موضوع پیگیری شود مخاطبان پیگیر خود را پیدا خواهد کرد.

اکنون مصداق بارز این مبحث را در شبکه نسیم و برنامه «بگو بخند» با توجه به نکات مثبت و منفی می‌توان یافت. شبکه‌ای که با هدف نشاط و سرگرمی توانسته اینبار هم با برنامه‌ای جدید مخاطبان خود را به دست آورد. برنامه «بگو بخند» اکنون به فصل دوم خود رسیده است و پس از تجربه‌های اولیه فصل ابتدایی به پختگی نسبی دست پیدا کرده است.

در فصل اول که شهاب عباسی کارگردانی بگو بخند را برعهده داشت با حضور داوران از جمله بیژن بنفشه خواه، نعیمه نظام دوست، هومن برق نورد و شهرام شکیبا در سمت داوران رو به رو بودیم، اما اکنون در فصل دوم با تهیه کنندگی احسان حسینی و داروی علیرضا خمسه، نعیمه نظام دوست، شهرام شکیبا و شهاب عباسی و عبداالله روا در قامت مجری که تجربه و تسلط او سبب جذابیت این برنامه شده است رو به رو هستیم.

قالبا برنامه‌های تلویزیونی آن هم در بخش سرگرمی استاندار‌های خاص خود را دارند. از جمله فضای محوری برنامه در بخش‌های دکور و موسیقی و فنی که در کنار حضور عوامل و هنرمندان یک ترکیب هماهنگ را تشکیل می‌دهند تا در آخر به هدف اصلی که سرگرمی و گا‌ها رساندن پیامی است منتهی می‌شود.

در نگاه اول شروع برنامه و گرافیک به کار رفته در آن در ترکیب با موسیقی اولین قدم در جذب مخاطب را انجام می‌دهد. می‌توان گفت در عین سادگی، دارای کشش است. در قدم بعدی فضای ظاهری و دکور این دست برنامه‌ها قابل توجه است و نمی‌توان از آن به سادگی عبور کرد. ترکیب رنگ و شکل و قالب در جذب و استقبال مخاطب دخیل است. این به آن معنا نیست که هر چه دکور عظیم‌تر و پررنگ و لعاب‌تر باشد پس برنامه موفق است که بالعکس تجربه ثابت کرده برنامه ای با قالب و ظاهر قابل قبول اما بدون متن و محتوا از سمت مخاطبان پس زده می‌شود. درواقع برنامه «بگو بخند» امتیاز بالایی را در شکل و رنگ‌بندی دکور به خود اختصاص می‌دهد. در آن افراط نشده و مخاطب با یک استیج روبه رو است که سرزنده است و جذابیت دارد.

بازوی مهم و حیاتی در هر برنامه خصوصا برنامه‌های ترکیبی و کمدی گروه نویسندگان آن است. آیتم‌های متعددی که با خلاقیت و ظرافت نوشته شده و تکراری نباشد دیگر مولفه مهم برنامه سازی است. در برنامه «بگو بخند» علاوه بر حضور شرکت‌کنندگان در استیج و داوری، آیتم‌هایی جداگانه نیز ضبط شده است که می‌توان به جرأت گفت از بخش اصلی برنامه نیز سرگرم کننده‌تر است. آیتم تعریف جوک‌های بی‌مزه خود یکی از بامزه‌ترین بخش‌های بگو بخند است. پرسش و پاسخ‌ها توسط مهمانان در حالی که در شرایط خاصی هستند از بخش‌های جذاب دیگر این برنامه است. در کنار استندآپ کمدی شاهد رقابت بازیگران طنز و حضور شاعران طنز نویس هستیم که این سبب تفاوت و تنوع در بگو بخند شده است.

از ضعف‌هایی که اصولا دامن‌گیر اکثر برنامه‌های تلویزیونی می شود طولانی شدن مدت زمان برنامه و یا آیتم هایی است که صرفا تایم برنامه را پر می‌کند و سبب کسل شدن و کاهش ریتم برنامه می‌شوند. پشت صحنه‌های طولانی و گفتگو با شرکت‌کنندگان که جنبه طنز و سرگرمی ندارد از بخش‌هایی است که سبب کاهش کیفیت این برنامه شده است.

«بگو بخند» برنامه‌ای است که برای گذر از تکرار و حفظ هویت خاص خود به عنوان برنامه استعدادیابی توانسته قدم‌های موثری بردارد. اگر چه برنامه با چهره‌های ستاره پیش نمی‌رود اما ترکیب داوران و شرکت کنندگان و مجری آیتم به خوبی چیده شده است. در سال‌های گذشته یکی از بخش‌های مهم هر برنامه تلویزیونی حضور چهره‌ها و سلبریتی‌ها بود که البته اکنون هم مورد توجه است، اما معرفی چهره‌های جدید و استعداد‌های جوان از ویژگی‌هایی است که در برنامه بگو بخند به آن توجه شده. استفاده از هنرمندان و شرکت کنندگان فصل اول این برنامه در فصل دوم یکی از حرکات مثبت بگو بخند است.

ترکیب داوران به گونه‌ای است که هرکدام در بخش خود تخصص جدی دارند. حضور شهرام شکیبا که خود تجربه‌های فراوانی در برنامه‌های شعر و ادبیات تلویزیونی دارد یکی از انتخاب‌های درست برنامه است. علیرضا خمسه چهره آشنای سینمای ایران در ژانر کمدی است و بصورت حرفه‌ای و با دانش و تجربه چند دهه خود نیز در قامت داور دیگر انتخاب موثر این برنامه است. شهاب عباسی که خود کارگردان فصل اول بگو بخند است اینبار در قامت داور حضور پیدا کرده است. نعیمه نظام دوست نیز در اکثر مواقع بخش مثبت اجرا‌ها را نظاره گر است و بیشتر قضاوتی مثبت و روحیه دهنده به شرکت کنندگان دارد.

پرداخت به برنامه‌های تلویزیونی در قالب طنز و کمدی که یکی از مهم‌ترین بخش‌های رسانه ملی است نیازمند توجه جدی است چرا که خاطره خوبی از این برنامه‌ها برای تماشاگران برجای مانده و اکنون جای خالی برنامه های طنزی که ماندگار شوند احساس می‌شود.