بی توجهی به هوش مصنوعی باعث شکاف علمی بین پژوهشگران ایرانی با جهان می‌شود

به گزارش گروه سلامت خبرگزاری فارس، علیرضا زالی، دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی در جشنواره پژوهشی دانشگاه با اشاره به نامگذاری هوشمندانه این جشنواره به نام دانشمند و پژوهشگر برجسته ایرانی ابوریحان بیرونی به ذکر خصوصیات برجسته علمی و پژوهشی وی پرداخت.

وی ابوریحان بیرونی را از دانشمندانی برشمرد که به دنبال جمع‌آوری مستندات مختلف در حوزه‌های علمی، پژوهشی و تحقیقاتی بود و در کنار سفر و کسب تجربه بر علوم زمان خود به چیر‌گی حیرت‌انگیزی دست یافت.

رئیس دانشگاه تسلط به زبانهای مختلف خصوصا زبان سانسکریت، تبحر و کارهای علمی برجسته در زمینه نجوم و ستاره شناسی، مطالعات عمیقی در حوزه گیاهان دارویی و اقلیم دارویی ایرن را از دیگر نکات برجسته این دانشمند ایرانی برشمرد که مایه افتخار ایرانیان است.

زالی خاطرنشان کرد: ابوریحان بیرونی برای اولین بار با تخمین دقیق توانسته بود قطر زمین را محاسبه کند و این محاسبه اولیه تخمینی وی با محاسبات جدید قطر زمین تنها دو درصد اختلاف دارد.

به گفته رئیس دانشگاه از این دانشمند برجسته ایرانی بیش از 11 هزار کتاب موجود است و فرآیند فهرست نویسی به معنای مدرن نیز اولین بار توسط وی انجام شده است.

دانشگاهها محل اصلی تحقیق و توسعه علمی کشور هستند

زالی با اشاره به آسیب شناسی چالشها و مشکلات مهم تحقیقاتی کشور از اختصاص سهم اندک درآمد ناخالص داخلی به پژوهش ابراز نگرانی کرد و افزود: گرچه منابع مالی به تنهایی موجب رونق و گسترش کارهای علمی تحقیقاتی وزین نمی شود اما از شروط لازم و اصلی برای تحقق پژوهشهای موثر و پیشرفت و توسعه علمی کشور هستند.

به گفته وی برای رسیدن به جایگاه مرجعیت علمی سرمایه گذاری اقتصادی متناسب و منطقی جزو ضرورتهای اجتناب ناپذیر است.

رئیس دانشگاه افزود: به نظر می‌رسد حداکثر بودجه تخصیص یافته به حوزه پژوهش در سال جاری شاید به کمتر از 33 صدم درصد درآمد ناخالص داخلی برسد درحالی که براساس برنامه توسعه دوم این میزان باید 1.5 درصد درآمد ناخالص ملی باشد و این موضوع برای حوزه پژوهش باعث نگرانی است.

زالی محل اصلی تحقیق و توسعه علمی کشور را دانشگاهها عوان کرد و خواستار تخصیص منابع بودجه‌ای پژوهشی کشور به دانشگاهها شد تا از پراکندگی و پرداخت‌های متفرقه به سایر دستگاه‌های غیردانشگاهی در حوزه پژوهشی بهتر است اجتناب شود.

وی افزود: بدون تردید در ارتقای پژوهش تنها منابع مالی مدنظر پژوهشگران نیست. اما انگیزه، سرمایه، نیروی انسانی، تجهیزات مورد لزوم، ایجاد فضاهای انبساطی برای گسترش ایده پردازی می تواند در نتیجه نهایی پژوهشها اثر مثبتی داشته باشد.

زالی خاطرنشان کرد: در کنار تامین مناسب و مطلوب منابع مالی، می توانیم نقش موثری را در توسعه پژوهش و توسعه علمی کشور داشته باشیم.

ضرورت حرکت به سمت پژوهشهای کاربردی و اثربخش برای رفع چالشهای جامعه

زالی در آسیب شناسی حوزه تحقیقات کشور؛ انجام پژوهش‌های راهبردی، منطقی و هوشمندانه به خصوص با محوریت حل مسئله و تقاضا محور را از جمله موضوعات مهم برشمرد.

وی با اشاره به این که بسیاری از پژوهشها ممکن است درراستای پاسخگویی به رفع نیازهای جامعه نباشد بر ضرورت حرکت به سمت پژوهشهای کاربردی و اثربخش برای رفع چالشهای جامعه تاکید کرد.

رئیس دانشگاه با اشاره به احصای ابرچالشهای فراسوی ایران، حرکت مراکز تحقیقاتی و پژوهشگران کشور به سمت تحقیقات در راستای رفع این ابرچالشها را از اولویتهای اصلی در حوزه تقاضا محور کردن اقدامات پژوهشی عنوان کرد.

به گفته وی تغییرات اقلیمی، گرم شدن زمین، آثار گلخانه ای، مشکلات منابع آبی، کشاورزی مدرن، مشکلات محیط زیست، بیماری های نوپدید، بیماری های غیرواگیر و... برخی از ابرچالشهای فراسوی کشور در سالهای آتی هستند.

ضرورت تعامل بیشتر آموزش و پژوهش

وی با تاکید بر ضرورت تعامل بیشتر حوزه پژوهش و آموزش اظهار داشت: باید فرصتهای جدید ایجاد شود تا از ظرفیت پژوهشگران در حوزه های آموزشی و همچنین از ظرفیت اساتید آموزشی در قالبهای نوین پژوهشی استفاده بهینه به عمل آید.

زالی با اشاره به وظایف هفت گانه اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها تقسیم اساتید به دو گروه آموزشی و پژوهشی را طبقه بندی مصنوعی تلقی کرد.

رئیس دانشگاه خواستار بازتعریف واژه شناسی اعضای هیأت علمی در آینده شد وبا اشاره به بروز چالش‌هایی که با این تقسیم بندی مصنوعی باعث شکل گیری رشد انتزاعی در دو بخش آموزش و پژوهش می شود توجه به آسیب شناسی این موضوع را ضروری دانست.

در ادامه زالی به تجربه موفق کشورهایی نظیر ژاپن و کره جنوبی در اختصاص سهم قابل توجهی از منابع داخلی دستگاههای بزرگ اقتصادی به مراکز تحقیق و توسعه وتحقیقات درونزای صنعتی اشاره کرد و یادآور شد: لازم است با بازمهندسی مراکز تحقیق و توسعه در نهادهای بزرگ اقتصادی و صنعتی، منابع مورد لزوم در اختیار این حوزه قرار گیرد. در حالی که امروزه سهم بسیار اندکی از این منابع در اختیار مراکز مذکور قرار می گیرد.

پرهیز از نوگرایی و نوگریزی آفت جدی پژوهش است

رئیس دانشگاه پرهیز از نوگرایی و نوگریزی را آفت پژوهشی عنوان کرد و گفت: گاهی به دلیل تقلیل اعتماد به نفس پژوهشی ممکن است پژوهشگران در قاب کلیشه های غیرمدرن و غیرضروری تحقیقاتی باقی مانده و علیرغم دانش بالا شاهد رفتار مبتنی بر نوگریزی و رگه هایی از عدم اعتماد به نفس در آنان باشیم.

وی تاکید کرد: باید فضای نوگرایی و توجه به یافته های نوین به عنوان جریان سیال استمرار پژوهش مورد توجه واقع شود و در غیر این صورت پرهیز از نوگرایی و نوگریزی یک آفت جدی برای پژوهشها تلقی می شود.

زالی در بخش دیگری از سخنان خود توجه ویژه به لبه‌های مرزهای دانش را نکته مهمی برشمرد و پژوهش‌های فعلی در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی و پژوهشگاهها را معطوف به انجام این قبیل پژوهشها عنوان کرد.

رئیس دانشگاه هوش مصنوعی، یادگیری ماشینی، استفاده از ظرفیت‌های علوم طبیعی، رشته‌های ترجمانی، رشته‌های بین بخشی، استفاده از ظرفیت‌های سیستم بیولوژی، استفاده از الگوهای نوین برمبنای پروتئین‌های طبیعی، استفاده از نانوتکنولوژی، روشهای جدید زیست فناوری، بحثهای پیچیده در زمینه طب بازشناختی، مباحث نوین در زمنیه تغییرات ژنتیک و استفاده از ابزارهای مدرن ژنتیکی در پیش بینی بیماریها، استفاده از ظرفیت پزشکی فرا دقیق، بهره جستن از ظرفیتهای جدید پزشکی فردگرا و... را جزو مواردی ذکر کرد که پژوهشگران باید نگاه ویژه ای به این قلمروهای نوین عملی داشته باشند.

وی افزود: عدم توجه به پیشرفت‌هایی نظیر متاورس، هوش مصنوعی و... که به سرعت شرایط علمی جهان را در هم می‌نوردند موجب تشدید شکاف علمی بین پژوهشگران ایرانی و سایر پژوهشگران جهان می‌شود.

زالی تاکید کرد: پژوهشگران ایرانی باید ضمن حفظ اصول پژوهشی با نیم نگاهی به مسایل عمیق نوآورانه در حوزه های جدیدی پزشکی گام بردارند.

به گفته وی در حال حاضر بیش از 100 قلمروی جدید دانشی در حوزه تحقیقات جهانی مورد توجه واقع شده است که می‌تواند آینده پژوهشی جهان را متحول کند و پژوهشگران باید به این نقشه جدید آمایشی جهانی در حوزه تحقیقات توجه ویژه داشته باشند.

شرکت‌های دانش بنیان، بهترین مدل برای حفظ متخصصان جوان کشور

زالی بهترین مدل برای حفظ نیروی جوان و متخصص کشور را استفاده از ظرفیت شرکتهای دانش بنیان دانست و خواستار حمایت از این شرکتها شد.

کاهش بروکراسی، تامین نیروی انسانی مورد نیاز، حمایتهای اقتصادی از شرکتهای نوپای دانش بنیان، رفع چالشهای حقوقی فراسوی این شرکتها، استفاده از ظرفیتهای مالیاتی، ارایه تسهیلات بانکی برای توسعه این شرکتها، حمایت از محصولات این شرکتها، ایجاد بازاریابی داخلی برای محصولات شرکتهای دانش بنیان، نگاه ترجیحی در حمایت از محصولات شرکتهای دانش بنیان در کشور از جمله موارد مطرح شده توسط رییس دانشگاه در این خصوص بود.

زالی شرکتهای دانش بنیان را با توجه به دارا بودن جنبه های اقتصادی، اجتماعی، خردگرایی مبتنی بر خلق ثروت، مجاز بودن فعالیت اعضای هیئت علمی درحوزه های علمی توامان با ثروت زایی، فرصت مطلوبی برشمرد.

وی با اشاره به تجربه سالهای اخیر، شرکت های دانش بنیان را یکی از راهکارهای جدی در جلوگیری از مهاجرت پژوهشگران و حفظ و نگهداشت نیروهای پژوهشگر زبده در داخل کشور عنوان کرد و خواستار حمایتهای بیشتر از این شرکتها شد.

به گفته رئیس دانشگاه، نیروهای جوان و فعال در این شرکتها با حمایتهای مورد لزوم می توانند در عرصه های ملی افتخارآفرینی کرده و به سمت خودکفایی در ابعاد مختلف علمی حرکت کنند.

وی تاکید کرد: تجربه سالهای اخیر نشان داده است که شرکت های دانش بنیان از توانایی برجسته ای برخوردار بوده و می توانند راهکارهایی میانبر در زمینه حل مشکلات کشور فراهم کنند.

زالی در ادامه به نقش موثر، حیرت انگیز و بسیار پرشتاب شرکتهای دانش بنیان در زمینه تهیه تجهیزات مصرفی و وسایل حفاظتی در پاندمی کرونا اشاره کرد و آن را یک تجربه شیرین تاریخی از جسارت و اعتماد به نفس شرکت های دانش بنیان برشمرد.

وی از پیشرفتهای علمی، تولید محصولات متنوع (دارویی، پیشگیری، تشخیصی و درمانی) در حوزه کرونا به عنوان محصولات ارزنده شرکت های دانش بنیان و توفیقات علمی ملی یاد کرد.

رئیس دانشگاه خاطرنشان کرد: تجربه کرونا به ما نشان داد که با اعتماد به شرکتهای دانش بنیان جوان می توانیم حتی برای ابرچالشهای حوزه سلامت و کشور، راهکارهای میانبر سریع الوصول و در عین حال با حداقل هزینه فراهم کنیم.

پایان پیام /

شما می توانید این مطلب را ویرایش نمایید

این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنید

محمدباقر قالیباف

علیرضا زالی رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ابوریحان این خبر توسط افراد زیر ویرایش شده است