پنج‌شنبه 6 شهریور 1404

بی‌توجهی به یک راهکار مهم در بودجه مدیریت خشکسالی

خبرگزاری ایسنا مشاهده در مرجع
بی‌توجهی به یک راهکار مهم در بودجه مدیریت خشکسالی

خشکسالی، سیل و فرونشست زمین جزو چالش‌های بزرگ زیست‌محیطی کشور هستند که همواره عملیات آبخیزداری به‌عنوان یکی از مهم‌ترین راهکار مقابله با آن‌ها مطرح بوده است. با این حال مدیرکل دفتر کنترل سیلاب و آبخوان‌داری سازمان جنگل‌ها از نادیده گرفتن سهم بخش آبخیزداری در اعتبارات ویژه مدیریت خشکسالی انتقاد و بر ضرورت افزایش اعتبارات این بخش تاکید کرد.

ابوالقاسم حسین پور در گفت و گو با ایسنا با تاکید بر اهمیت اجرای طرح‌های آبخیزداری و آبخوانداری در جهت مدیریت مخاطرات طبیعی از جمله خشکسالی، سیل و فرونشست زمین اظهار کرد: فعالیت‌های آبخوانداری و آبخیزداری جزو راهکارهای موثر، زیربنایی و حیاتی در زمینه پیشگیری از پیامدها و خسارات ناشی از مخاطرات طبیعی است که باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد و به آن پرداخته شود.

*س_مدیریت خشکسالی از مسیر توسعه آبخیزداری و آبخوانداری می‌گذرد_س*

وی در ادامه با اشاره به حاکمیت خشکسالی در کشور گفت: مدیریت خشکسالی در اقلیم کشور ما از مسیر توسعه آبخیزداری و آبخوانداری می‌گذرد و بدون توجه به این زیرساخت‌ها و بهره برداری بهینه از نزولات جوی نمی‌توان به شکل مطلوبی بر تبعات خشکسالی فایق آییم. طرح‌های آبخیزداری که در مناطق مختلف کشور اجرایی شده نشان می‌دهد که آبخیزداری و آبخوانداری یکی از راه‌های موثری است که می‌توان به کمک آن در دوران ترسالی بارش‌های مازاد را ذخیره کرد و در زمان حاکمیت خشکسالی با هدایت بهینه و بهره‌وری از حداقل بارش تبعات خشکسالی را به حداقل رساند. با تقویت منابع آبی قنوات و چاه‌ها در استان‌های خشک در شرایط خشکسالی توانسته‌ایم به کمک زیرساخت‌های آبخیزداری و آبخوانداری بحران خشکسالی را با حداقل خسارات سپری کنیم.

مدیرکل دفتر کنترل سیلاب و آبخوان‌داری سازمان جنگل‌ها افزود: در سال 1400 برنامه‌های متعددی را در حوزه آبخیزداری و آبخوانداری در سطح کشور تعریف و عملیات اجرایی بخشی از آن‌ها را از محل منابع درآمدهای عمومی در سطح استان‌ها آغاز کرده‌ایم اما با توجه به گستره وسیع آبخیزهای کشور و مشکلات ناشی از خشکسالی که امسال تقریبا تمامی مناطق کشور را درگیر کرده، عملیات آبخیزداری نیازمند اعتبارات بیشتر و تقویت منابع ویژه در این خصوص است تا بتوانیم به‌شکل موثرتر و گسترده‌تری این فعالیت را ادامه دهیم.

*س_سهمی برای آبخیزداری در اعتبارات مدیریت خشکسالی در نظر گرفته نشد_س*

حسین پور با اشاره به تخصیص اعتبار ویژه برای مدیریت خشکسالی و رفع مشکلات کشاورزان در روزهای پایانی دولت دوازدهم اظهارکرد: اعتبار 1500 میلیارد تومانی برای مقابله با خشکسالی به دستگاه‌هایی از جمله وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی اختصاص داده شد اما متاسفانه سهمی برای آبخیزداری از محل این اعتبارات پیش‌بینی و تا به امروز اختصاص داده نشده است.

مدیرکل دفتر کنترل سیلاب و آبخوان‌داری سازمان جنگل‌ها تاکید کرد: ضرورت دارد که در دولت سیزدهم تصمیم‌گیران و برنامه‌ریزان چنانچه اعتباری ویژه خشکسالی در نظر گرفته شود، با توجه به اهمیت و ضرورت فعالیت آبخیزداری و آبخوانداری در جهت مدیریت خشکسالی اعتبارات لازم را به این بخش هدایت کنند تا بتوانیم اقدامات لازم و موثری را برای تحقق خواست مردم و تعدیل و کاهش خسارات و پیامدهای خشکسالی در سطح کشور انجام دهیم.

وی ادامه داد: اگر منابع و اعتبارات ما اجازه دهد، قصد داریم سالانه پنج درصد قنوات کشور را تحت پوشش طرح‌های آبخیزداری و آبخوانداری قرار دهیم همچنین طرح‌های متعدد آماده اجرا از جمله طرح آبخوانداری و پخش سیلاب بر عرصه آبخوان‌ها در راستای تقویت منابع آبی چاه‌های کشاورزی در سال رونق تولید و پشتیبانی تولید و طرح‌های مطالعه شده در حوزه‌های آبخیز سطح کشور را اجرایی کنیم. این طرح‌ها می‌توانند در شرایط خشکسالی و کم‌آبی حاکم بر کشور به کمک پایداری تولید کشاورزی و پایداری سکونت‌گاه‌های روستایی و مناطق عشایری آیند و به حفظ تعادل و توازن عرصه‌های طبیعی و اکوسیستم‌ها کمک کنند.

حسین پور اضافه کرد: باید از سمت مدیریت بحران و جبران خسارت در کشور به سوی سرمایه‌گذاری در جهت کاهش خطر و مدیریت ریسک حرکت کنیم. عملیات آبخیزداری و آبخوانداری از اقدامات زیربنایی در راستای مدیریت ریسک هم در حوزه خشکسالی و هم در حوزه سیل است. چنانچه منابع مالی محقق شود امسال در بیش از دو میلیون هکتار از سطح حوزه‌های آبخیز کشور فعالیت‌های آبخیزداری و آبخوانداری انجام می‌شود.

*س_مطالعه و اجرای طرح‌های آبخیزداری و آبخوانداری در 20 درصد حوزه‌های آبخیز کشور_س*

وی با بیان اینکه تزریق اعتبارات به بخش آبخیزداری از صندوق توسعه ملی طی سه سال گذشته باعث تسریع در اجرای فعالیت‌های آبخیزداری در کشور شده است، گفت: با این حال عقب ماندگی‌هایی که از برنامه‌های توسعه در دهه‌های گذشته انباشته شده و همین‌طور سطح وسیع عرصه‌های آبخیز کشور یعنی 125 میلیون هکتار - که نیازمند اجرای عملیات آبخیزداری است - باعث کند شدن سرعت اجرای این عملیات در مناطق مختلف کشور شده است.

به گفته مدیرکل دفتر کنترل سیلاب و آبخوان‌داری سازمان جنگل‌ها، براساس آمار رسمی موجود تاکنون مطالعه و اجرای طرح‌های آبخیزداری و آبخوانداری در حدود 30 میلیون هکتار یعنی 20 درصد از حوزه‌های آبخیز کشور و در استان‌های مختلف با نسبت‌های متفاوتی انجام شده است. باید تلاش شود تا 100 درصد حوزه‌های آبخیز کشور در یک فرایند زمانی میان‌مدت تحت پوشش طرح‌های آبخیزداری و آبخوانداری قرار گیرند تا این اقدامات هم در راستای حفظ منابع آب و خاک، پایداری منابع آب در شرایط کم‌آبی و حفظ تولید و هم در راستای پیشگیری از خسارات مخاطرات طبیعی از جمله خشکسالی، سیل و فرونشست زمین مثمر ثمر واقع شود.

حسین پور در پایان ضمن اشاره به اینکه عملیات آبخیزداری و آبخوانداری بنا بر شرایط اقلیمی و جوی مناطق مختلف به‌ویژه در مناطق مرتفع و سردسیر بالادست در فصول سرد و برفگیر با محدودیت‌های اجرایی مواجه می‌شوند، بر ضرورت تامین به‌موقع اعتبارات در این حوزه تاکید کرد و گفت: اگر اعتبارات در حوزه آبخیزداری به‌موقع اختصاص یابد می‌توان از تمامی روزهای سال استفاده کرد و اقدامات مورد نیاز را در مناطق مختلف کشور انجام داد.

انتهای پیام