بی‌نیازی صنعت پتروشیمی به واردات با تولید سه کاتالیست ایران‌ساخت
تهران - ایرنا - نخستین روز از دومین همایش دوسالانه بومی سازی کاتالیست در صنعت پتروشیمی و پالایش نفت با رونمایی از سه محصول کاتالیست ایران‌ساخت برگزار شد. هم اکنون صنایع نفت، گاز و پتروشیمی می‌توانند بدون نیاز به واردات این محصول به مسیر خود ادامه دهند.
به گزارش روز پنچشنبه گروه علم و آموزش ایرنا، در این مراسم که با حضور جمعی از مدیران و فعالان فناور صنعت نفت، گاز و پتروشیمی برگزار شد، دستاوردهای ایران‌ساخت و فناوری‌های بومی این حوزه معرفی شدند. بر این اساس، نسل جدید کاتالیست‌های سنتز متانول، پری ریفرمینگ، فرمالدهید تولیدشده توسط شرکت دانش بنیان نفت و گاز سرو، به صنایع نفت، گاز و پتروشیمی تحویل داده می شود.
ایران با تولید 14 میلیون تن متانول در سال، نقشی مهم در منطقه ایفا می کند و با رسیدن به سهم 22 میلیون تن به یکی از تعیین کنندگان کلیدی تبدیل خواهد شد که برای استمرار حرکت در این مسیر، تولید کاتالیست ها نقشی مهم و کلیدی ایفا می کنند.
بر این اساس شرکت نفت و گاز سرو با شناخت این نیاز و در اختیار قرار دادن کاتالیست های ایران ساخت به صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، ایران را در خودکفایی و رسیدن به جایگاه برتر در تولیدات منطقه و حضور در جمع برترین تولیدکنندگان این محصول راهبردی یاری کرده است و اکنون با شناخت نیازهای این صنعت و با تکیه به دانش و توانمندی داخلی، علاوه بر این سه کاتالیست ایران ساخت جدید، تولید دیگر کاتالیست‌های مهم و راهبردی و بهینه‌سازی کاتالیست‌های موجود در دستور کار تحقیق و توسعه دارد.
شرکت دانش‌بنیان نفت و گاز سرو از 2 دهه گذشته با حرکت در مسیر پژوهش، تولید و توسعه فناوری کاتالیست‌های ایران‌ساخت توانسته است ضمن تامین نیاز صنایع نفت، گاز و پتروشیمی کشور، با صادرات این محصول راهبردی زمینه را برای ارزآوری، اشتغال و خلق ارزش افزوده، فراهم کرده و ایران را به عنوان یکی از معدود کشورهای توانمند این حوزه به جهان معرفی کند.
تامین نیاز کشور با محصول کیفی و کارآمد
در نخستین روز از دومین همایش بومی سازی کاتالیست در صنعت پتروشیمی و پالایش نفت، هومن کریمی وثیق مدیرعامل شرکت داش‌بنیان نفت و گاز سرو با اشاره به تولید کاتالیست‌های ایران‌ساخت با هدف خودکفایی و پیشتازی کشور در مسیر توسعه گفت: در شرایطی که تحریم تا حدودی ما را از فناوری های روزآمد و محصولات این حوزه دور ساخته، تلاش ما بر این است که این همایش با یک روند علمی و فناورانه پیش برود.
کریمی وثیق ادامه داد: با تلاش در مسیر توسعه فناوری های کاتالیست، سعی بر این داریم که کشور را در مسیر توسعه فناوری های این حوزه پیش ببریم و جزو پیشگامان تولید کاتالیست جهان باشیم.
این فعال فناور با اشاره به اشتغال 550 نیروی انسانی و 40 دانشمند فعال و متخصص در نفت و گاز سرو گفت: تمام فعالان این شرکت، عزمشان بر این بوده است که در شرایط تحریم ها و فضای پر از مشکل و محدودیت برای کسب و کار فناورانه و نوآورانه، به تولید و حرکت در مسیر بهبود اقتصاد حرکت کنند. در فضا و شرایطی که بخش عمده تحریم ها، داخلی است و بسیاری تلاش دارند که این توانمندی به واقعیت نرسد، با تلاش، کار و صداقت و تلاشمان کوشیدیم که محصول با کیفیت و کارآمد عرضه کنیم.
وی از حمایت‌های معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، شرکت‌های پتروشیمی و فعالان این حوزه گفت و افزود: فراموش نمی کنیم در شرایطی که محدودیت های بسیاری وجود داشت، پتروشیمی هایی مانند شیراز و رازی دست ما را گرفتند و امیدواریم این اعتماد و اطمینان ادامه داشته باشد و به عنوان یک ایرانی صادق و توانمند بتوانیم نیاز و دغدغه کشور در حوزه کاتالیست را که یکی از محصولات کاربردی در این حوزه است، تامین کنیم.
حرکت در مسیر دانش و توسعه یافتگی
در بخش دیگری از این مراسم وحید محمودی مدیرعامل شرکت گروه گسترش نفت و گاز پارسیان با تاکید بر نقش مهمی که دانش و فناوری بومی در مسیر توسعه یافتگی ایفا می کند، ادامه داد: در موفقیت کشورهای توسعه یافته، نقش علم و فناوری را بسیار پررنگ می بینیم؛ این دانش و فناوری در شتاب گرفتن حرکت پیشرفت، نقشی اجتناب ناپذیر ایفا می کند. ایران نیز همواره دغدغه توسعه یافتگی داشته است و تلاش کرده‌ایم صاحب صنعت شویم اما در این زمینه چه در سطح حکمرانی، کشوری، بنگاهی و حوزه‌های بخشی اهتمام اندکی داشتیم اما در سال‌های اخیر معاونت علمی و فناوری اقدامات ذی‌قیمتی را انجام داده است و با حمایت از شرکت های دانش بنیان خوشه های فناور صنعتی را ایجاد کرده که به حرکت در مسیر توسعه یافتگی و صاحب صنعت شدن یاری رسانده است.
وی با اشاره به نقش شرکت‌ها در توسعه یافتگی و صاحب صنعت شدن افزود: یکی از مجموعه هایی که در این مسیر گام نهاده شرکت نفت و گاز سرو است که در این دو دهه، کاتالیست‌ها را به عنوان یکی از محصولات مهم و مورد نیاز صنعت نفت، گاز و پتروشیمی را به تولید رسانده است. هلدینگ نفت و گاز پارسیان در این همراهی پیشگام بوده و اولین بارگذاری کاتالیست در این مجموعه نتیجه بخش بود.
محمودی با تاکید بر ضرورت استمرار این مسیر ادامه داد: روند حرکتی که توسط نفت و گاز سرو آغاز شده است، نیازمند حمایت و سرمایه گذاری است تا به خودکفایی کامل برسیم.
کمک کاتالیست‌های ایران‌ساخت به بهبود کیفی و مستمر
محمدرضا سلیمان‌زاده مدیر تولید شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس در بخش دیگری از دومین همایش بومی سازی کاتالیست در صنعت پتروشیمی و پالایش نفت، تولید مستمر را یکی از اصول این شرکت دانست و گفت: با توجه به محدودیت‌های موجود و نیاز مبرم کشور، باید ممیزی‌های فنی مختلفی را انجام می‌دادیم و امکان تولید داخل آن‌را بررسی می‌کردیم. اولویت این بود که اگر مشابه داخلی وجود دارد، خرید خارجی صورت نگیرد مگر در موارد استثناء.
وی با اشاره به روند استفاده از تولیدات داخلی در این شرکت گفت: شرکت‌های دانش بینایی داشتیم که توانایی احداث واحد تولید نداشتند، با هدف حمایت از این شرکت‌ها، قراردادهایی را برای رسیدن به تولید و صرفه جویی در وقت تعریف و روند داخلی سازی را دنبال کردیم.
سلیمان زاده با اشاره به توسعه روند داخلی سازی گفت: به طور کلی در سال 99 حدود 2100 میلیارد تومان هزینه ساخت داخل بوده که این روند با تفاهم‌نامه‌ای که برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان داریم، به تولید محصولات ساخت داخل منجر شده است به این صورت که شرکت‌ها نقش آفرینی و مشارکت می‌کنند و شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس نیز سرمایه گذار اصلی این محصولات است.
ظرفیت قابل توجه ایران برای اختصاص سهم قابل توجه از بازار
غلامرضا جوکار مدیرعامل شرکت پتروشیمی بوشهر نیز در این مراسم از اهمیت و نقش صنعت نفت و گاز در دنیا گفت و ادامه داد: آمارها نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری در این صنعت، با توجه به نرخ‌های میانگین رشد جمعیت، در خاورمیانه از ظرفیت لازم برخوردار است و پیام مهم این آمارها، این است که سرمایه‌گذاری در صنایع یادشده می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد اشتغال و ارزش افزوده باشد. این صنایع، 120 میلیون شغل در کل دنیا ایجاد کرده است.
وی مهم ترین چالش‌های صنعت کاتالیست در گذشته را نبود زیرساخت‌های علمی و فنی لازم برای توجه به ظرفیت‌های این حوزه دانست و گفت: در گذشته و در دانشگاه‌ها درسی به نام کاتالیست نبود و مختصرا در یکی دو دانشگاه به این موضوع پرداخته می‌شد چراکه کارشناس و اساتید خبره نداشتیم. همچنین کمبود تجهیزات تست و بازرسی، هزینه‌های بالای سرمایه‌گذاری، عدم اعتماد صنعت به تولید داخل و احاطه بازار رقابت بر سر سهم ایران، در کنار نبود عدم استراتژی مدون توسعه در صنعت پتروشیمی مشکلات این حوزه بودند. اما امروزه سرمایه گذاری های گسترده، سیاست‌های حاکمیتی برای حمایت از تولیدات داخلی، مجهز شدن بسیاری از دانشگاه ها و مراکز علمی و تجهیزات ساخت و تست کاتالیزور و آماده سازی بستر برای کار پژوهشی زمینه را برای توسعه این محصول فناورانه و حرکت در مسیر خودکفایی فراهم کرده است.
جوکار با اشاره به تدوین سند کاتالیست و مواد شیمیایی در وزارت نفت گفت: شناسایی ظرفیت‌ها، نیروی انسانی و متخصصان، شناسایی قطب‌های علمی در هر حوزه، شروع به کار در حوزه افزایش مقیاس در صنعت کاتالیست، به روزرسانی فناوری و ایجاد شرکت‌های دانش بنیان از طریق مکانیزم شرکت‌های زایشی از راهبردها و اولویت‌های اصلی این سند به شمار می‌رود.
یافتن نقطه اتکا به تولیدات داخل
غلامرضا جمشیدی مدیرعامل پتروشیمی پردیس با اشاره به این‌که تولیدات شرکت نفت و گاز سرو زمینه را برای اتکای به تولیدات داخلی فراهم کرده است، ادامه داد: در موضوع بومی سازی اکنون در جایگاهی قرار داریم که کشورهای خارجی به رغم همه تلا هایشان برای ضربه زدن به ما، نتوانستند چرخ حرکت پتروشیمی‌ها و صنایع نفتی را متوقف کنند.
وی افزود: با دانشی که در شرکت‌های دانش‌بنیان از جمله نفت و گاز سرو اتفاق افتاده، ایران در مسیر پیشتازی تولید کاتالیست قرار گرفته و اکنون ظرفیت عرضه به دنیا و همکاری در این عرصه برخورداریم.
نتیجه اعتماد به محصول داخلی مثبت بود
حسین صالح نیا معاون شرکت پتروشیمی مسجد سلیمان نیز با تاکید بر ضرورت حمایت از محصولات ساخت داخل و اعتماد به شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: اگرچه اعتماد به یک محصول که قرار است برای نخستین بار استفاده شود، ممکن است نگرانی‌هایی ایجاد کند اما این تاکید را بر استفاده از محصول شرکت نفت و گاز سرو داشتیم و خوشبختانه نتایج ارزنده آن را نیز در تولیداتمان مشاهده کردیم.
وی افزود: حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان برای ما در اولویت بود و در استفاده از کاتالیست‌های این شرکت دانش‌بنیان، دیدیم که تولید داخلی، تا حد زیادی نسبت به محصول مشابه خارجی عملکرد بهتری دارد.
تقدیر از برترین حامیان کاتالیست‌های ایران ساخت
به گزارش معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، شرکت پتروشیمی مسجد سلیمان یکی از پیشگامان حمایت و استفاده کننده از کاتالیست تولید نفت و گاز سرو زمینه ای فراهم کرد تا ایران با تولید این کاتالیست‌ها، به جمع تولیدکنندگان بپیوندد. به پاس همین حمایت از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری مورد تقدیر قرار گرفت.
همچنین پتروشیمی رازی که بارگذاری این کاتالیست‌ها را از سال 1392 شروع کرد و در سال 1400 با استفاده از کاتالیست های شیفت دما بالا و دما پایین ایران ساخت، واحد 3 آمونیاک خود را تماما با بهره گیری از کاتالیست های ایران ساخت نفت و گاز سرو راه اندازی کرده است تقدیر شد.
در ادامه این مراسم، مجتمع پتروشیمی شیراز که با استفاده از کاتالیست رفرمینگ اولیه با بخار آب حمایت از محصول نفت و گاز سرو را شروع کرد و پس از آزمون کاتالیست سنتز متانول در این شرکت، اکنون از نسل بهبود یافته این کاتالیست استفاده می کند تقدیر شد. این کاتالیست در آزمون‌های مختلف، عملکردی بالاتر و بهینه نسبت به نمونه های خارجی نشان داده است.
مجتمع پتروشیمی پردیس با بهره برداری از سه واحد آمونیاک به ظرفیت سه میلیون تن نقش مهمی در تامین کود منطقه ایفا می کند و با گذشت از 3 سال از بارگذاری کاتالیست رفرمینگ اولیه، کاتالیست های شیفت دما بالا و دما پایین را با موفقیت بارگذاری کرده است و به پاس این اعتماد مورد تقدیر قرار گرفت.
دومین همایش دوسالانه بومی سازی کاتالیست در صنعت پتروشیمی و پالایش، با حضور سیاسگذاران، مدیران شرکت های پتروشیمی و صنعتگران فعال در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی 22 تا 25 دی ماه سال جاری در جزیره کیش و به همت شرکت دانش‌بنیان نفت و گاز سرو در حال برگزاری است.