تبعات مهاجرت ها برای بنگاه ها
محمدرضا دارابنوش تهرانی / مدیرعامل شرکت آلومینیوم صنعت اتحاد
متاسفانه تولیدکنندگان بخشخصوصی در حال حاضر به دلیل عدمحمایت از سوی سازمانهای دولتی و سنگ اندازی آنها در مسیر تولید، توان رقابتی خود را از دست داده اند؛ این در حالی است که فعالان بخش خصوصی نقش بزرگی در رشد اقتصاد و صنعت کشور دارند.
متاسفانه در حال حاضر تمام صنایع در مسیر خود با انبوهی از چالش ها روبه رو هستند. همین موضوع باعث شده تا صنعت کشور دچار روزمرگی شده و تولیدکنندگان به سبب مشکلات فراوان و عدماطمینان اقتصادی، امکان برنامه ریزی برای آینده تولید را نداشته باشند؛ به همین دلیل صنعتگران در فکر بقا بوده و به دنبال گسترش فعالیت های خود با اجرای طرح های توسعه ای نیستند. باید اذعان کنم که با در نظر گرفتن شرایط فعلی، چشم انداز روشنی را برای صنعت پروفیل آلومینیومی متصور نیستم. سیاست های کلان کشور، نقش بسیار مهمی در تعیین سرنوشت صنایع دارند؛ به همین دلیل زمانی که چشم انداز و برنامه بلند مدتی برای صنایع بالادستی کشور تعریف نشود، بی شک صنایع پایین دستی هم آینده ای را برای خود متصور نیستند. متاسفانه در حال حاضر تمایل به سرمایهگذاری های بلند مدت و ثابت بسیار کاهش یافته و اکثر افراد بهخصوص نیروی کار جوان کشور، به دنبال تبدیل دارایی های خود به پول نقد برای مهاجرت به سایر کشور ها هستند. به هر حال اگر سنگ اندازی سازمانهای دولتی در مسیر تولیدکنندگان بخش خصوصی کاهش یابد، فعالان این بخش از پتانسل های لازم برخوردار بوده و امکان تولید محصولاتی در کلاس بازار های جهانی را دارند اما همان طور که ذکر شد به دلیل مشکلات فراوان تولیدکنندگان توان رقابتی خود را از دست داده اند؛ به همین دلیل در حال حاضر تولیدکنندگان کشور های ترکیه و امارات متحده عربی، رقیبان قدرتمندی برای ما در منطقه به حساب می آیند. اما همواره سازمانهای دولتی به مانعی بزرگ در مقابل رشد تولیدکنندگان بخشخصوصی تبدیل شده اند و کارکنان این سازمانها با سخت گیری های زیاد، ادامه مسیر تولید را برای صنعتگران بسیار دشوار ساخته اند. به عنوان مثال از سوی شرکت توزیع برق هشدار قطعی برق دریافت کردیم؛ در صورتی که هنوز قبض برق مجموعه صادر نشده است. مشکلات دیگری مانند محدودیت های انرژی نیز ضربه های جبران ناپذیری را به بدنه تولید وارد کرده اند، زیرا با قطعی برق واحد های صنعتی، تولیدکنندگان برای ادامه فعالیت مجبور به خرید مولد برق و متحمل شدن هزینه های بالای خرید سوخت هستند. همچنین در گذشته به دلیل عدم اطلاع رسانی قبلی قطعی برق، ما متحمل خساراتی شدیم؛ به طوری که دو بار دستگاه اینورتر مجموعه آسیب دید. لازم به ذکر است که تولیدکنندگان بخش خصوصی به دلیل چالش های فراوان و عدمتوانایی خرید ماشین آلات و تجهیزات جدید، امکان به روزرسانی خطوط تولید را ندارند که این موضوع باعث شده تا مصرف انرژی واحد های صنعتی بهینه نباشد. علاوه براین موارد، افزایش حقوق نیروی انسانی نیز باعث افزایش هزینه واحد های تولیدی شده که در نهایت این موضوع نه به نفع تولیدکننده است و نه به نفع مشتریان زیرا آنها باید محصولات را با قیمت بالاتری خریداری کنند. به هر حال اکنون تمام صنایع با کاهش میزان تقاضا برای محصولات مواجه هستند زیرا اقتصاد اکثر کشور ها دچار رکود شده و در ایران نیز کاهش میزان پروژه های عمرانی و ساختمان سازی به شدت در کاهش تقاضای مشتریان تاثیر گذار بوده است. در اینجا باید به این نکته اشاره کنم که برخی از تولیدکنندگان، قیمت بالای آلومینیوم نسبت به قیمتهای جهانی را به عنوان یکی از عوامل کاهش تقاضا می دانند، اما باید گفت زمانی که نرخ دلار افزایش می یابد به طور پیوسته قیمت تمام محصولات روند صعودی به خود میگیرد. در حال حاضر قیمت آلومینیوم در کشور پایین تر از قیمتهای جهانی است و اگر دولت یارانه انرژی را حذف کند، قیمت آلومینیوم در بازار های داخلی بالاتر از قیمتهای جهانی خواهد بود؛ به همین دلیل مجددا تاکید می کنم که تنها علت اصلی افت تقاضا در بازار مصرف ایران، کاهش پروژه های عمرانی و عدمپرداخت مطالبات تولیدکنندگان از سوی مشتریان دولتی است و نه قیمت آلومینیوم در بازار های داخلی.
و نباید فراموش شود تحریم شرکت روسال روسیه تاثیر بسزایی در صنعت آلومینیوم جهانی نداشته و اکنون موضوع مهم، رکود اقتصادی به وجود آمده در چین به سبب کاهش فعالیت بخش ساخت و ساز است. به همین دلیل باید گفت که شاید تاثیرات منفی رکود یکی از بزرگترین اقتصاد های جهان به سرعت در اقتصاد کشور نمایان نشود، اما قطعا تا چند ماه آینده، نتایج آن از جمله افزایش قیمت آلومینیوم را خواهیم دید. اما جدای از وضعیت کلان این صنعت، با توجه به شرایط موجود باید اذعان کنم که تا پنج سال آینده به طور حتم مشکل کمبود نیروی انسانی بغرنج تر خواهد شد و دیگر نیروی کار متخصص برای فعالیت در صنایع، در دسترس نخواهد بود. همان طور که پیشتر ذکر شد، در حال حاضر اکثر افراد به دنبال مهاجرت و ادامه فعالیت در سایر کشور ها هستند و از سوی دیگر رشد منفی جمعیت جوان کشور باعث پیچیده تر شدن این مشکل شده است. لازم به ذکر است که شرکت آلومینیوم صنعت اتحاد زمینه اشتغال 30 نفر را فراهم کرده است. و در نهایت باید اشاره کنم اگر چه برخی از مصرفکنندگان پروفیل های مورد نیاز خود را از سایر کشور ها مانند ترکیه و چین وارد می کنند، اما باید گفت که تولیدکنندگان ایرانی با تولید محصولات باکیفیت، امکان رقابت با رقبای خارجی را دارند. گفتنی است که تنها دلیل موفقیت تولیدکنندگان خارجی، در اختیار داشتن حمایت های سازمانهای دولتی و برخورداری از تسهیلات کم بهره است؛ کیفیت محصولات ایرانی کمتر از محصولات خارجی نیست و برای اینکه شاهد رشد صنعت و اقتصاد کشور و همچنین موفقیت تولیدکنندگان ایرانی در عرصه های جهانی باشیم، باید حمایت های بیشتری از بخش خصوصی به عمل آید، اما متاسفانه فعالیت این بخش به امور بازرگانی و محدوده کوچکی از تولید تقلیل یافته است.