تحول در صنعت پالایش؛ پایداری انرژی با افزایش تولید بنزین و نفت‌گاز

باشگاه خبرنگاران جوان - با آغاز به کار دولت چهاردهم، تمرکز بر ارتقای ظرفیت پالایشی کشور و تأمین پایدار فرآورده‌های راهبردی به‌ویژه بنزین، در صدر اولویت‌های وزارت نفت قرار گرفت. در سال‌های اخیر به‌دلیل رشد مستمر تقاضای داخلی، محدودیت‌های زیرساختی و تأثیر تحریم‌ها بر تأمین تجهیزات، تراز تولید و مصرف بنزین در کشور دستخوش چالش‌هایی شده بود که استمرار آن می‌توانست وابستگی به واردات و فشار مضاعف بر منابع ارزی را در پی داشته باشد.

وزارت نفت در دولت جدید، با شتاب‌بخشی به پروژه‌های توسعه‌ای پالایشگاهی، بهینه‌سازی فرآیند‌های تولید و افزایش بهره‌وری در تأمین خوراک، مسیر افزایش ظرفیت تولید بنزین را دنبال کرد. اجرای طرح‌های ارتقای کمی و کیفی در پالایشگاه‌های بزرگ کشور ازجمله ستاره خلیج فارس، آبادان، تهران و اصفهان اقدام‌هایی است که در یک سال گذشته نقش تعیین‌کننده‌ای در افزایش تولید این فرآورده راهبردی ایفا کرده است.

افزایش 5 میلیون لیتری میانگین تولید بنزین

اجرای اصلاحات فرآیندی و به‌کارگیری فناوری‌های نوین در پالایشگاه‌ها، ازجمله بهره‌برداری از طرح‌های ایزومریزاسیون پالایشگاه شیراز، هیدروکراکر پالایشگاه آبادان و افزایش تحویل خوراک نفت خام به پالایشگاه‌ها به مقدار 100 هزار بشکه در روز، سبب شد میانگین تولید بنزین پالایشگاهی در بازه شهریور 1403 تا تیر 1404 به حدود 103 میلیون لیتر در روز برسد؛ رقمی که نسبت به دوره مشابه سال پیش از آن 5 میلیون لیتر افزایش یافته است، این در حالی است که طی یک سال گذشته شاهد ثبت رکورد‌های بی‌سابقه افزایش تولید بنزین پالایشگاهی در کشور بوده‌ایم؛ به‌گونه‌ای که تولید بنزین کشور از میانگین روزانه حدود 98 میلیون لیتر در پنج ماهه نخست سال 1403 (فروردین 1403 تا پایان مرداد 1403) به روزانه حدود 105 میلیون لیتر (افزایش 8 میلیون لیتری) در آبان 1403 رسید.

افزایش تولید بنزین در پالایشگاه‌ها

طبق آخرین بررسی‌ها، در یک سال اخیر شاهد ثبت رکورد‌های پی‌درپی افزایش تولید بنزین در پالایشگاه‌های کشور بوده‌ایم؛ پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس در نیمه دوم سال 1403 با افزایش 4 میلیون لیتری تولید روزانه بنزین، رکوردی جدید را به ثبت رساند و تولید روزانه خود را به 42.6 میلیون لیتر رساند. به گفته مدیرعامل این پالایشگاه، این موفقیت حاصل بهبود فرآیند‌های بنزین‌سازی، افزایش فشار واحد‌های بنزین‌سازی و بهره‌برداری از کمپرسور‌های جدید بود که افزون بر افزایش تولید، به کاهش ضایعات و صرفه‌جویی 70 میلیون دلاری منجر شد. ظرفیت پالایش این پالایشگاه نیز از 420 هزار بشکه به 450 هزار بشکه در روز ارتقا یافت.

پالایشگاه تهران نیز با افزایش ظرفیت خوراک به مقدار 2 هزار بشکه در روز، تولید بنزین خود را از 6.3 میلیون به 7.5 میلیون لیتر در روز افزایش داد که استفاده از ظرفیت‌های خالی واحد‌های بنزین‌سازی و تأمین خوراک از منابع داخلی پالایشگاه‌ها، از عوامل اصلی تحقق این رکورد است. در پالایشگاه اصفهان، با افزایش ظرفیت پالایش از 390 هزار بشکه به 430 هزار بشکه در روز تولید بنزین از 11 میلیون لیتر در روز به حدود 13 میلیون لیتر در روز رسید؛ رکوردی که این پالایشگاه را به یکی از بزرگ‌ترین تأمین‌کنندگان سوخت کشور با سهم حدود 20 درصدی تبدیل کرده است. پالایشگاه آبادان نیز با افزایش حدود 3 میلیون لیتری تولید روزانه بنزین، رکورد رشد 20 درصدی تولید را در سال 1403 ثبت کرد. این پالایشگاه اکنون با تولید روزانه 17.8 میلیون لیتر بنزین سهم قابل توجهی در تأمین بنزین، نفت‌گاز و نفت‌کوره کشور دارد.

افزایش چشمگیر تولید نفت‌گاز

تولید نفت‌گاز نیز در دولت چهاردهم با رکوردشکنی‌های چشمگیری همراه بوده است. بر اساس آخرین آمارها، میانگین تولید نفت‌گاز در بازه زمانی شهریور 1403 تا مرداد 1404 نیز از میانگین روزانه 111 میلیون لیتر در پنج ماهه نخست 1403 به 116 میلیون لیتر در روز تا مرداد رسید که بیان‌کننده افزایش 5 میلیون لیتری تولید در بازه زمانی یک ساله است.

همچنین تولید نفت‌گاز در آذر 1403 با رقم تولید 121 میلیون لیتر در روز، به رکورد افزایش 8 میلیون لیتری نسبت به مدت مشابه سال 1402 رسید. این روند صعودی در دی و بهمن 1403 نیز ادامه یافت و تولید نفت‌گاز به ترتیب به 123 و 122 میلیون لیتر در روز هم رسید که افزایش 14 درصدی نسبت به‌مدت مشابه سال 1402 را نشان می‌دهد.

ثبت رکورد‌های تاریخی در تولید بنزین و نفت‌گاز ازسوی پالایشگاه‌های کشور در دولت چهاردهم، نماد موفقیت‌های صنعت نفت در ارتقای توانمندی‌های پالایشی و افزایش بهره‌وری است. این موفقیت‌ها ضمن تضمین امنیت انرژی کشور، سهم مهمی در کاهش واردات و تقویت منابع ارزی داشته و چشم‌انداز روشنی را برای آینده تأمین پایدار فرآورده‌های نفتی رقم زده است.

منبع: شانا