تروریست‌های مجاهدین خلق را با این کتب بهتر بشناسید
به گزارش خبرنگار حوزه تاریخ خبرگزاری فارس، جمله معروفی است که اهل نظر و حکمت آن را مکرر بیان می‌کنند: «گذشته چراغ راه آینده است.» زندگی اکنون ما متأثر از اتفاقات گذشته است. ما همواره در ذیل انعکاس رفتار پیشینیانمان زندگی می‌کنیم و یا دست‌کم نقطه شروع کار در چنین وضعیتی قرار دارد. دنیای جدید به شدت متأثر از رفتارها و اتفاقات گذشته است. نسل‌های جدید خود را جزئی از نتایج تاریخ گذشته می‌دانند و در این راستا طبیعی است برای فهم و درک بهتر «حال» باید نگاه به گذشته داشت تا به دید بصیرت‌اندوزی و عبرت‌خواهی چشم‌اندازی را برای آینده متصور بشویم.
تاریخ ایران معاصر یکی از جذاب‌ترین و حساس‌ترین موردهای مطالعه است که عوام و خواص به انحای مختلف به آن دلبسته‌اند. مقوله انقلاب، مبارزات قبل از آن و تحولاتِ پس از آن تا به امروز ذهن و فکر بسیاری از ایرانیان را به خود درگیر کرده است. در این بین گروه مجاهدین خلق، از آن مواردی هستند که برای تاریخ‌پژوهان و علاقه‌مندان به حوزه تاریخ معاصر دارای اهمیت و جذابیت بوده است. گروهی با تفکرات التقاطی که از سال 1344 تا به الآن خود را درحال مبارزه با حاکمیت‌ها می‌بیند و در طول این سال‌ها دچار تحولات اساسی شده است.
30 خردادماه، سالروز شورش مجاهدین در تهران و بعضی شهرهای دیگر بهانه‌ای شد تا با معرفی چند کتاب مناسب و خواندنی مخاطبان خود را به مطالعه از تاریخ به شکل عام و تاریخ معاصر و مجاهدین به شکل خاص ترغیب کنیم.
سازمان مجاهدین خلق؛ پیدایی تا فرجام
موضوع این پژوهش بررسی و تبیین مستند تاریخچه، ایدئولوژی، مواضع و عملکرد سازمان نیمه مخفی و سیاسی نظامی «سازمان مجاهدین خلق ایران» است. سازمانی که به دلایل مختلف از دهه 1350 به بعد در میان گروه‌ها و احزاب سیاسی یکی از مطرح‌ترین و فعال ترین گروه‌های سیاسی محسوب شده است که افکار عمومی نسبت به آن توجه و حساسیت خاصی نشان می‌دهد. یکی از موارد اهمیت پژوهش حاضر این است که بسیاری از اسناد و تصاویری که در این کتاب درج شده است برای نخستین بار از میان ده‌ها هزار صفحه سند و پرونده خارج و منتشر شده است.
در ابتدای این تحقیق بسترها و شرایط فرهنگی سیاسی تاریخ معاصر که زمینه شکل‌گیری گروه‌های سیاسی با مشی مسلحانه در اواسط دهه 40 را موجب شد، به عنوان مقدمه‌ای بر بحث چگونگی تأسیس «سازمان مجاهدین خلق» مرور شده است.
جلد اول از این کتاب به دوره زمانی سال‌های 1344 الی 1354 مشتمل بر وقایع تأسیس، گسترش تشکیلاتی و تغییر رسمی ایدئولوژی به مارکسیسم است. جلد دوم سال‌های 1354 الی 1364 را شامل می‌شود که وقایع پس از تغییر ایدئولوژی و نیز تحولات سازمان در طول انقلاب اسلامی اعم از ایجاد درگیری، زمینه‌سازی حرکت‌های مسلحانه و ترورهای کور یا هدفمند را تشریح می‌کند. جلد سوم نیز مقطع سال‌های 1364 الی 1384 و در بردارنده مسائل سازمان در خارج ازکشور و همچنین استقرار در عراق و همکاری با رژیم صدام در دوره جنگ تحمیلی و نهایتا موقعیت کنونی این سازمان پس از سقوط رژیم بعث در عراق را شامل می‌شود. در این کتاب مجموعه کاملی از اعلامیه‌ها و نشریات منتشره سازمان در داخل و خارج کشور و نیز انتشارات سایر گروه‌ها و احزاب مورد بررسی قرار گرفته و مشتمل بر گفت‌وگوهای اختصاصی با گروهی ازاعضای سابق سازمان و صاحب‌نظران تاریخ سیاسی چند دهه اخیر ایران است.
من اعتراف می‌کنم
کتاب «من اعتراف می‌کنم» اثری متفاوت درباره حیات سازمان مجاهدین در دوره پیش از پیروزی انقلاب اسلامی است. نویسنده در این کتاب با استفاده از اسناد و منابع متعدد مرتبط با سازمان مجاهدین خلق، به مرور اعترافات وحید افراخته، از اعضای مرکزی این سازمان پرداخته است. وحید افراخته که از اصلی‌ترین و مؤثرترین اعضای شاخه نظامی سازمان مجاهدین خلق نیز به حساب می‌آمد، در مرداد سال 1354 توسط ساواک دستگیر شد. اعترافات افراخته از نظر کمی و کیفی بی‌مانند است و می‌توان ادعا کرد که بعد از ضربه شهریور 1350 ساواک، بزرگ‌ترین ضربه به نیروهای سازمان مجاهدین خلق، به واسطه اعترافات افراخته وارد شد.
آنچه اعترافات افراخته را حائز اهمیت می‌کند، جایگاه مهم سازمانی و تسلط وی بر وقایع درون‌سازمانی به‌عنوان یکی از اعضای مرکزی سازمان مجاهدین خلق است. بی‌شک با دقت در اعترافات وی بسیاری از مسائل سازمان مجاهدین خلق، پیش و بعد از افراخته، قابل فهم‌تر می‌شود. از آنجا که اعترافات گسترده افراخته فراتر از اطلاعات صرفاً امنیتی و شرح عملیات‌ها و تاکتیک‌های چریکی است و شامل طیف گسترده‌ای از تحلیل‌های متنوع در حوزه جامعه‌شناسی گروه‌های معتقد به مبارزه مسلحانه است، لذا این اعترافات می‌تواند مورد استفاده پژوهشگران حوزه تاریخ، علوم سیاسی، جامعه‌شناسی و حتی روانشناسان قرار گیرد.
تهران تا تیرانا
کتاب تهران تا تیرانا شامل خاطرات مسعود خدا بنده عضو سابق سازمان مجاهدین خلق و سرتیم حفاظت از مسعود و مریم رجوی است. مسعود خدابنده که با نام مستعار «رسول» در سازمان فعالیت می‌کرد، در تابستان 1360 مسئول مستقیم انتقال محمدرضا کلاهی و مسعود کشمیری (عاملین انفجار دفتر مرکزی حزب جمهوری و دفتر نخست‌وزیری) بود. اطلاعات او از پیشینه سازمان، روابط تشکیلاتی، طرح‌های عملیاتی گوناگون، کمپ اشرف، منابع مالی سازمان مجاهدین خلق و پشت‌پرده روابط مسعود رجوی با افراد و گروه‌های مختلف، خواندنی و جالب است.
به باور خدابنده که در سال 1375 از سازمان جدا شد و امروز خارج از ایران به سر می‌برد، سنوات حضورش در فرقه رجوی، سیاه‌ترین سال‌های عمرش بوده است. از این رو امروز بنا را بر افشاگری و واگویی ناگفته‌ها گذاشته است. اتفاقاً فرقه رجویه هم دل‌خوشی از او ندارند؛ در رسانه‌های سازمان از او به‌عنوان «شیطان بنده» یاد می‌شود و این، عمق کینه منافقین از مسعود خدابنده را نمایان می‌کند. دو ویژگی مهم مسعود خدابنده در روایت خاطراتش، حافظه مثال‌زدنی و قدرت تحلیل بالای اوست که همین دو عامل خاطرات وی را خواندنی‌تر می‌کند.
اینکه وی به‌عنوان نزدیک‌ترین فرد به مسعود و مریم رجوی، اطلاعات ذی‌قیمتی از سرکرده فرقه منافقین دارد نیز، خاطرات خدابنده را جذاب‌تر کرده است. بی‌گمان خواننده با مطالعه هر بند از این خاطرات، آگاهی تازه‌ای درباره فرقه رجوی به دست خواهد آورد. این کتاب در سه گفتار تنظیم شده است، گفتار اول، دربردارنده خاطرات مسعود خدابنده از سال‌های پیش از عضویت در سازمان است. گفتار دوم خاطرات راوی از سال‌های حضور در جمع مجاهدین خلق را دربرمی‌گیرد و گفتار سوم به روند جدایی خدابنده از سازمان اختصاص دارد.
حرکت در جهنم به نیت بهشت
کتاب «حرکت در جهنم به نیت بهشت» از گفت‌وگوهایی با افراد موثر در سازمان مجاهدین خلق جان گرفته است؛ افرادی که از اعضای سابق این سازمان در دوره پیش از انقلاب بودند و در جریان‌های سیاسی آن دوره حضوری مؤثر داشته‌اند. برخی از این افراد کسانی هستند که با تغیر ایدئولوژی سازمان در سال 1354، از این سازمان جدا شده و برخی تا سال‌های بعد همچنان در سازمان فعال بوده‌اند. مباحث مطرح شده در این گفت‌وگوها شامل ایدئولوژی و تفکر سازمان مجاهدین خلق، اقدامات و فعالیت‌های اعضای این سازمان در وقایع و جریانات انقلاب، نحوه ارتباط و تعامل آنها با سایر گروه‌ها و سازمان‌های سیاسی و شرایط کشور در سال‌های منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی است. در این کتاب ناگفته‌های زیادی از سازمان مجاهدین انقلاب در دهه 50 ارائه شده که آن را خواندنی و قابل تأمل ساخته است.
پایان پیام /