شنبه 3 آذر 1403

تشکیل دولت عراق در میان اما و اگرهای بسیار / آیا سناریو الکاظمی تکرار می‌شود؟

وب‌گاه الف مشاهده در مرجع
تشکیل دولت عراق در میان اما و اگرهای بسیار / آیا سناریو الکاظمی تکرار می‌شود؟

بعد از انتخاب مجدد محمد الحلبوسی به عنوان رئیس پارلمان جدید عراق و در حالی که اعتراض به نتیجه انتخابات پارلمانی این کشور همچنان ادامه دارد، تشکیل دولت عراق در مسیر یک ماراتن نفس‌گیر خواهد بود.

به گزارش الف، بعد از یک دوره کش و قوس فراوان و جنجالی که بر سر نتیجه انتخابات پارلمانی عراق در این کشور به پا شد، این کشور اکنون در آستانه تشکیل دولت و انتخاب رئیس جمهور آینده قرار گرفته است. درحالی که اعتراضات احزاب و گروه‌های مختلف مردمی به نتیجه این انتخابات ادامه دارد و این طرف‌ها همچنان معتقد به مداخلات کشورهای خارجی از جمله آمریکا و عربستان و امارات در روند برگزاری انتخابات و دستکاری نتایج آن هستند، نخستین جلسه پارلمان جدید این کشور یکشنبه هفته جاری با حواشی زیاد برگزار شد.

در حالی که جریان صدر به رهبری «مقتدی صدر» با کسب آرای بیشتر به عنوان پیروز انتخابات پارلمانی عراق معرفی شده و به دنبال تشکیل دولت اکثریت است، در اولین جلسه پارلمان جدید عراق برخی از نمایندگان پارلمان بر سر مسئله فراکسیون بزرگتر با یکدیگر به صورت لفظی درگیر شدند. گزارش برخی رسانه‌ها حاکی از آن است که یکی از نمایندگان به «محمود المشهدانی» نامزد ریاست پارلمان عراق حمله کرد و پس از متشنج شدن فضا و وخیم‌شدن وضعیت جسمی المشهدانی، وی به بیمارستان منتقل شد.

البته برخی منابع نیز با تکذیب خبر حمله به المشهدانی اعلام کردند که حمله‌ای در کار نبوده و بعد از ایجاد تنش در پارلمان المشهدانی احساس کرده که وضعیت جسمی خوبی ندارد و بدحال شده است.

در هرصورت آغاز جلسه پارلمان جدید با این حواشی خبر خوبی برای عراقی‌ها نیست و نوید آغاز یک مرحله پرتنش در روند انتخاب رئیس جمهور و نخست‌وزیر آینده را می‌دهد.

اما آقای «محمد الحلبوسی» در این جلسه با کسب 200 رای برای دومین بار به عنوان رئیس پارلمان عراق انتخاب شد و همین مسئله سوالاتی درباره اینکه آیا قرار است وضعیت سیاسی عراق همانند 4 سال گذشته باشد یا نه، به وجود می‌آورد.

محمد الحلبوسی متعلق به خاندان ثروتمند کربولی‌ها در استان الانبار است و نگاهی به سوابق وی نشان می‌دهد که همواره روابط خوبی میان او با عربستان سعودی برقرار بوده است؛ به طوری که حتی برخی او را دست پنهان عربستان در عراق می‌دانند. درحال حاضر محمد الحلبوسی بعد از انتخاب مجدد به عنوان رئیس پارلمان عراق طبق قانون این کشور یک مهلت 15 روزه برای معرفی نامزدهای ریاست جمهوری این کشور دارد. «برهم صالح»، رئیس جمهوری فعلی عراق «عدنان المفتی»، از رهبران اتحادیه میهنی کردستان عراق، «هوشیار زیباری» از رهبران حزب دموکرات عراق و «نیچروان بارزانی»، رئیس اقلیم کردستان عراق نامزدهای احتمالی ریاست جمهوری آینده عراق هستند. اطلاعات حاکی از آن است که در این بین برهم صالح نسبت به سایر گزینه‌ها شانس بیشتری دارد.

اما مسئله اصلی در حال حاضر مربوط به تشکیل دولت در عراق است تا بتواند تکلیف بسیاری از پرونده‌های مهم در این کشور را روشن کند. درحالی که جریان صدر همچنان به تشکیل دولت اکثریت اصرار دارد، اما شرایط عراق به ویژه با توجه به ساختار فرقه‌ای آن به گونه‌ای است که حتی اگر چنین دولتی تشکیل نیز بشود پایدار نخواهد بود.

اتفاقاتی که در نخستین جلسه پارلمان جدید افتاد موید همین امر است. بنابراین محتمل‌ترین سناریو برای دولت آینده عراق تشکیل یک کابینه توافقی با موافقت همه احزاب و فراکسیون‌هاست. البته در شرایطی که بسیاری از احزاب و گروه‌های عراقی حتی درباره ماهیت نتیجه انتخابات و اعضای جدید پارلمان نیز اختلاف نظر دارد، به طور کلی تشکیل دولت در این کشور یک ماراتن نفس‌گیر خواهد بود.

طبق قانون عراق، زمانی که رئیس جمهور این کشور انتخاب شد باید ظرف 30 روز نامزد بزرگترین فراکسیون را مامور تشکیل دولت کند. بنابراین سرنوشت انتخاب رئیس جمهور و تشکیل دولت در این کشور همگی وابسته به پارلمان است.

همانطور که گفته شد محمد الحلبوسی گرایشی نزدیک به سعودی‌ها دارد و در 4 سال گذشته عملکرد رضایت‌بخشی برای مردم عراق نداشته است. بنابراین عمده نگرانی مردم و گروه‌های عراقی تکرار سناریو دولت قبلی و ادامه نفوذ ایالات متحده در ارکان این کشور است.

«مصطفی الکاظمی» نخست‌وزیر کنونی عراق که تلاش زیادی برای ابقا در این منصب دارد در یک دوره پرتنش که عراق دچار خلاء سیاسی شده بود وارد دولت شد اما نتوانست رضایت مردم را جلب کند.

او که به فاصله کمی از شهادت سردار سپهبد «قاسم سلیمانی» و «ابومهدی المهندس» به دست تروریست‌های آمریکایی، وارد دولت عراق شده بود اقدام مثبتی برای پیشرفت پرونده مهم ترور دو فرمانده بزرگ مقاومت انجام نداد و حتی در این دوره آمریکایی‌ها برای ادامه تجاوزاتشان در خاک عراق گستاخ‌تر نیز شدند.

با توجه به ترکیب پارلمان جدید عراق می‌توان گفت که زنگ خطر برای این کشور به صدا درآمده و در صورتی که این بار اقدام عملی برای اخراج کامل آمریکایی‌ها از خاک عراق صورت نگیرد و دولتی مشابه دولت قبلی روی کار بیاید باید منتظر دور تازه‌ای از توطئه‌های واشنگتن و متحدان آن علیه مقاومت و به طور کلی همه عراقی‌ها باشیم.