تقویت رابطه امام و امت تنها راه علاج مشکلات و عبور از بحران ها

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از دیار آفتاب؛ مکاتب سیاسی اجتماعی به تاثیر دو عامل رهبر و مردم بر انقلاب ها تاکید ویژه ای دارند و لازمه هر انقلابی را شکل گیری اراده مردم و از سویی توده سازی توسط یک رهبری که از خصوصیات مورد نیاز برخوردار باشد، می دانند. ماکس وبر رهبران انقلابی را در یکی از سه ویژگی عقلانی بودن، سنتی بودن و یا کاریزماتیک بودن خلاصه می کند و وجود یکی از این سه ویژگی را برای رهبران انقلابی مهم و ضروری می داند.

در چهل ساله انقلاب اسلامی دو بال پر اهمیت مردم و رهبر، یکی از اصلی ترین عوامل حرکت رو به جلوی انقلاب بوده است. پیوند قوی رهبر و مردم نه تنها در تحقق انقلاب در برابر حکومت 2500 ساله پادشاهی نقشی شگرف داشته است بلکه در ادامه این مسیر نیز، در عرصه ها و بازه های زمانی مختلف، خود را به نمایش گذاشته است. البته نگاهی به تاریخ جریان 1400 ساله اسلامی و بیش از 100 ساله انقلابی در ایران نشان می دهد که هر گاه در بزنگاه های تاریخی رابطه رهبر و مردم از فاصله کم تری برخوردار بوده است دستاورد ها نیز نمایان تر و مشهود تر بوده اند و به هر میزان که مردم از رهبری عادل به دور افتاده و یا رهبر به واسطه دیکتاتوری، ولایت از دست داده و از مردم دور شده است، نتایج ناخوشایندی برای مردم جامعه رقم خورده است.

مطمئنا مواردی چون نهضت عدالت‌خانه‌خواهی، نهضت ملی شدن صنعت نفت و حکم تاریخی تنباکو نمونه هایی از این نوع ارتباط مردم - رهبر است که در برهه های حساس حتی پشت کشورهای مدعی قدرت در دنیا، مانند بریتانیای کبیر را، به خاک مالیده است.

رهبری عاقل، سنتی و کاریزماتیک

با تحقق انقلاب اسلامی ایران می توان گفت که امام خمینی (ره) رابطه مرجعیت و مردم را به بالاترین سطح ممکن یعنی رابطه امام و امت رسانیدند و به نوعی نظریه ماکس وبر تماما در جریان انقلاب محقق شد. به شکلی که امام (ره) علاوه براینکه رهبری کاریزماتیک بودند، از قدرت دینی و عقلی به واسطه مقام مرجعیت و مقام معلمی ملت برخوردار بودند و توانستند تعریف واقعی یکی شدن امام و امت را به نمایش بگذارند.

به عبارتی امام (ره) رهبری کاریزماتیک بود اما سلطه طلب نبود و علی رغم اینکه می دانست مردم در هر امری مطاع او خواهند بود اما تحقق هر امر سیاسی اجتماعی را مشروط به فهم ابتدایی مردم می کرد و تا زمانی که مردم خود مسئله ای را درک نمی کردند، رهبر جامعه ورود مستبدانه به آن نداشت و این روش بعد از امام (ره) نیز توسط رهبر معظم انقلاب ادامه پیدا کرد.

تعریف چند بعدی از مردم در رابطه امام - امت

نکته دیگر که می توان به آن پرداخت تعریفی است که باید از مردم ارائه داد. نگاهی به مکتب هایی چون کمونیسم، لیبرالیسم و... نشان می دهد که تعریف از مردم بیشتر محدود به قشری از جامعه می شود و این دست از مکتب ها در ارائه تعریفی جامع از مردم باز می مانند. اما آنچه که در نظر و عمل امام (ره) و درادامه آن مقام معظم رهبری می توان یافت نگاهی جامع به همه افراد جامعه است. امام و رهبری نقش همه اقشار را مهم ارزیابی می کنند و در تلاشند که رابطه خود با تمام مردم را حفظ کنند و فلسفه حکومتی را بر مبنای نقش آفرینی تمام مردم برای رسیدن به آرمان ها و تلاش حکومت برای تحقق خواسته های همه اقشار جامعه می دانند.

رابطه بین امام و امت از پیوندی غیر مادی و غیر محاسباتی برخوردار است و به هیچ وجه دشمنان و مستکبرین راه نفوذی به آن نیافته، نمی یابند و نخواهند یافت. از سویی می توان تار و پود این چنین رابطه ای را برآمده از اعتقادات مذهبی و تاریخ ملی دانست. این سطح از رابطه تا جایی است که اگر مردم ذره ای مرزهای اعتقادی و ملی خود را در خطر ببینند لباس مبارزه و دفاع بر تن می کنند و هیهات کنان به میدان می آیند.

در برهه ای از زمان که تاریخ نیز غبارهای برخواسته از نبرد حق و باطل را به خود می گیرد و شناخت حق از باطل را دشوار می سازد، این رابطه امام و امت است که نجات بخش خواهد بود. هر مدعی درخت تنومند ایمان، اگر از این رابطه بی بهره بماند بی شک در طوفان فتنه ها خود را می بازد و درخت تنومند ایمانش پوک و خشک می نماید و به آتش فتنه می سوزد و در انتها، هیچ برای ارائه به محضر حق نخواهد داشت.

امام و رهبری در طول چهل ساله انقلاب اسلامی در تلاش بوده اند تا با تقویت این رابطه در عرصه های مختلف اجتماعی آن هم با چارچوب های خاص نظام ولایی به هر میزان که امکان دارد افراد در اسارت فتنه ها را از غوغای آن بیرون بکشند و بارها در این مسیر دیده شده است که آنان که به پیوند های محکم این رابطه چنگ انداخته اند منتهی الیهی امیدوارکننده داشته و آنان که خود را از این رابطه مبرا دانسته اند در مخلوطی از آب حق و لجن باطل غرق شده اند.

به عنوان نمونه نگاهی به وقایع سال 88 و تجربه های پس و پیش آن نشان می دهد، در برهه های خاص که مردم خود را به دامان ولی رسانده اند و همراه او به راه افتاده اند، امنیت و آرامش از اصلی ترین دستاوردهای این گرویدن بوده است اما آنجا که خودآگاه و یا ناخودآگاه و به اجبار و فشار رویدادهای زمانی و مکانی از این رابطه زاویه یافته اند متاسفانه سیلی محکمی از دست روزگار دریافته کرده اند.

رابطه امام و امت تنها راه علاج عبور از بحران ها

آنچه که مهم است جلوه و بروز این رابطه طی عصر های مختلف است. باید گفت نه دی ماه سال 88 نمونه ای از جلوه ی رابطه امام و امت بود که در آن عقاید مذهبی، ارق ملی، چارچوب های سنتی و عقلی، جلوه کاریزماتیک رهبر و شکل گیری و جهت دهی توده های مردمی جلوه ای دوباره کرد. 9 دی بعد از گذر 30 سال از انقلاب اسلامی نشان داد که اصلی ترین مولفه نظام اسلامی که قوت رابطه امام - امت است، همچنان پایدار مانده و علی رغم هجمه های مختلف این رابطه خدشه دار نشده است.

9 دی نشان داد پایان شرایط غبارآلود در عرصه سیاسی نیازمند جلوه بیرونی دوباره رابطه امام - امت است. تجربه سال 88 نشان داد که در بازه هایی که نظام اسلامی با بحران های سیاسی، اقتصادی، امنیتی، اجتماعی و فرهنگی روبه روست تنها راه علاج تمرکز و توجه به تقویت رابطه امام و امت است.

در نگاهی کلی باید گفت که در تمام تاریخ اسلام عدم تحقق آرمان های اسلامی در برهه های زمانی مختلف برخواسته از عدم برقراری رابطه امام و امت بوده است. در برهه ای رهبران فقط از چهره ای کاریزما برخوردار بوده اند، در برهه ای دیگر مقام مرجعیت و مولفه دینی را دارا بودند و در برهه هایی قدرت عقلی و تربیتی صحیحی ارائه نشده است اما در جریان انقلاب اسلامی همه چیز به طور تمام و کمال محقق شد و بهترین فرصت ها را برای دست یابی به آرمان های اسلامی رقم زد. باید گفت که دشمنان نیز از این مهم آگاهند و در تلاش تا بتوانند آسیب مد نظر خود را به این رابطه وارد سازند و نگاهی به اقدام اخیر خبرگزاری انگلیسی رویترز نشان از تلاش پیوسته آنها برای ضربه زنی به این رابطه دارد. البته تاریخ ریزش هایی را به اثبات رسانده است که زیر هجمه های روانی و رسانه ای صورت گرفته اما در جریان انقلاب اسلامی بارها و بارها دیده شده که چند برابر ریزش ها، رویش ها خودنمایی می کنند.

مطمئنا در عصر حاضر و در دورانی که در نقطه اوج نبرد قرار داریم، تقویت و استحکام بخشی به رابطه بین امام و امت یکی از اصلی ترین مولفه ها خواهد بود و اگر داعیه حرکت به سمت ظهور داریم باید بدانیم که تمام ظهور خلاصه شده در همین رابطه بین امام و امت است که رهایی بخش شیعیان از بحران های تاریخی در عصرهای مختلف بوده، هست و خواهد بود.

انتهای پیام /