تلاش اروپا برای پایان کابوس تجاری

به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد، از زمانی که رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ در ماه آوریل تعرفه‌های «روز آزادی» خود را اعلام کرد، بزرگ‌ترین رابطه تجاری جهان دچار تنش شد. اتحادیه اروپا بین تلاش برای ترغیب آمریکا به توافق و تهدید به تلافی، در نوسان بود؛ اما در 27 ژوئیه، مسیر توافق غالب شد. دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا و اورزولا فون‌در لاین رئیس کمیسیون اروپا در زمین گلف در اسکاتلند، چارچوب توافق تجاری اولیه‌ای را اعلام کردند. اتحادیه اروپا توانست تعادل دشواری را برقرار کند؛ یعنی با ارائه امتیازاتی کافی ترامپ را راضی نگه دارد و در عین حال، آسیب اقتصادی را محدود کند.

بسیاری از جزئیات هنوز باید مشخص شوند، اما به‌نظر می‌رسد این توافق، شامل سه بخش اصلی باشد: اول، تعرفه‌ای 15 درصدی بر بیشتر صادرات اروپایی به آمریکا، از جمله خودروها؛ دوم، فهرستی از کالاهایی که مشمول تعرفه نخواهند شد از جمله هواپیما، تجهیزات ساخت تراشه، برخی مواد شیمیایی و مواد خام و سوم، وعده اتحادیه اروپا برای خرید سوخت و تراشه‌های هوش مصنوعی آمریکایی بیشتر و سرمایه‌گذاری 600 میلیارد دلاری در آمریکا.

بر اساس گزارش اکونومیست، بزرگ‌ترین امتیاز اتحادیه اروپا، پذیرش تعرفه 15 درصدی است که ده برابر بیشتر از نرخی است که پیش از بازگشت ترامپ به قدرت برقرار بود؛ اما سناریوهای بدتر آن‌قدر نگران‌کننده بودند که مذاکره‌کنندگان اروپایی از بازگشت به آن روزهای طلایی دست کشیدند. در ماه‌های اخیر، ترامپ که معتقد بود اتحادیه اروپا در حال سوءاستفاده از مردم کشورش است، تهدید به اعمال تعرفه‌هایی بین 20 تا 50 درصد کرده بود؛ مانند توافق اخیر با ژاپن، مذاکره‌کنندگان اروپایی حداقل توانستند نرخ تعرفه خودروهای خارجی را از 25 درصد به 15 درصد کاهش دهند.

این موضوع باعث آرامش خاطر خودروسازان بحران‌زده اروپایی خواهد شد. به گزارش اولیه موسسه کییل، تولید صنعتی آلمان در کوتاه‌مدت 0.15 درصد کاهش خواهد یافت. تولید فرانسه و ایتالیا نیز تقریبا متاثر نخواهد شد.

در این میان، فهرست کالاهای بدون تعرفه یک پیروزی کوچک برای اتحادیه اروپاست. این بلوک در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ تلاش کرد تجارت بدون تعرفه را پیش ببرد، اما موفق نشد. اکنون این فهرست شامل اقلامی است که آمریکا به‌شدت به آن‌ها نیاز دارد، مانند تجهیزات ساخت تراشه. با این حال، این فهرست ممکن است برای ترامپ فرصتی برای عقب‌نشینی فراهم کند تا بتواند اقلام دیگری را نیز اضافه کند که کسب‌وکارهای آمریکایی می‌گویند جایگزینی برای آن‌ها ندارند. با آنکه گمانه‌زنی‌هایی وجود داشت مبنی بر اینکه اروپا ممکن است برای دستیابی به توافق بهتر با آمریکا، وعده دهد که چین را از زنجیره تأمین خود کنار بگذارد، اما طبق اطلاعات فعلی، چین در این توافق اصلا مطرح نشده است.

وعده اروپا برای خرید 750 میلیارد دلار محصولات انرژی آمریکا در سه سال آینده را به‌سختی می‌توان امتیازی بزرگ دانست. فون‌در‌لاین می‌گوید محاسبات اتحادیه اروپا نشان می‌دهد که این هدف دست‌یافتنی است.

این توافق حتی ممکن است به سیاستمداران ضدروسی در اروپا امکان بیشتری بدهد تا کشورهای عضو مردد را به ترک وابستگی به نفت و گاز روسیه وادار کنند. در ماه ژوئن، اتحادیه اروپا همچنان حدود 2 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی مایع (LNG) از روسیه وارد کرده است، یعنی حدود یک‌چهارم واردات آن از آمریکا. اگر فشار ترامپ به قطع واردات سوخت‌های فسیلی از روسیه کمک کند، این برای اروپا مفید است.

در عین حال، تعهدات سرمایه‌گذاری هنوز مبهم است. با اینکه در توافق عدد 600 میلیارد دلار ذکر شده، اما مشخص نیست این سرمایه‌گذاری‌ها در چه بازه زمانی باید انجام شود. در سال‌های اخیر، کشورهای اتحادیه اروپا به‌همراه بریتانیا و سوئیس، سالانه نزدیک به 200 میلیارد دلار در آمریکا سرمایه‌گذاری کرده‌اند. ترامپ اعلام کرده که می‌خواهد این سرمایه‌گذاری‌ها علاوه بر برنامه‌های فعلی شرکت‌ها باشد. اما مانند بسیاری از اعداد بزرگی که به رئیس‌جمهور وعده داده می‌شود، این عدد نیز ممکن است به‌زودی به فراموشی سپرده شود.

سرمایه‌گذاران از اینکه بزرگ‌ترین رابطه تجاری جهان اکنون به ثبات نسبی رسیده، آسوده‌خاطر خواهند شد. با این حال، برخی عدم قطعیت‌ها باقی است. این توافق باید به تأیید سران کشورهای اروپایی برسد. فهرست کالاهای بدون تعرفه ممکن است با قوانین سازمان تجارت جهانی مغایرت داشته باشد، که برای بوروکرات‌های قانون‌مدار اروپایی چالش‌برانگیز خواهد بود. ترامپ همچنین هنوز ممکن است برای برخی کالاها تعرفه‌ها را افزایش دهد. به‌عنوان مثال، او نسبت به قیمت داروها حساسیت دارد و مدعی است که می‌خواهد هزینه‌های مردم آمریکا کاهش یابد.

تحقیقات درباره واردات دارو به آمریکا در حال انجام است و ممکن است به اعمال تعرفه بر داروهای خارجی منجر شود، که به دانمارک و ایرلند آسیب خواهد زد. افزون بر این، مشخص نیست که آیا تهدیدهای تعرفه‌ای بیشتری در آینده مطرح خواهد شد یا خیر؛ به‌ویژه زمانی که دونالد ترامپ دوباره ناراضی شود. اروپا فعلا به صلح تجاری دست یافته، اما علاقه ترامپ به تعرفه‌گذاری حد و مرزی نمی‌شناسد.