تلفات و خسارات زلزله در کشور کاهش محسوس داشته‌است
معاون پیشگیری و کاهش خطرپذیری سازمان مدیریت بحران کشور گفت: در دهه‌های اخیر حرکت رو به جلویی برای ارتقای کیفیت و مقاومت بنا‌ها در برابر زلزله آغاز شده است که نتیجه آن را در کاهش تلفات و خسارات ناشی از بلایای طبیعی شاهدیم.
حسین ظفری معاون پیشگیری و کاهش خطرپذیری سازمان مدیریت بحران کشور گفت: حرکت به سمت کاهش آسیب پذیری شهر‌ها و روستا‌ها بعد از زلزله زنجان - گیلان در سال 1369 آغاز شد؛ حساسیت‌ها افزایش یافت و، چون بعد از دوران جنگ تحمیلی بود، نگاه و اقدامات بیشتر به سمت سازندگی رفت و این اقدامات توانست به بهبود فضا‌های مسکونی در کشور کمک کند.
وی یادآور شد: اغلب شهر‌ها و روستا‌های ایران به دلیل قرارگیری در دامنه کوه‌ها و بافت کوهستانی سلسله جبال البرز و زاگرس، نزدیک به گسل‌ها بنا شده‌اند از همین رو مدام در مناطق مختلف شاهد وقوع زلزله هستیم.
ظفری اظهار کرد: اگرچه در ایران خسارت مخاطرات دیگری مانند سیل و خسکشالی نیز وجود دارد، اما باید به نحوی به سمت زندگی مسالمت آمیز با زلزله حرکت کرد تا در زمان وقوع این حادثه و بحران، حداقل زیان را داشته باشیم.
معاون پیشگیری و کاهش خطرپذیری سازمان مدیریت بحران کشور گفت: آسیب‌پذیری‌های موجود در کشور بخشی کالبدی است که مربوط به بنا‌های مختلف در سطح شهر‌ها و روستا‌ها می‌شود، بنا‌هایی که عمر آن‌ها گاه به بالای 50 سال نیز می‌رسد و خود موجب افزایش آسیب پذیری در زمان وقوع بحران می‌شوند.
وی خاطرنشان کرد: بخش دیگری از آمادگی برای مواجهه با بحران، مربوط به کالبد و بنا نیست و آموزش همگانی را می‌طلبد؛ شهروندان برای مواجهه با زلزله باید آگاهی داشته باشند، نوع مواجهه را بدانند، مدیران آموزش ببینند و اقدامات پیشگیرانه‌ای از این دست انجام شود.
ظفری ادامه داد: با همین رویکرد، طی سال‌های گذشته آموزش‌های مستمری از سوی نهاد‌های مختلف و دخیل در بحران مانند هلال احمر، امداد و نجات، سرای محلات و بسیج به مردم ارائه می‌شود.
معاون پیشگیری و کاهش خطرپذیری سازمان مدیریت بحران کشور گفت: در زمینه کالبدی، طی سال‌های گذشته الزام به رعایت استانداردها، تاکید بر توجه به آئین نامه‌ها و جدیت در نظارت‌ها بر ساخت و سازها نیز دقت و شدت بیشتری پیدا کرده است.
وی تاکید کرد: به طبع با هوشمند کردن مدیریت بحران و سامانه‌ای کردن این حوزه، می‌توان به بخش توجه بیشتری داشت.
تلفات و خسارات زلزله در کشور کاهش محسوس داشته‌است / یک قرن عقب‌ماندگی در مدیریت بحران
عقب ماندگی 100 ساله در مدیریت بحران
ظفری اضافه کرد: عقب ماندگی طولانی مدتی در زمینه مدیریت بحران در ایران وجود دارد که از اواخر دوران قاجار آغاز می‌شود و تا انقلاب و جنگ ادامه می‌یابد، در حقیقت هر اقداماتی که امروز در حوزه بهبود ساخت و سازها، رعایت استانداردها و آگاه سازی شهروندان انجام می‌گیرد، در راستای کاهش این میزان عقب ماندگی است.
معاون پیشگیری و کاهش خطرپذیری سازمان مدیریت بحران کشور گفت: با زلزله گیلان زنجان در سال 1369، مسئولان متوجه لزوم توجه به حوزه مدیریت بحران و سازندگی در این حوزه شدند، پس از این رویداد و سپس زلزله بم در سال 1382، رویکرد حوزه مدیریت بحران به سمت سازندگی و بازسازی مناطق حادثه دیده بود.
وی اعلام کرد: در اوایل سال 82، طرح جامع امداد و نجات کشور تدوین شد و هفت ماه بعد زلزله بم رخ داد؛ پس از آن، فضا به این سمت رفت که ما باید یک نگاه جامع تری نسبت به این موضوع داشته باشیم، رویکردی که در همان زلزله تاکید بر امداد و نجات و خدمات حین سانحه داشت.
تلفات و خسارات زلزله در کشور کاهش محسوس داشته‌است / یک قرن عقب‌ماندگی در مدیریت بحران
رویکرد پیشگیری پیش از حادثه
ظفری افزود: در حالی که در سال 82، نگاه مدیریت بحران به سمت طرح جامع امداد و نجات و خدمات در حین سانحه بود، از سال 86 تا 98، روح حاکم بر این حوزه به سمت پیشگیری حرکت کرد تا به این طریق خسارت ناشی از حادثه به حداقل برسد و هزینه‌های تحمیل شده کاهش یابد.
معاون پیشگیری و کاهش خطرپذیری سازمان مدیریت بحران کشور گفت: تمام بند‌های قانون مدیریت بحران که تکمیل شده آن در شهریور سال 98 به تصویب مجلس رسید و ابلاغ شد، تاکید بر نگاه پیش از بحران و مجموعه اقداماتی که در دستگاه‌های مختلف دولتی تا خصوصی باید انجام گیرد، دارد.
وی افزود: در سال 98، نخستین جرقه‌هایی که بر لزوم تدوین قانون مدیریت بحران با رویکرد پیشگیری تاکید کرد، سیل نوروز همان سال بود که بخش‌های بسیاری از کشور درگیر آن شدند.
ظفری یادآور شد: قانون مدیریت بحران جدید با رویکرد پیشگیری، ظرفیت‌های خوبی به مسئولان و دست اندرکاران داده، وظایف قانونی دستگاه‌ها مشخص شده و در صورتی که دستگاهی به این وظایف عمل نکند، به عنوان تخلف اداری به قوه قضایی معرفی می‌شود.
معاون پیشگیری و کاهش خطرپذیری سازمان مدیریت بحران تاکید کرد: با رویکرد پیشگیری آغاز شده از سال 86 و 87، بحث نوسازی، مقاوم سازی و بازسازی منازل مسکونی روستایی و شهری مد نظر دولت با محوریت وزارت راه و شهرسازی و بنیاد مسکن قرار گرفت.
وی تصریح کرد: شاید برخی این نقد را هم وارد بدانند که این نوع ساخت و سازها شاید اشکال داشته باشد، بله؛ اما کیفیت و مقاومت این بنا‌ها نسبت به گذشته پیشرفت بسیاری در این زمینه داشته است.
ظفری اذعان داشت: این حرکت رو به جلو شاید در سال‌های بعد نتیجه و ثمره خود را نشان دهد و در سانحه‌های بعدی طی سال‌های آتی میزان خسارت ناشی از زلزله در مناطق روستایی و بافت قدیمی شهر‌ها خود میزان خسارت مادی و جانی کاهش یابد.
باشگاه خبرنگاران جوان اجتماعی رفاه و تعاون