تنخواه یا استقراض / توپ تورم در زمین کدام دولت است؟

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، چند روز پیش فیلمی از غلامرضا مصباحی‌مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در یکی از رسانه‌ها منتشر شد و او در این ویدئو مدعی شده بود که «روحانی در 6 ماه آخر دولت خود، 135 هزار میلیارد تومان از بانک مرکزی استقراض کرده است.»

مصباحی‌مقدم گفته بود: «معلوم است تورمی که امروز در جامعه وجود دارد، محصول چه اقداماتی است! از بهمن پارسال تا پایان دولت دوازدهم، مجموعا آقای روحانی 135 هزار میلیارد تومان از بانک مرکزی استقراض کرده است. با ضریب فزاینده 8 می‌توان گفت دولت روحانی فقط در 6 ماه هزار میلیارد تومان پول چاپ کرد.»

این اولین باری نیست که بودجه محل انتقاد مقامات دولت سیزدهم و نزدیکان فکری این دولت می شود. در حالی وزیر امور اقتصادی و دارایی و رییس سازمان برنامه و بودجه بر موضوع عدم استقراض از دولت مانور می دهند که پاسخ برخی دیگر از کارشناسان بر این نکته مبتنی است که دولت سیزدهم در بهترین حالت استقراض غیر مستقیم را در دستور کار خود قرار داده است. همتی، رییس کل اسبق بانک مرکزی معتقد است این شیوه سبب می شود با یک فاصله زمانی تورم در اقتصاد ایران ایجاد شود.

حالا رییس سابق سازمان برنامه و بودجه دولت دوازدهم نیز این آمارها را نادرست و بی‌اعتبار دانست. محمدباقر نوبخت در توییتی در صفحه شخصی خود با هشتگ درس‌های ابتدایی بودجه، نوشت: «در ماه‌های اول هر سال، دولت‌ها طبق قانون از تنخواه بانک مرکزی استفاده و تا پایان سال نیز تسویه می‌کنند. بنابراین ادعای استقراض 135 هزار میلیاردی و نقدینگی هزار هزار میلیارد تومانی در شش ماه پایانی دولت روحانی نادرست و بی‌اعتبار است.»

بیشتر بخوانید: نوبخت با استناد به گزارش رسمی بانک مرکزی، سخنان چه کسی را «نادرست و بی‌اعتبار» دانست؟

وزیر اقتصاد در گرداب بورس / خاندوزی در سه راهی استیضاح، استعفا و عزل / نامه گلایه وزیر به رئیسی

نوبخت: مستند و دقیق سخن بگویید

نوبخت اظهارت مصباحی‌مقدم را رد و عنوان کرد: «بنا به گزارش رسمی بانک مرکزی، ضریب فزاینده نقدینگی در اول تیرماه سال 1400 برابر با 7.393 بوده است. با احتساب این ضریب به جای 7.3 همان عدد 8 و افزایش 41 هزار میلیارد تومان در مانده پایه پولی، افزایش مانده نقدینگی دوره موردنظر جناب آقای مصباحی‌مقدم کلا 328 هزار میلیارد تومان خواهد بود، نه هزار هزار میلیارد تومان!

وی تاکید کرد: «حضرت حجت‌الاسلام‌والمسلمین جناب آقای مصباحی‌مقدم، شخصیتی محترم هستند، ولی اظهاراتشان در مورد استقراض دولت در دو ماه بهمن و اسفند سال 99 و همچنین 45 هزار میلیارد تومان تنخواه سال جاری که مجموعا 135 هزار میلیارد تومان بوده و با احتساب ضریب فزاینده پولی 8، منجر به هزار هزار میلیارد تومان نقدینگی شده است، به استناد گزارش رسمی بانک مرکزی نادرست و بی‌اعتبار است.

رییس سابق سازمان برنامه و بودجه متذکر شد: براساس گزارش‌های رسمی، در پایان سال 1399 به دلیل تسویه کامل تنخواه بانک مرکزی نزد خزانه، مانده بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی منفی 22.4 هزار میلیارد تومان بوده است. یعنی نه تنها استقراضی در دو ماهه پایانی سال 99 از سوی دولت از بانک مرکزی صورت نگرفته، بلکه با تسویه تنخواه، مانده بدهی دولت به بانک مرکزی کاهش یافته است.»

وی یادآور شد: تا اول تیرماه سال 1400 با احتساب کل تنخواه بانک مرکزی نزد خزانه که آن هم در اجرای قانون و مشابه همه سال‌ها، برای پرداخت‌های اجتناب‌ناپذیر صورت گرفته است، کل مانده بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی در حد 40.8 هزار میلیارد تومان اعلام شده است.

به گفته نوبخت، طبق گزارش رسمی بانک مرکزی از پایان سال 99 تا آغاز تیرماه سال 1400 پایه پولی از 459 هزار میلیارد تومان به 500 هزار میلیارد تومان افزایش یافته است؛ یعنی افزایش مانده پایه پولی در این دوره 41 هزار میلیارد تومان بوده است.

رییس سازمان برنامه و بودجه دولت روحانی با اشاره به گزارش رسمی بانک مرکزی، عنوان کرد: ضریب فزاینده نقدینگی در اول تیر ماه سال 1400 برابر با 7.393 بوده است. با احتساب این ضریب به جای 7.3 همان عدد 8 و افزایش 41 هزار میلیارد تومان در مانده پایه پولی، افزایش مانده نقدینگی دوره مورد نظر جناب آقای مصباحی‌مقدم کلا 328 هزار میلیارد تومان خواهد بود، نه هزار هزار میلیارد تومان! هرچند بانک مرکزی در گزارش رسمی خود، افزایش مانده نقدینگی در این دوره را با 6.6 درصد رشد، در حد 229.3 هزار میلیارد تومان اعلام کرده است.

نوبخت در عین حال تاکید کرد: از استاد گرانقدر حضرت جحت‌الاسلام‌والمسلمین جناب آقای مصباحی‌مقدم انتظار می‌رود - هم به لحاظ شخصیت حقیقی به ویژه حقوقی که عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام هستند -، مستند و دقیق سخن بگویند. اینجانب آمادگی دارم در این مباحث و همه حوزه ماموریت سازمان برنامه و بودجه در دوران مسوولیت، برای ارایه گزارش مستند در صحن مجمع حضور یابم.

پاسخ مصباحی مقدم به اظهارات نوبخت

با این حال، غلامرضا مصباحی مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام بلافاصله در پاسخ به اظهارات نوبخت مبنی بر عدم استقراض دولت روحانی از بانک مرکزی، تاکید کرد: آقای نوبخت مصوبه‌ای که تصویب سران سه قوه برای برداشت از بانک مرکزی است را رو کند تا مشخص شود. کلمه تنخواهی که استفاده می‌کنند، گمراه‌کننده است. اگر تنخواه هم باشد مربوط به آغاز 1400 است، نه ماه‌های پایانی 99. تنخواه بهانه خوبی شده برای استقراض از بانک مرکزی. لطفا درباره برداشت 80 هزارمیلیارد تومانی سال گذشته توضیح دهند.

به گفته او، هر چند از سال‌های گذشته تنخواه را داشته‌ایم، اما در بودجه تصویب نمی‌شد. از وقتی در بودجه تصویب شد، یعنی سال را با این تنخواه آغاز کرده‌اند. امسال هم 45 هزار میلیارد تومان بود که رقم کوچکی نیست. بعلاوه تنخواه زمانی معنا پیدا می‌کند که طی ماه‌های آینده به بانک مرکزی بازگردد، ولی حقیقت این است که این پول به بانک مرکزی باز نمی‌گردد. در نهایت نتیجه چیزی جز استقراض از بانک مرکزی نیست. باید دید آیا مجمع تشخیص مصلحت انگیزه‌ای برای شنیدن توضیحاتی در خصوص شفاف شدن وضعیت بودجه دارد یا خیر.

223225