توافق روی راهبرد و نظریه؛ دلیل روابط حسنه میان مجموعه های قرآنی

علیرضا معاف، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در جریان گفت و گوی مجازی با مدیران موسسات قرآنی بیان کرد: در دولت سیزدهم بایستی به قید مردمی آن مقید بود و بامردم و موسسات مردمی ارتباطی تنگاتنگ و وثیق ایجاد کرد و طبق آیه "یا أَیُهَا الَذینَ آمَنُوا اصبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَقُوا اللهَ لَعَلَکُم تُفلِحُونَ»، واژه مردمی یک کلمه کلیشه‌ای، شعاری و تبلیغاتی نیست و این اعتقاد ماست. زیرا وقتی دولت می‌گوید من مردمی هستم پس باید با مجموعه‌های مردمی ارتباط کاملی داشته باشد و این ارتباط باید در حالت تَرابُط باشد. از اینرو، تمایل به برگزاری دیدار‌های حضوری دارم و امیدوارم بتوانیم برنامه‌ریزی داشته باشیم تا در یک جلسه بزرگ و ملی در خدمت رئیس‌جمهور و وزیر ارشاد و سایر وزرای فرهنگی دولت باشیم.

به گفته معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دو نوع نگاه به قرآن وجود دارد؛ یک نگاه، همان نگاه حداقلی، انتزاعی، تشریفاتی، دکوری و فانتزی است که به تعبیر یکی از بزرگان در این نگاه، قرآن را از سر طاقچه به قبرستان می بریم و از قبرستان به سر طاقچه برمی‌گردانیم و یک نگاه دیگر، نگاه حداکثری است که در این نگاه، قرآن کاربردی و مسئله حل‌کن است که مسائل و مشکلات ما را حل می‌کند و به سؤالات پاسخ قرآنی می‌دهد؛ نگاهی که در رأس آن‌ها امامین انقلاب همیشه آن را گوشزد کرده و فرموده‌اند: «قرآن کتاب زندگی است» و قرآن، کتابی است که امر و نهی می‌کند، زنده و پویاست و در میدان است و لذا جبهه مقاومت، منطقه، اقتصاد و فرهنگ و سیاست خارجی را هم باید با قرآن به پیش ببریم.

معاف ادامه داد: ما با توجه به همین راهبرد توسعه فرهنگ قرآنی را برنامه‌ریزی می‌کنیم و در نگارش منشور توسعه فرهنگ قرآنی در اواخر دهه هشتاد هم همین نگاه را پیگیری کرده‌ایم و هنوز هم این نگاه بر دولت و در همه نهاد‌های فرهنگی و قرآنی حاکم است.

او با اشاره به روابط دوستانه بین همه مجموعه‌های قرآنی، افزود: امروز، مجموعه‌های قرآنی روابط دوستانه، صمیمانه و حسنه‌ای با هم دارند و این رابطه گرم در سه دهه اخیر در حوزه قرآن سابقه نداشته است و دلیل این روابط صمیمانه هم فقط یک دلیل است و آن هم این که روی راهبرد و نظریه توافق کرده‌ایم و در چنین وضعیتی، برای مؤسسات مردمی و دولت در مدیریت فرهنگ و امر قرآن نقش‌های جدید تعریف خواهد شد تا این مجموعه‌ها از حالت انزوا و از حاشیه بسیاری از مجموعه‌ها خارج شوند.

معاف بیان کرد: وقتی کار قرآنی در مقدمات متوقف شود، معلوم است مجموعه‌ها به حاشیه می‌روند. البته این مقدمات هم واجب است، اما این‌ها هدف نبوده است و رهبر انقلاب فرموده‌اند: «قرآن را بخوانید و باز بخوانید و باز بخوانید تا آن را بفهمید و در آیات قرآن تدبر کنید و بعد از فهم در زندگی شخصی عمل کنید و در زندگی اجتماعی جاری کنید و بر آن مبنا حکومت کنید». اگر به این زنجیره نگاه کنید متوجه خواهید شد که همه این‌ها واجب است و هر کدام مقدمه مرحله بعد است.

به گفته معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، اگر کار قرآن را در امور مقدماتی مانند نغمات و دستگاه‌ها و جذاب‌خوانی محدود کنیم از اهداف انقلاب فاصله گرفته و مجموعه قرآنی را به حاشیه برده‌ایم. از اینرو، ما می‌گوییم قرآن فرانهاد است و شاخص موفقیت همه بخش‌های وزارت ارشاد، قرآنی بودن و قرآنی عمل کردن آن بخش‌هاست. البته این سخت است و نیاز به طراحی دارد چرا که مقاومت‌های زیادی با آن می‌شود.

او ادامه داد: باید با هم تدارک و تمهید کنیم تا کیفیت اداره قرآن را در کشور ارتقا دهیم. ما همه می‌دانیم جوشش‌هایی که این سال‌ها در حوزه قرآن بوده بیش از هزار برابر قبل از انقلاب است، اما باز هم باید اداره امر قرآن در کشور ارتقا پیدا کند. ا

معاف افزود: مجموعه‌های مردمی ما اغلب، علاقه و تخصص به برخی حوزه‌های آموزشی دارند، این یکی از موضوعاتی است که باید به صورت مفصل و حضوری در مورد آن حرف بزنیم، ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتظر مؤسسات تبلیغی و ترویجی قرآن هستیم که به صورت حرفه‌ای و تخصصی در امر رسانه، در امر گفتمان‌سازی و گفتمان‌پردازی به فعالیت بپردازند و در این حوزه، خلأ‌های بسیاری در دو دهه اخیر وجود داشته است.

معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: از مؤسسات قرآنی مردم‌نهاد درخواست دارم به مسئله نوجوانان و جوانان و به ویژه به مسئله راهبری نظری و عملی آن‌ها توجه بیشتری داشته باشند. بخش قابل توجهی از مخاطبان مؤسسات، کودکان و نوجوانان هستند و برای این موضوع هم باید طراحی‌های بیشتری داشته باشیم.

معاف گفت: اهالی فرهنگ و هنر و قرآن و امر مدیریت قرآن در کشور باید بیش از گذشته با عبور از برخی بحث‌های خُرد و حاشیه‌ای به وظیفه‌ای که رهبر انقلاب بر دوش ما گذاشته است، عمل کنیم و این مسئله هم بحث جهاد تبیین و مسئله تبیین است. مقام معظم رهبری در یکی دو سال اخیر بیش از 50 بار به مسئله تبیین اشاره کرده‌اند. با هر سنجه‌ای به این موضوع نگاه کنید مشخص است این اولویت مد نظر ایشان است و این بار بیش از همه بر دوش اهالی فرهنگ و قرآن و صاحبان تریبون است.

او ادامه داد: بسیاری از اساتید و رجال و بزرگان قرآنی شهرستان‌ها و استان‌ها می‌توانند برای عزت، ولی خدا و برای تبیین روایت صحیحی از موفقیت‌های انقلاب اسلامی وارد عمل شوند.

معاف با اشاره به حمایت‌های وزارت ارشاد از مؤسسات قرآنی برای سال جاری و سال آینده افزود: حمایت‌هایی که خواهیم داشت برنامه‌مند و برنامه‌محور است و مدیران مؤسسات قرآنی مردم نهاد می‌دانند در سال‌های قبل به حمایت‌های برنامه‌مند و برنامه‌محور اشاره شده، اما در عمل محقق نشده است. بر همین اساس، ما ناظر به برنامه‌ها، از مجموعه‌های مردمی و مؤسسات مردمی قرآنی کشور حمایت خواهیم کرد و در بسته‌ای که تهیه شده است، مکانیسم‌های حمایتی را با هماهنگی مجموعه‌های مختلف تعریف کرده و تا دو هفته آینده ارائه خواهیم کرد تا همه مجموعه‌های قرآنی ببیند شاخص‌ها و سنجه‌ها و مدل‌های حمایت به چه نحو است.

معاف، در پاسخ به سؤالی در مورد تبعیض وزارت ارشاد بین مؤسسات قرآنی دارای مجوز ارشاد و سازمان تبلیغات اسلامی بیان کرد: ما در حمایت از مؤسسات قرآنی، هیچ محدودیتی از حیث مجوز نداریم. دوگانگی بین وزارت ارشاد و سازمان تبلیغات وجود نداشته است و ندارد. به عنوان مثال؛ هر مؤسسه‌ای که در جهت حفظ قرآن برنامه خلاقانه داشته باشد در ستاد حفظ مورد حمایت جدی اوقاف و وزارت ارشاد قرار خواهد گرفت. ما در سال 1400 عدد چند میلیاردی را در ستاد طرح ملی حفظ قرآن مصوب کردیم و امسال هم در حال تصویب هستیم و حمایت‌های ما از مؤسسات براساس برنامه‌ای که ارائه می‌دهد، است.

معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: مسئله خیرین قرآنی که سال‌ها بر روی آن بحث شده هنوز اجرا نشده است و باید تلاش کنیم در حوزه مؤسسات قرآنی خیرین قرآنی را وارد کار کنیم و دولت، حمایت‌های خوبی کرده است و تمام بودجه‌ای که امسال در کمیسیون تبلیغ و ترویج داشته‌ایم را به مجموعه‌های مردمی خواهیم داد و در ستاد حفظ نیز وضعیت به همین ترتیب است.

معاف ادامه داد: رسانه‌های ما به قدر کافی نتوانسته‌اند موفقیت‌های انقلاب اسلامی را توضیح دهند و در ادامه، دلایل برخی ناکامی‌ها را درست توضیح دهند. وقتی شما روایت صحیحی ارائه نمی‌کنید بالاخره ذهن مردم به هم می‌ریزد. شما اگر نگاه کنید می‌بینید آن جا که عدالت اجرا شده همه جا آرام است، جایی که بی‌عدالتی‌هایی هست به هم‌ریختگی‌هایی هست.

معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: مقام معظم رهبری فتنه اخیر را نه به فتنه بنزینی سال 98 و نه به فتنه‌های 88 و 78 بلکه به فتنه‌های اوایل انقلاب شبیه دانسته‌اند. در آن سال‌ها وقتی ساختار‌های نظام اسلامی شروع به استقرار کرد غرب دید انقلاب اسلامی تبدیل به یک الگو در دنیا می‌شود لذا شروع به مبارزه کرد؛ مبارزاتی که تبعات آن هنوز دامنگیر ماست.

او گفت: تحلیل ما در وقایع اخیر همان تحلیل رهبر انقلاب است. این‌ها نگاه کردند دیدند دولت سیزدهم در شرایط کرونایی با 18 میلیون رأی مستقر شد، بلافاصله شروع به تحول کرد. جراحی اقتصادی را بدون آسیب اجرایی کرد، سواحل شمال و جنوب را با آرامش آزاد کرد، کرونایی که روزانه صد‌ها نفر از مردم را به کام مرگ می‌برد، مهار کرد و با یک عزم و اهتمام مسائل در حال برطرف شدن است، غرب از این موفقیت‌ها ترسید و لذا به فکر زمین‌گیر کردن افتاد.

معاون قرآن و عترت وزیر ارشاد افزود: وظیفه ما در مقام ذهن روایت صحیح و در مقام عینی تبیین عدالت است. باید روایت منصفانه را در فضای مجازی و رسانه با مردم در میان بگذاریم. وظیفه ما همان است چیزی است که مقام معظم رهبری فرمودند.