توسعه روستایی؛ گامی بلند در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی / تخلیه روستاها چرخه غذایی کشور را تهدید می‌کند

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از صبح توس، اقتصاد روستایی یکی از عوامل اصلی تامین کننده امنیت غذایی کشور به حساب می آید که چند سالی است با ضعیف شدن اقتصاد روستا شاهد رشد قابل توجه مهاجرت به شهرها و حاشیه کلانشهرها شده است. مهاجرت به شهرها و تخلیه روستاها مشکلات فراوانی را برای کشور از جمله کاهش تولیدات کشاورزی، دامداری و دامپروری ایجاد می کند. این مشکلات تنها به مشکلات اقتصادی ختم نمی شود و تبعات اجتماعی و فرهنگی نیز به دنبال دارد. از این رو توسعه روستایی و بهبود وضعیت اقتصاد روستایی می تواند گامی بلند در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی باشد.

در همین خصوص محسن شرکا، کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با صبح توس، اظهار کرد: طی چند دهه اخیر اقدامات خوبی برای توسعه و آبادانی روستاها انجام شده است اما نکته قابل تامل این است که در واقع برای اقتصاد روستا اقدام خاصی انجام نشده است و تمرکز اصلی بر روی آبادانی روستاها بوده نه اقتصاد روستا.

وی افزود: یکی از دلایل اصلی رشد و ایجاد حاشیه، ضعف در اقتصاد روستا است زیرا زمانی که روستا نشین ما نتواند درآمد خوبی داشته باشد ناگزیر مجبور به مهاجرت به مناطق شهری می شود از طرف دیگر به دلیل درآمد و سرمایه پایینی که دارد مجبور به سکونت در سکونتگاه های غیر رسمی و مناطق حاشیه شهر می شود.

تخلیه روستاها پیامدی جز نابودی چرخه تولید و تهدید زنجیره غذایی را ندارد

شرکا تصریح کرد: برای جلوگیری از گشترش حاشیه شهر و جلوگیری از تخلیه روستاها که پیامدی جز نابودی چرخه تولید و تهدید زنجیره غذایی را ندارد، باید توجه جدی به اقتصاد روستاها شود از این رو باید دولت و دستگاه های متولی انگیزه بازگشت به روستا را بالا ببرند.

این کارشناس مسائل اقتصادی خاطر نشان شد: برای بالا بردن انگیزه بازگشت به روستا ابتدا باید مشکلاتی که باعث مهاجرت روستا نشینان شده است مانند نبود آب شرب و کشاورزی، نبود گاز، کمبود نهاده های دامی و امثال آن شناسایی و برطرف شوند از طرف دیگر تسهیلاتی مانند دادن وام های بانکی با سود بسیار پایین و بلند مدت برای خرید تجهیزات کشاورزی و تراکتور قرار دهیم تا روستا نشین ترغیب به بازگشت به روستا شود.

وی ضمن اشاره به اینکه روستاها باید از لحاظ آموزشی غنی شوند، ادامه داد: یکی دیگر از اقداماتی که می توان انجام داد، دادن آموزش های لازم برای کشاورزی و بالا بردن بازدهی محصولات است از طرف دیگر می توان با آموزش هایی مانند قالیبافی نیمه صنعتی، کارگاه های قالیبافی سنتی روستایی را به کارگاه هایی با بازدهی بالا و مطابق با نیازهای بازار تبدیل کرد.

شرکا با تاکید بر اینکه مشوق های بازگشت به روستا باید افزایش یابد و انگیزه بازگشت به روستا ایجاد شود، گفت: کشوری توسعه یافته است که تفاوت میانگین درآمد روستانشینان با شهرنشینان کمتر از 30 درصد باشد از طرف دیگر زمانی می توانیم ادعا کنیم که کشور و استان توسعه یافته ای هستیم که توسعه و اقتصاد روستا همگام با شهرهایمان پیشرفت داشته باشد.

این کارشناس مسائل اقتصادی یادآور شد: روستاهای ما مهد آداب و رسوم و فرهنگ اصیل مخصوص به خود هستند و زمانی که روستاها در شهرها ادقام می شوند شاهد بروز ناسازگاری های فرهنگی و اجتماعی نیز هستیم که این امر امروز در کلانشهرهایی مانند مشهد و تهران به صورت گسستگی اجتماعی بروز و ظهور پیدا می کند که این امر بسیار خطرناک است.

 توسعه و آبادانی حاشیه شهر یک تیغ دولبه است

وی عنوان کرد: خدمترسانی، توسعه و آبادانی حاشیه شهر یک تیغ دولبه است بدین معنی که زمانی که روستانشینی که به حاشیه شهر برای سکونت مراجعه کرده است با آبادانی و رفاهیات بالایی در آن مناطق مواجه می شود به روستانشینانی که هنوز به حاشیه شهر مهاجرت نکرده اند اعلام می کند و آن ها را ترغیب به مهاجرت به حاشیه شهرها می کند از این رو رسیدگی و توسعه حاشیه شهر باید به صورت کنترل شده و با برنامه باشد.

شرکا با تاکید بر اینکه امتیازها باید به سمت روستا برود، تصریح کرد: امروز به حاشیه نشینی که از سرناچاری به حاشیه شهر رانده شده و آن روستا نشینی که در روستا شغل داشته و آن را رها کرده است و به حاشیه شهر آمده است نباید خدمات یکسانی ارائه شود و باید به گونه سیاستگذاری ها پیش رود که روستا نشین درآمدش در روستا از درامدش در شهر بیشتر باشد.

وحید ارشدی، استاد دانشگاه فردوسی مشهد و عضو گروه اقتصاد اسلامی پژوهشکده مطالعات اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد در گفت و گو با صبح توس، اظهار کرد: مدل توسعه که بعد از جنگ در کشور ما اجرایی شد به دلیل اینکه مدل جامع و کاملی نبوده است باعث شده تا بخش کشاورزی تضعیف شود و به دنبال آن شاهد مهاجرت روستانشینان به حاشیه شهرها بوده ایم.

تبلیغ فرهنگ شهرنشینی توسط صدا و سیما!

وی افزود: رفتن برق و تجهیزات مخابراتی به روستاها اقدام بسیار خوبی بود اما این امر باعث شد به دلیل تبلیغات گسترده فرهنگ شهرنشینی در صدا و سیما و رسانه های جمعی، شاهد آن باشیم که روستانشینان تمایل و انگیزه بیشتری برای مهاجرت به شهرها پیدا کردند و منافع خود را در مهاجرت می دیدند.

این استاد دانشگاه فردوسی مشهد با تاکید بر اینکه تخلیه روستاها باعث تهدید چرخه غذایی کشور شده است، خاطر نشان شد: به دلیل سیاستگذاری های اشتباه منافع روستانشینان بعد از جنگ کمتر بدان پرداخته شده است و محصولات بسیاری از کشاورزان به دلیل نبود صنایع تبدیلی از بین می رود.

ارشدی تصریح کرد: عملا فضای اقتصادی در روستاها به گونه ای رشد پیدا کرده است که بازدهی آن نسبت به فضای اقتصای شهرها کمتر است از این رو اگر قرار است این مشکل حل شود باید یک تحول و توسعه جامع در مناطق روستایی و حتی شهرهای کوچک اتفاق بیفتد تا روستانشینانی که قصد مهاجرت به شهرها را دارند ماندن در روستا را پرمنفعت تر از مهاجرت به شهر ببینید.

ضرورت شناسایی استعدادهای هر روستا

وی ادامه داد: هر روستایی در هر منطقه ای دارای یک سری پتانسیل و استعداهای درونی است که مسئولان باید ابتدا این استعدادها را شناسایی کنند و در جهت رشد هرچه بیشتر آن ها و رساندن روستانشینان به سود بیشتر قدم بردارند که این اقدام علاوه بر رشد روستا باعث رشد منطقه ای نیز می شود.

این استاد دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به اینکه برای مهاجرت معکوس به روستاها باید یک پژوهش و اقدام اجتماعی، اقتصادی و روانشناسی انجام شود، گفت: یکی از اقداماتی باید در روستاها انجام شود بحث توانمندسازی روستانشینان است زیرا با توانمندسازی آن ها علاوه بر رشد بازدهی محصولات کشاورزی و دامپروری، ارزش افزوده نیز در روستاها ایجاد می شود و این امر انگیزه افراد را برای ماندن و حتی بازگشت به روستا را افزایش می دهد.

می‌توان با هم‌افزایی صنایع تبدیلی، برابری منافع روستا با شهر و توانمندسازی جلوی مهاجرت را گرفت

ارشدی افزود: در حال حاضر دلال ها بیشترین سود را در فروش محصولات کشاورزی و دامی می برند از این رو باید مکانیسم هایی برای عرضه و فروش محصولات کشاورزی و دامی ایجاد شود که دامدار و کشاروز بیشترین سود را ببرند نه دلال. به طور کلی می توان با هم افزایی صنایع تبدیلی، برابری منافع روستا با شهر و توانمندسازی روستا نشینان جلوی مهاجرت به شهرها را گرفت و حتی باعث مهاجرت معکوس به روستاها شد.

انتهای پیام /