تولیدِ دانش‌بنیانِ اشتغال‌آفرین
به گزارش خبرنگار تشکل‌های دانشگاهی خبرگزاری فارس، کمیل یزدانی دبیر سابق سازمان انجمن علمی دانشجویی مهندسی برق کشور طی یادداشتی نوشت: در سالی که از سوی مقام معظم رهبری سال تولید، دانش بنیان، اشتغال آفرین نامگذاری شده است، یکی از مهمترین رسالت‌های نخبگان علمی و فعالان عرصه دانش بنیان تبیین شرایط فعلی در جهت تحقق هر چه بیشتر شعار سال و رفع موانع موجود است که خود یکی از مصادیق تاکیدات موکد رهبری در خصوص جهاد تبیین خواهد بود. باید در شرایط کنونی دانست در چه جایگاهی قرار داریم و چه موانعی در مسیر تحقق شعار سال وجود دارد و برای نیل به تولیدِ دانش‌بنیانِ اشتغال‌آفرین بایستی به چه سمت و سویی حرکت نمود و از چه ظرفیت‌های بلااستفاده‌ای بهره برد.
در مسیر تحقق شعار سال گام نخست تقویت و رونق تولید ملی است. تولید نیاز به حمایت از کارآفرینی و خلق ارزش برای کارآفرینان دارد تا رغبت لازم جهت حضور فعالانه در این عرصه ایجاد شود. البته که ابزارهای شکل گیری این مهم و نهادهای تصمیم‌ساز در خصوص این مسئله متعدد است؛ اما لازمه اصلی تحقق آن وسعت بخشیدن به بازار مخاطب این تولید ملی است. اگرچه در رابطه با این موضوع، با صدور نسخه‌هایی همچون ممنوعیت واردات خودرو یا ممنوعیت واردات لوازم خانگی به جهت حمایت ویژه از تولید ملی، جلوگیری از خروج ارز در شرایط بحرانی منابع ارزی و فراهم‌آوری بازار گسترده‌تر برای تولیدکننده داخلی نتایج رضایت‌بخشی حاصل نشده است و رهبری معظم نیز چندین بار به این مسئله اشاره داشته‌اند؛ اما بهترین راهکار برای تقویت تولید ملی به منظور ریل‌گذاری حمایتی درست و اصولی و متناسب با بازار به جای روش‌های دولتی‌سازی با محوریت سرمایه‌گذاری دولتی و حمایت‌های مالی دولت‌محور جهت سرپا نگه داشتن تولید، اتصال زنجیره تامین به بازار با فراهم نمودن بازار مخاطب بیشتر است. اما آیا تنها ممنوعیت واردات ابزار کافی برای بکارگیری این راهکار است؟
استفاده از ابزارهای دستوری همواره با مشکلات و معضلاتی همراه است که معضل اصلی این ابزار که مصرف کننده در صنعت خودرو و لوازم خانگی نیز شاهد آن بوده، افزایش قیمت و کاهش کیفیت محصول نهایی بوده است.
نکته مهمی که به ویژه در صنعت خودرو باعث این افزایش قیمت و کاهش کیفیت شده است، از هم گسیختگی زنجیره تامین و معضل تامین قطعات، تجهیزات و مواد اولیه مورد نیاز برای تولید محصول نهایی است. از همین جهت است که رهبری بر تولیدِ دانش‌بنیان تاکید داشته‌اند. شرکت‌های دانش‌بنیان با حفظ هویت خصوصی قادر به حل این معضل و تکمیل زنجیره تامین در داخل هستند.
بنابراین گام دوم دانش‌بنیان نمودن صنعت است که این مهم نیز در گرو جلوگیری از خروج نخبگان و فرار مغزهاست. راهکار اصلی برای این موضوع ایجاد بسترهای مناسب جهت نقش‌آفرینی نخبگان با خلق انگیزه کافی برای آنان است. این راهکار نه تنها می‌بایست در جهت جلوگیری از خروج نخبگان مورد استفاده قرار گیرد، بلکه بایستی زمینه‌های لازم را جهت بازگشت نخبگان و متخصصان ایرانی خارج از کشور نیز فراهم آورد. در طی ده سال گذشته شکل‌گیری زیست بوم فناوری و نوآوری در ایران متشکل از شرکت‌های دانش‌بنیان، شرکت‌های خلاق، شتابدهنده‌ها، استارتاپ‌ها، مراکز و کارخانه‌های نوآوری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه، صندوق نوآوری و شکوفایی، مراکز رشد دانشگاهی، پارک‌های علم و فناوری و بنیاد ملی نخبگان فرصت مناسبی را جهت تحقق این مهم فراهم آورده است. هرچند همچنان نقش مراکز رشد دانشگاهی و پارک‌های علم و فناوری به عنوان نخستین و در دسترس‌ترین جایگاه ورود نخبگان به حوزه فعالیت‌های دانش بنیان در زیست بوم فناوری و نوآوری کشور نامشخص و مجهول است.
اگر چه تشکیل معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم بارقه‌های امیدی جهت پویا نمودن ساختار این دو نهاد در دانشگاه‌های سراسر کشور بود، اما امروز با گذشت چندین ماه از طرح ایجاد این معاونت در وزارت علوم و همچنین شکل‌گیری آن در اوایل آذر ماه سال 1400 همچنان رویه مشخصی برای ایفای نقش این دو نهاد در زیست بوم فناوری و نوآوری کشور ترسیم و عملیاتی نشده است.
از سوی دیگر تدوین و ابلاغ طرح جهش تولید دانش‌بنیان با همکاری دولت و مجلس نیز گام مهمی در دانش بنیان نمودن صنعت و تولید بوده است که یقینا زمینه‌های مناسبی را جهت اشتغال نخبگان فراهم خواهد آورد.
از همین جهت گام سوم منوط به اشتغال‌آفرینیِ تولیدِ دانش‌بنیان است. راهکار اصلی برای تحقق اشتغال‌آفرینی پایدار توجه ویژه به سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، دانش‌بنیان نمودن شرکت‌های تولیدی بزرگ و توسعه و تجاری‌سازی فعالیت‌های دانش‌بنیان است. این راهکار دو رویه تقویت سرمایه‌گذاری داخلی و سرمایه‌گذاری خارجی را دنبال می‌کند که پرداختن به موضوع سرمایه‌گذاری خارجی خود نیاز به تحلیلی مبسوط دارد. اما در خصوص سرمایه‌گذاری داخلی بایستی در ابتدا به سراغ صنایع بزرگ داخلی رفت که زنجیره تامین گسترده‌تری با نقدینگی و سرمایه در اختیار بیشتر دارند. دو صنعت نفت و خودرو که رهبر معظم انقلاب نیز در سخنرانی‌های اخیر خود بارها به دانش‌بنیان نمودن این دو صنعت تاکید ویژه داشته‌اند، شاخص‌ترین این صنایع به شمار می‌روند.
ورود صنایع بزرگ به تامین اعتبار شرکت‌های دانش‌بنیان در قبال تامین تجهیزات و قطعات و حمایت از آنان در فاز تولید نمونه اولیه و سپس تجاری‌سازی محصول می‌تواند راهگشای مسئله اشتغال آفرینی و ایجاد انگیزه برای ورود نخبگان به عرصه فعالیت‌های دانش‌بنیان باشد. همچنین در پیش‌گرفتن راهکار تامین نیاز صنایع از داخل علاوه بر موارد فوق، مانع از خروج ارز و باعث کاهش قیمت تمام شده محصول نهایی خواهد شد.
انتهای پیام /
شما می توانید این مطلب را ویرایش نمایید
این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنیددانش بنیان
تولیدِ دانش این خبر توسط افراد زیر ویرایش شده است