جایزه جلال به روایت 14 سال آمار
بررسی آمارها و فهرست برگزیدگان 100 عنوان کتاب برگزیده و شایسته تقدیرجایزه جلال به خوبی آنچه که در 14 دوره اتفاق افتاده را نشان می‌دهد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، پانزدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد اندک اندک به ایستگاه پایانی خود نزدیک می‌شود. به گفته دبیر علمی این دوره در برخی از گروه‌ها داوری به پایان رسیده و نامزدهای نهایی نیز مشخص شده‌اند.
جایزه جلال با همه افت خیزهایی که در 14 دوره گذشته داشته است، بزرگترین جایزه ادبی کشور به شمار می‌رود و انتخاب‌ها در آن اهمیت بسیاری دارند. این جایزه که تقویت کننده ادبیات ایرانی و انقلابی باشد طی سال‌های اخیر جایگاه قابل توجهی به منظور جذب مخاطبان به سوی آثار برگزیده نداشته است، با این وجود همواره مورد توجه بوده است، نگاهی به نتایج 14 دوره گذشته می‌تواند متولیان را در مسیر تدوین سیاست‌ها و راهبردهای ارتاقی این جایزه و جذب مخاطب به آثار برگزیده کمک کند.
در 14 دوره گذشته جایزه جلال در مجموع 100 عنوان کتاب موفق به دریافت عنوان برگزیده و شایسته تقدیر شده‌اند، از این میان سهم داستان بلند و رمان 26 عنوان کتاب، سهم داستان کوتاه 14 عنوان، سهم مستندنگاری 30 عنوان، سهم نقد ادبی 22 عنوان و سهم تاریخ‌نگاری هشت عنوان بوده است. در میان نام همه نویسندگان برگزیده یا شایسته تقدیر چهار ده دوره گذشته جایزه جلال، برخی نام‌ها چند بار موفق به دریافت این جایزه شده‌اند.
بررسی اسامی برگزیده‌های 14 دوره گذشته نشان می‌دهد که هدایت‌الله بهبودی سه مرتبه، گلعلی بابایی دو مرتبه، رضا امیرخانی دو مرتبه، محمدرضا توکلی صابری دو مرتبه، حسین پاینده دو مرتبه و مهدی زرقانی دو مرتبه برگزیده جایزه ادبی جلال آل احمد شده‌اند.
همچنین در میان ناشرانی که آثارشان برگزیده جایزه جلال شده‌اند، برخی اسامی بیشتر تکرار شده‌اند، ناشرانی چون سوره مهر با 13 مرتبه، چشمه با شش مرتبه، سخن با شش مرتبه، نیماژ با پنج مرتبه، شهرستان ادب با چهار مرتبه، نی با چهار مرتبه، نیستان با چهار مرتبه، موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی با چهار مرتبه، افق با سه مرتبه، علمی و فرهنگی با سه مرتبه، مروارید با سه مرتبه، نگاه با دو مرتبه، مرکز با دو مرتبه و مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با دو مرتبه در این فهرست جای گرفته‌اند.
بزرگترین بحران جایزه ادبی جلال چیست؟اسامی برگزیدگان و شایستگان تقدیر چهارده دوره گذشته جایزه جلال به شرح ذیل است:
فهرست الفبایی بخش رمان و داستان بلند:
ردیف
نام اثر
نویسنده
ناشر
عنوان جایزه
1
اول
اژدهاکُشان
یوسف علیخانی
نگاه
شایسته تقدیر
2
قاعده بازی
فیروز زنوزی جلالی
امیرکبیر
تجلیل ویژه
3
سوم
تالار پذیرایی پایتخت
محمدعلی گودینی
سوره مهر
شایسته تقدیر
4
نامیرا
صادق کرمیار
نیستان
5
چهارم
جاده جنگ
منصور انوری
سوره مهر
برگزیده
6
پنجم
حافظ هفت
اکبر صحرایی
سوره مهر
شایسته تقدیر
7
هفتم
آهِ باشین
محمدکاظم مزینانی
سوره مهر
برگزیده
8
ملکان عذاب
ابوتراب خسروی
نیماژ
9
هشتم
پاییز فصل آخر سال است
نسیم مرعشی
چشمه
برگزیده
10
دختر لوتی
شهریار عباسی
مروارید
11
نهم
لم‌یزرع
محمدرضا بایرامی
نیستان
برگزیده
12
چارگرد قلا گشتم
رهنورد زریاب
چاپ افغانستان
برگزیده
13
گرگ‌های دوندر
احمد ضیاء سیامک هروی
14
دهم
این خیابان سرعت‌گیر ندارد
مریم جهانی
مرکز
برگزیده
15
بی‌کتابی
محمدرضا شرفی خبوشان
شهرستان ادب
16
آوازهای روسی
احمد مدقق
شهرستان ادب
تجلیل ویژه
17
یازدهم
رهش
رضا امیرخانی
افق
برگزیده
18
دوازدهم
دور زدن در خیابان یک‌طرفه
محمدرضا مرزوقی
ثالث
شایسته تقدیر
19
وضعیت بی‌عاری
حامد جلالی
شهرستان ادب
20
سیزدهم
اوراد نیمروز
منصور علیمرادی
نیماژ
شایسته تقدیر
21
چهاردهم
بی‌نام پدر
سیدمیثم موسویان
کتاب جمکران
شایسته تقدیر
22
ماه غمگین / ماه سرخ
رضا جولایی
چشمه
فهرست الفبایی بخش داستان کوتاه:
ردیف
دوره
نام اثر
نویسنده
ناشر
عنوان جایزه
1
هفتم
رازهای سانتی‌متری
مردعلی مرادی
روزنه
شایسته تقدیر
2
هشتم
آیا بچه‌های خزانه رستگار می‌شوند؟
مهدی اسدزاده
پیدایش
شایسته تقدیر
3
نگهبان تاریکی
مجید قیصری
افق
4
نهم
بازار خوبان
آرش صادق‌بیگی
نگاه
برگزیده
5
روباه شنی
محمد کشاورز
چشمه
6
خروسان باغ بابر
حسین فخری
چاپ افغانستان
برگزیده
7
کابل جای آدم نیست
سیدعلی موسوی
8
دهم
اسم شوهر من تهران است
زهره شعبانی
مرکز
شایسته تقدیر
9
خانه کوچک ما
داریوش احمدی
نیماژ
تجلیل ویژه
10
یازدهم
زخم شیر
صمد طاهری
نیماژ
شایسته تقدیر
11
دوازدهم
افتاده بودیم در گردنه حیران
حسین لعل‌بذری
نیماژ
شایسته تقدیر
12
چهاردهم
ساعت دَنگی
محمداسماعیل حاجی‌علیان
اکرم دژهوست گنک / ویراستار
سوره مهر
شایسته تقدیر و
برنده بخش جنبی
13
قدیس دیوانه
احمدرضا امیری سامانی
صاد
شایسته تقدیر
14
هاملت در نم‌نم باران
اصغر عبداللهی
چشمه
تجلیل ویژه
فهرست الفبایی بخش مستندنگاری:
ردیف
دوره
نام اثر
نویسنده
ناشر
عنوان جایزه
1
دوم
دا
سیده‌اعظم حسینی
سوره مهر
برگزیده
2
چهارم
تا خمینی‌شهر
-
مؤسسه ایمان جهادی
شایسته تقدیر
3
پنجم
شرح اسم
هدایت‌الله بهبودی
مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی
شایسته تقدیر
4
نورالدین پسر ایران
معصومه سپهری
سوره مهر
5
ششم
نبرد طریق‌القدس
امیر رزاق‌زاده
مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس
شایسته تقدیر
6
هفتم
زندان الرشید
محمدمهدی بهداروند
سوره مهر
برگزیده
7
سفر برگذشتنی
محمدرضا توکلی صابری
قطره
8
دختر لوتی
شهریار عباسی
مروارید
9
هشتم
آب هرگز نمی‌میرد
حمید حسام
صریر
برگزیده
10
تو در قاهره خواهی مُرد
حمیدرضا صدر
چشمه
شایسته تقدیر
11
نهم
پیغام ماهی‌ها
گلعلی بابایی
27 بعثت
شایسته تقدیر
12
ر
مریم برادران
آرما
13
دهم
آنک پاریس
میرجلال‌الدین کزازی
صدای معاصر
شایسته تقدیر
14
سفر دیدار
محمدرضا توکلی صابری
اختران
15
یازدهم
الف‌لام خمینی
هدایت‌الله بهبودی
مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی
برگزیده
16
رکاب‌زنان درپی شمس
حسن کرمی قراملکی
ستوده
17
دوازدهم
قطارباز
احسان نوروزی
چشمه
شایسته تقدیر
18
نقاشی قهوه‌خانه
محسن کاظمی
سوره مهر
برگزیده
19
سیزدهم
فرکانس 1160
فضل‌الله صابری
سوره مهر
برگزیده
20
گوهر صبر
طیبه پازوکی
21
از ری تا شام
علی مژدهی
مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس
تجلیل ویژه
22
چهاردهم
داغ دلربا
میثم امیری
خط مقدم
برگزیده مشترک
23
رضانام تا رضاخان
هدایت‌الله بهبودی
مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی
فهرست الفبایی بخش تاریخ‌نگاری:
ردیف
دوره
نام اثر
نویسنده
ناشر
عنوان جایزه
1
اول
سازمان مجاهدین خلق پیدایی تا فرجام
-
مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی
شایسته تقدیر
2
دوم
اطلس شیعه
رسول جعفریان
سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح
برگزیده
3
چهارم
علل و عوامل جابه‌جایی کانون‌های تجاری در خلیج فارس
محمدباقر وثوقی
پژوهشکده تاریخ اسلام
برگزیده
4
فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی دکن در دوره بهمنیان
محسن معصومی
علمی و فرهنگی
5
نبرد سمیرم
کاوه بیات
خجسته
7
ششم
اجتماعیون عامیون
سهراب یزدانی
نی
شایسته تقدیر
8
انتفاضه شعبانیه
ضیاءالدین تبرائیان
مرکز اسناد انقلاب اسلامی
فهرست الفبایی بخش نقد ادبی:
ردیف
دوره
نام اثر
نویسنده
ناشر
عنوان جایزه
1
اول
آیین آیینه
حسین‌علی قبادی و محمد خسروی‌شکیب
دانشگاه تربیت مدرس
شایسته تقدیر
2
از اسطوره تا حماسه
سجاد آیدنلو
سخن
3
دوم
تماشاخانه اساطیر
نغمه ثمینی
نی
برگزیده
4
زبان عرفان
علیرضا فولادی
فرتاب
5
سوم
از معنا تا صورت
مهدی محبتی
سخن
شایسته تقدیر
6
تاریخ ادبی ایران و قلمرو زبان فارسی
سیدمهدی زرقانی
فاطمی
7
چهارم
از اشارت‌های دریا
حمیدرضا توکلی
مروارید
برگزیده
8
پنجم
عقل سرخ
تقی پورنامداریان
سخن
شایسته تقدیر
9
مولوی و اسرار خاموشی
علی محمدی آسیابادی
10
ششم
سبک‌شناسی
محمود فتوحی
سخن
شایسته تقدیر
11
هفتم
گشودن رمان
حسین پاینده
مروارید
برگزیده
12
هشتم
روایت‌شناسی کاربردی
علی عباسی
دانشگاه شهیدبهشتی
شایسته تقدیر
13
کلک خیال‌انگیز: بوطیقای ادبیات وهمناک / کرامات و معجزات
ابوالفضل حری
نی
14
دهم
بلاغت از آتن تا مدینه
داوود عمارتی مقدم
هرمس
شایسته تقدیر
15
درآمدی بر تحلیل انتقادی گفتمان روایی
حسین صافی پیرلوجه
نی
16
یازدهم
بلاغت ساختارهای نحوی در تاریخ بیهقی
لیلا سیدقاسم
هرمس
شایسته تقدیر
17
دوازدهم
بومی‌سازی رئالیسم جادویی در ایران
محمد حنیف و محسن حنیف
علمی و فرهنگی
برگزیده
18
درباره مانایی و میرایی
احمد شاکری
پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
شایسته تقدیر
19
نظریه و نقد ادبی: درسنامه میان‌رشته‌ای
حسین پاینده
سمت
برگزیده
20
سیزدهم
تاریخ بدن در ادبیات
سیدمهدی زرقانی و همکاران
سخن
شایسته تقدیر
21
روایت‌شناسی درام
پرستو محبی
جام زرین
تجلیل ویژه
22
چهاردهم
آلبر کامو در ایران
محمدرضا فارسیان و فاطمه قادری
اندیشه قدیریان / ویراستار
دانشگاه فردوسی مشهد
شایسته تقدیر و
برنده بخش جنبی