جایگزین های بمب هسته ای پوتین / غرب نگران چیست؟
نشانه‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد پوتین تمایلی به استفاده از سلاح هسته‌ای ندارد، پس چرا غرب تا این حد نگران تشدید تنش هسته‌ای است؟
به گزارش اقتصادنیوز، جنگ در اوکراین ماه دهم خود را پشت سر گذرانده و مسکو هم‌چنان از اهداف تعریف شده خود ناکام مانده است. در آستانه آغاز فصل سرد روس‌ها بخشی از متصرفات خود در خاک اوکراین را از دست داده و سرنوشت جنگ در هاله‌ای از ابهام وجود دارد.
به رغم آن‌که اوکراینی‌ها درصدد ادامه ضدحملات به منظور آزادسازی بخش بیش‌تری از سرزمین‌های اشغالی خود است، با این همه واکنش احتمالی کرملین (بالاخص گزینه حمله اتمی) مقامات غربی را در نحوه ادامه حمایت‌ها از اوکراین به تامل واداشته است. جفری استیسی، تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل با انتشار یادداشتی در نشنال اینترست استدلال کرده پوتین برای آسیب رساندن به غرب گزینه‌هایی در اختیار دارد که او را از استفاده از سلاح های هسته‌ای بی‌نیاز می‌کند.
پوتین آرماگدون هسته‌ای به راه می‌اندازد؟
پس از عقب‌نشینی روسیه از خرسون، پشت روسیه در اوکراین به دیوار است و در مخمصه گیر افتاده است. حمله موفقیت‌آمیز اوکراین نگرانی‌هایی را برانگیخته که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه ممکن است به چیزی فکر کند که جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا ماه گذشته آن را «آرماگدون» هسته‌ای خواند. در این ماه حتی چین نیز در محکومیت شدید این تهدید روسیه به غرب پیوست. آیا پوتین با این وجود برای جلوگیری از شکست به سلاح هسته ای متوسل خواهد شد؟
هشدار شدید واشنگتن
روسیه تا این‌جای کار نسبت به استفاده از هرگونه سلاح هسته‌ای، از جمله کلاهک‌های استراتژیک و تاکتیکی، بمب کثیف، یا منهدم کردن یک نیروگاه هسته‌ای منصرف شده است. ترس از اینکه پوتین ممکن است به سلاح‌های هسته ای متوسل شود در مقاطع اولیه این درگیری ظاهر شد. در ماه سپتامبر، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، پس از آخرین تهدیدات هسته‌ای روسیه، هشداری جدی به مسکو داد و در ماه جاری هم، زمانی که ویلیام برنز، مدیر سازمان سیا با همتای روس خود در آنکارا ملاقات کرد، بار دیگر هشدار نسبت به «پیامدهای استفاده از سلاح‌های هسته‌ای» تکرار کرد.
پاسخ‌های بالقوه ایالات متحده به استفاده هسته‌ای روسیه شامل طیفی از اقدامات شامل نابودی نیروهای روسیه در میدان نبرد اوکراین از طریق سلاح‌های متعارف غربی، اقدام متحدان علیه روسیه در قطب شمال، ورود اوکراین به ناتو و اتحادیه اروپا، محاکمه شخص پوتین در لاهه به جرم جنایات جنگی، توقیف دارایی‌های خانواده پوتین و یاران نزدیک او، وضع غرامت‌های بزرگ علیه روسیه و پیگرد قانونی مقامات روسی به دلیل جنایات جنگی بوده است.
تمایل اندک پوتین به سلاح هسته‌ای
نشانه‌های دیگری نیز وجود دارد که نشان می‌دهد پوتین تمایلی به استفاده از سلاح هسته‌ای ندارد. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، پس از حادثه هفته گذشته در لهستان، مجدداً تکرار کرد که روسیه از سلاح هسته‌ای در اوکراین استفاده نخواهد کرد. روسیه قبلاً شانس‌های متعددی برای ایجاد یک حادثه هسته‌ای در نیروگاه اشغالی زاپروشیا داشت و از خیرش گذشت (گلوله باران جدید نیروگاه پاسخی بود به هشدارهای اخیر به پوتین در یک سری از نشست های جهانی در مورد استفاده از سلاح‌های هسته‌ای). علاوه بر این، وقتی پوتین استدلال کرد که تهدیدات هسته‌ای قبلی‌اش یک بلوف نبود، بیشتر اعتبار تهدید او را تضعیف کرد.
چرا غرب نگران است؟
پس چرا غرب تا این حد نگران تشدید تنش هسته‌ای است؟ روسیه آشکارا و بارها تهدید کرده است که از سلاح هسته‌ای استفاده خواهد کرد و این در حالی است که اوکراین نیروهای خود را در میدان نبرد به پیش می راند. کرملین‌نشینان عمیقا ناراضی هستند، بسیج 300000 ذخیره از همان ابتدا با مشکل مواجه شد و صدها هزار نفر دیگر از کشور گریختند. پوتین در حال از دست دادن متحدان خود در پکن و دهلی‌نو است و برای موشک‌ها، پهپادها و توپخانه‌هایش متکی به خارج شده است. اظهار‌نظر اغراق‌آمیز بایدن همچنین نگرانی های عمومی را در مورد تهدیدات هسته ای روسیه برانگیخته است.
بنابراین، جای تعجب نیست که جهان به شدت نگران غیرمنطقی بودن پوتین است. او با حمله به اوکراین بر خلاف توصیه فرماندهان نظامی خود و بدون در نظر گرفتن هشدارهای شدید رهبران غربی، پیش رفت. علاوه بر این، پس از افزایش سریع تلفات روسیه و حمایت غرب به کمک اوکراین، او نتوانست عقب نشینی کند.
خطوط جنگ احتمالی و ابزارهای جایگزین پوتین
با این حال، به احتمال زیاد، پوتین فردی اساسا غیرمنطقی نیست. او می فهمد که غرب خطوط قرمز دارد و هنوز از آنها عبور نکرده است. به عنوان مثال، پوتین اجازه داده حجم عظیمی از کمک های غربی وارد اوکراین شود و به هیچ کشور غربی با نیروی نظامی حمله نکرده است.
به همین دلیل است که غرب متوجه است که پوتین از انجام چه کاری خودداری نمی‌کند - یعنی به راه انداختن جنگی تمام‌طیف که شامل استفاده از نیروی سایبری، قطع انرژی و حملات زیرساختی می‌شود. این همان چیزی است که کاهش تولید نفت اوپک پلاس و خرابکاری در خطوط لوله نورد استریم 1 و 2 هم شامل آن می‌شود. غرب اکنون در برابر حملات به سایر خطوط گاز و نفت، کابل‌های اینترنت در عمق دریا، ماهواره‌ها و تاسیسات فضایی و همچنین خاموشی در ایالات متحده یا اروپا هوشیار شده است.
حمله به خط لوله نورد استریم، علاوه بر تایید احتمالی نقش روسیه، نشان داد که پوتین به دنبال ابزارهای جایگزین برای تلافی است. نکته قابل توجه این است که پس از آن غرب با روسیه دوباره وارد توافق شد تا غلات اوکراینی از بنادر این کشور به بازارهای جهانی ارسال شود. ایالات متحده و متحدانش به همان اندازه قادر به بازدارندگی انواع جنگ های کمتر ذکر شده در بالا نیستند، اما حداقل بازدارندگی هسته ای غرب آزمون زمان را ثابت کرده است.
همچنین بخوانید