جدال رشد و رکود
لایحه بودجه 1402 که با تلاش مجلس با وجود تاخیر دولت پیش از پایان سال به تصویب رسید و در مجلس تنها دستخوش تغییراتی کمتر از 5 درصد شد، هنوز دولت را راضی نکرده است و به گفته ابراهیم رئیسی در نخستین نشست مشترک دولت و مجلس در سال 1402، با توجه به برخی تغییرات در لایحه ارائه شده از سوی دولت، به زودی لایحهای برای اصلاح این موارد به مجلس ارائه میشود. روز گذشته نیز سخنگوی دولت اعلام کرد که...
چرا اصلاح قبل از اجرا؟
مهرداد گودرزوند، نایب رئیس کمیسیون برنامهوبودجه مجلس در گفتوگو با «دنیای اقتصاد»، با اشاره به اظهارات رئیسجمهور مبنی بر ارائه لایحه اصلاح بودجه 1402 به مجلس گفت: دولت میتواند لایحهای برای اصلاح بودجه 1402 بیاورد، اما آنچه اصلاح شده حتما با نظر نمایندگان بوده و اولویتهایی بوده که به نظر میرسد مورد توجه نمایندگان بوده و حتما دولت مکلف است آنچه را که در مجلس تصویب شده، اجرا کند. رویهای که اگر لایحهای بیاید مجلس بدون تغییرات آن را بپذیرد، به هیچ عنوان در هیچ مجلسی در هیچ جای دنیا منطقی نیست.
او ادامه داد: نمایندگان در مجلس حضور دارند تا بتوانند اولویتهایی را که در سراسر کشور وجود دارد، تجمیع کنند و آن را در قانون بگنجانند. بر اساس قانون اساسی از سراسر کشور نمایندگانی در مجلس حضور دارند تا بتوانند مشکلات کشور را اولویتبندی کنند و دولت هر لایحهای که میدهد مجلس متناسب با نیاز کشور آن لایحه را تصویب کند. نایب رئیس کمیسیون برنامهوبودجه مجلس تاکید کرد: دولت حق دارد لایحهای برای اصلاح بودجه 1402 به مجلس ارائه کند، اما تصمیم نهایی با مجلس است. مجلس تازه بودجه را نوشته و وظیفه دولت اجرای این قانون است. با گذشت 6 ماه از اجرای بودجه اگر نواقصی وجود داشت که نیاز به اصلاح بود؛ آن موقع دولت لایحهای برای اصلاح ارائه کند. اما اینکه هنوز بودجه را اجرایی نکردهاند به دنبال اصلاح باشند کار منطقی به نظر نمیرسد.
قبل از اصلاح با مجلس گفتوگو کنند
همچنین محمد وحیدی، عضو کمیسیون تلفیق بودجه 1402 با اشاره به همکاری مجلس با دولت در تصویب لایحه بودجه 1402، گفت: مجلس در فرآیند تصویب بودجه بیشترین همراهی و همکاری را با دولت داشت. اگر دولت میخواهد بودجه 1402 را اصلاح کند ابتدا باید فضای گفتوگویی ایجاد و اعلام شود چه مواردی در اصلاح بودجه مدنظر است. اگر در تلفیق هم برخی از موارد را مصوب کردیم، اما در صحن علنی مجلس نگاه دولت در بودجه حاکم شد و حتی خیلی بیشتر از خواست دولت در مجلس تامین شده است. ما انتظارمان بود که تغییرات بیشتری در مجلس در بودجه اتفاق بیفتد که این اتفاق نیفتاد.
او تاکید کرد: در بودجه 1401 برخی از تبصرهها مانند تبصره 18 که میتوانست رونق تولید را در استانها رقم بزند اجرایی نشد. در حال حاضر هم اگر دولت پیشنهادی برای اصلاح لایحه بودجه 1402 دارد در فضای گفتوگو اعلام کند که در کدام بخشها ایراد میبیند و بعد انجام دهد. این نماینده مجلس ادامه داد: تغییراتی که کمیسیون تلفیق بر لایحه بودجه 1402 اعمال کرد کمتر از 5 درصد بود که طبیعی است. چگونه دولت اختیار دارد در تخصیصها هر عدد را به هر پروژهای که میخواهد میدهد، اما مجلس نمیتواند این مقدار هم در بودجه تغییر ایجاد کند؟ اگر این نگاه وجود دارد که مجلس 5 درصد هم نتواند در بودجه تغییر ایجاد کند چه لزومی دارد بودجه به مجلس بیاید؟
رشد یا رکود؟
وحیدی همچنین با تاکید بر توجه به تولید در کشور گفت: در فضای عمومی دولت در بخشهایی از حوزه اقتصادی بهجای رونق و رشد تولید، نگاه دولت کنترل نقدینگی صرف است. ما با کنترل نقدینگی مخالف نیستیم، اما بخشهایی در بودجه که منجر به این شود که ما نتوانیم واحد تولیدی را حمایت کنیم که به چرخه تولید برگردد، منجر به رشد تولید نمیشود. رشد تولید و مهار تورم در برخی موارد بسیار به هم نزدیک میشود و اثرات مثبتی بر هم دارند. گرچه الزاما تولید بالاتر به معنای کنترل و مهار تورم نیست، اما برخی از ارکان دولت بیشتر به رکود علاقهمندند. او ادامه داد: این در حالی است که ما میگوییم نباید رکود ایجاد کرد. شرایط اقتصاد باید به نحوی باشد که اقتصاد بتواند تنفس کند و در تنفس اقتصادی به رشد تولید برسیم. از سوی دیگر برای مهار تورم ایدههایی داشته باشیم که در جاهایی که تولید مبتنی بر امکانات و ظرفیتهای داخلی است این را با ارز نسنجیم که بتوانیم مهار تورم را رقم بزنیم. ارز به صورت دستوری پایین نمیآید، اما اگر میخواهیم ارز را کنترل کنیم کالاهای تولیدی را که متاثر از ارز نیستند، براساس نرخ ارز نفروشید.
پای مجمع تشخیص در میان است؟
بهروز محبی، عضو کمیسیون تلفیق بودجه 1402 به «دنیای اقتصاد» گفت: تغییراتی که در لایحه بودجه 1402 ایجاد شد با هماهنگی دولت بود و اگر مجلس بر تغییراتی اصرار کرده، مجلس در آینده نیز همچنان بر نظر خود اصرار خواهد کرد. البته شورای عالی نظارت مجمع تشخیص در برخی از قسمتهای بودجه اعمال نظر کرده که شاید دولت به دنبال تغییر همان بخشها است. همچنین جبار کوچکینژاد، عضو کمیسیون برنامهوبودجه مجلس در گفتوگو با «دنیای اقتصاد»، گفت: دولت به تازگی بودجه 1402 را ابلاغ کرده است. باید ابتدا آییننامهها نوشته شود و اگر اشکالی در اجرای بودجه بود برای حل آن لایحهای جهت اصلاح به مجلس ارسال شود. دولت قوانین زیادی دارد که میتواند در حوزه تولید و مهار تورم از آن استفاده کند.
دولت بهجای آنکه اصلاحیه بیاورد، از قوانین موجود استفاده کند. او ادامه داد: به نظر نمیرسد دولت با آوردن اصلاحیه به دنبال کاهش هزینههای جاری باشد این اصلاحیه احتمالا در حوزه عمرانی یا در حوزه وام و اشتغال است و دولت میخواهد بگوید از بانکها برداشت نکنید. در حال حاضر در عمل اشتغال تعطیل است. این در حالی است که رهبر انقلاب تاکید داشت که نکند با عنوان مهار نقدینگی و بر طرف کردن تراز منفی بانکها، تولید را تعطیل کنیم و به واحدهای تولیدی وام ندهیم. افزایش تورم و رکود اقتصادی یکی از مشکلات اساسی کشور است. شاید مردم بتوانند تورم را تحمل کنند، اما رکود اقتصادی ساختار اجتماعی را بر هم میزند.
کدام تبصرهها اصلاح میخورند؟
این نماینده مجلس تاکید کرد: حتما تبصره 16 و 18 یکی از بخشیهایی است که دولت به دنبال اصلاح آن است که با تغییر این بخش عملا تولید تعطیل میشود. کوچکینژاد با اشاره به تغییر کمتر از 5 درصدی مجلس در لایحه بودجه 1402 گفت: شاید دولت خودش در نگارش بودجه اشتباه کرده است و میخواهد آن اشتباهات را اصلاح کند. دولت در بودجه اشتباهات زیادی انجام داده است و مجلس کمتر از 5 درصد بودجه را تغییر داد که بخشی از این تغییرات همچون قیر و ماده 56 را حذف کردند. بنابراین چیزی از تغییرات مجلس باقی نمانده است.
--> اخبار مرتبط