جذب پاکبان ایرانی با حقوق 25 میلیون تومانی؟ | تخلف شهرداری تهران در استخدام 4800 مهاجر افغان غیرقانونی
اقتصادنیوز: زهرا نژادبهرام، عضو پیشین شورای شهر تهران می گوید شهرداری و پیمانکاران حق نداشتند نیروهای غیرقانونی را به خدمت بگیرند و حالا هم نمی‌توانند بابت پیامدهای این تخلف، طلبکار باشند.
به گزارش اقتصادنیوز، «به‌کارگیری مهاجران غیرمجاز در پروژه‌های شهری از ابتدا تخلف بوده است» این جمله را زهرا نژادبهرام، فعال سیاسی اصلاح‌طلب و عضو پیشین شورای شهر تهران، در گفت‌وگویی با اقتصادنیوز مطرح می کند و به بررسی پیامدهای اخراج مهاجران افغان غیرقانونی از بدنه خدمات شهری پرداخت.
او می‌گوید: شهرداری و پیمانکاران حق نداشتند نیروهای غیرقانونی را به خدمت بگیرند و حالا هم نمی‌توانند بابت پیامدهای این تخلف، طلبکار باشند.
خبر مرتبط دو نگاه متضاد به نصب بلندگو در پایتخت / نژادبهرام: در عصر فناوری هستیم نه عصر حجر / قرایی‌مقدم: همه دسترسی به اینترنت ندارنداقتصادنیوز در گفتگو با دو چهره اقدام شهرداری تهران در نصب بلندگو در برخی نقاط پایتخت برای اطلاع رسانی را بررسی کرده است.
نژادبهرام همچنین با انتقاد از بی‌توجهی به نظر شهروندان در پروژه‌هایی چون دوطبقه کردن بزرگراه همت، تأکید می‌کند مدیریت شهری باید به جای فرافکنی، مسئولیت خود را در قبال شهروندان بپذیرد و بر پیمانکاران نظارت جدی داشته باشد با توجه به نظر شهروندان شهر را اداره کند.
مشروح گفتگوی اقتصادنیوز با زهرا نژادبهرام، فعال سیاسی اصلاح‌طلب را از اینجا بخوانید:
****
خانم نژادبهرام! اخراج مهاجران افغان غیرقانونی چه پیامدهایی بر بدنه خدمات شهری پایتخت داشته است؟
واقعیت این است که شهرداری همیشه با شرکت‌های پیمانکاری قرارداد می‌بندد. این شرکت‌ها مسئولیت نظافت شهر، پاکسازی معابر، یا حتی کارهایی مثل لایروبی مسیرهای سیلاب را برعهده دارند. در قراردادها هم تصریح می‌شود که باید از نیروهای داخلی استفاده کنند. اگر هم از اتباع به‌کار گرفته می‌شد، باید حتماً مجاز باشند؛ یعنی یا کارت اقامت داشته باشند یا ویزای کار. زمانی که ما در شورا بودیم، این اصل رعایت می‌شد.
بکارگیری 4800 مهاجر غیرقانونی در شهرداری خلاف مقررات بوده است
حالا اما گفته می‌شود حدود 4800 مهاجر غیرقانونی از بدنه شهرداری اخراج شده‌اند، پرسش اصلی این است: چرا اصولاً این افراد به‌کار گرفته شدند؟ این کار خلاف مقررات بوده است. اگر شرکت‌های پیمانکاری چنین تخلفی کرده‌اند، ناظران باید جلوی آن را می‌گرفتند. نمی‌توانیم بگوییم چون این افراد کار می‌کردند، حالا اخراج‌شان ضربه زده است. تخلف، از همان ابتدا صورت گرفته بود.
البته روشن است که پیمانکاران به دلیل پرداخت کمتر به نیروی کار غیرقانونی، سود بیشتری می‌بردند. اما این منطق قابل دفاعی برای اداره شهر نیست. امروز همه مکلفند از نیروی کار ایرانی یا اتباع مجاز استفاده کنند.
چرا شهرداری فراخوان جذب پاکبان داده است؟
شهرداری تهران اعلام کرده که برای جذب نیروی ایرانی، حقوق حدودا 25 میلیون تومان به همراه بیمه پرداخت خواهد شد. درحالی‌که گفته می شود به مهاجران غیرقانونی حدود 7 میلیون تومان (و با اضافه‌کاری حداکثر 15 میلیون تومان) پرداخت می‌شده است. یعنی حقوق جدید تقریباً دو و نیم برابر شده است. آیا این شرایط می‌تواند باعث جذب نیروی کار ایرانی شود؟ و مهم‌تر از آن، این بودجه از کجا قرار است تامین شود؟
اول باید بگویم که اصولاً این فراخوان نباید از سوی شهرداری منتشر می‌شد. پیمانکاران هستند که مسئول جذب نیرو هستند، نه شهرداری. شهرداری تنها قرارداد را منعقد می‌کند و پیمانکار در مناقصه، رقم موردنظر خود را پیشنهاد می‌دهد. بنابراین اعلام چنین موضوعی از سوی شهرداری به نظر من نوعی فرافکنی است.
شهرداری چاه نفت ندارد
اما درباره اصل ماجرا، نکته این است که پیمانکاران می‌توانند در صورت بروز چنین شرایطی، متممی به قرارداد اضافه کنند و مثلاً درخواست افزایش 20 درصدی مبلغ قرارداد بدهند. اینکه امروز ما با بحران کمبود نیرو روبه‌رو شده‌ایم، ناشی از همان تخلف قبلی است: چرا اساساً مهاجر غیرقانونی به کار گرفته شد؟
از نظر اقتصادی هم باید واقع‌بین بود. شهرداری چاه نفت ندارد که خودش بودجه تولید کند. منابع‌اش از عوارض و مالیات‌های شهروندان تامین می‌شود. بنابراین هر هزینه اضافه باید در چارچوب قانون و با مشارکت مردم دیده شود.
نیروی ایرانی برای پاکبانی جذب می‌شود اگر...
با توجه به تجربه شما در حوزه شهری، آیا این افزایش حقوق و مزایا (25 میلیون تومان به همراه بیمه) می‌تواند نیروهای ایرانی را جذب کند؟
بله، به نظر من این رقم قابل توجه است. حقوق پایه وزارت کار برای یک کارگر ساده حدود 12 میلیون تومان است. بنابراین وقتی شهرداری یا پیمانکار 25 میلیون تومان پیشنهاد می‌دهد، تقریباً دو برابر پایه حقوق است و احتمال جذب نیرو زیاد است. البته بستگی دارد نوع کار و شرایطش چه باشد. ولی اصولاً این رقم می‌تواند نیروی ایرانی را به همکاری ترغیب کند.
حس تعلق شهروندان به شهر از بین رفته
یکی از پرسش‌های مهم این است که مردم نسبت به خدمات شهری چه نگاهی دارند. طبق نظرسنجی دنیای اقتصاد، میزان شکایت‌های ثبت‌شده در سامانه 137 در چهار ماهه نخست سال 1404 نسبت به سال قبل بین 4 تا 5 درصد افزایش یافته است. این نشان می‌دهد رضایت شهروندان کاهش یافته. شما این موضوع را چطور ارزیابی می‌کنید؟
این آمار قابل تأمل است. افزایش شکایت‌ها نشان می‌دهد که شهروندان احساس رضایت کافی از مدیریت شهری ندارند. طبیعی است که این مسئله باید هم در شورای شهر و هم در بخش اجرایی شهرداری مورد بازنگری جدی قرار گیرد.
متأسفانه بیلبوردها و تبلیغات شهری بیشتر رنگ و بوی سیاسی دارند تا آموزشی. درحالی‌که باید از این ظرفیت برای فرهنگ‌سازی و آموزش عمومی استفاده شود. اگر شهروندان احساس تعلق به شهر داشته باشند، خودشان هم در نظافت شهری مشارکت می‌کنند.
قبلاً در خانواده‌ها رسم بود که جلوی خانه را جارو کنند، جوی آب را تمیز نگه دارند و زباله‌ها را جمع کنند. این حس تعلق به مرور از بین رفته و امروز بسیاری از شهروندان حتی فکر می‌کنند می‌توانند بطری آب یا ته‌سیگارشان را در خیابان رها کنند. وقتی حس تعلق کاهش پیدا کند، مسئولیت‌پذیری شهروند هم کاهش پیدا می‌کند.
شکاف میان مدیریت شهری و شهروندان عمیق شده
به نظر شما ریشه این شکاف میان مدیریت شهری و شهروندان کجاست؟
بخش بزرگی از این شکاف به نبود مشارکت شهروندان برمی‌گردد. مدیریت شهری اغلب پروژه‌ها را بدون نظرخواهی از مردم اجرا می‌کند. درحالی‌که تجربه نشان داده اگر پروژه‌ها با مشارکت شهروندان پیش برود، نتیجه بسیار بهتری دارد.
ما در دوره حضورمان در شورای شهر طرح «آرزوهای تهران» را اجرا کردیم. در محله‌هایی مثل امیرآباد و یوسف‌آباد، با رأی‌گیری از اهالی محل، پروژه‌های کوچک مثل زمین بازی کودکان ایجاد شد. این تجربه موفق نشان داد که وقتی خواست مردم مبنا قرار گیرد، پروژه‌ها هم پایدارتر و هم مورد رضایت بیشتری است. در بسیاری از کشورهای دنیا هم همین روند وجود دارد.
خبر مرتبط جدال بر سر «شهرزاد» بالا گرفت | رقابت ناسالم شهرداری با تاکسی‌های اینترنتی | رانندگان، بخش خصوصی را انتخاب می کنند؟اقتصادنیوز: ورود شهرداری تهران به حوزه تاکسی‌های اینترنتی با سامانه «شهرزاد»، جدالی جدیدی میان مدیریت شهری و بخش خصوصی به راه انداخته است. از کمیسیون کمتر تا ابهام قانونی. این گزارش روایتی از موافقان و مخالفان این اقدام شهرداری است.
اما حالا نگاه کنید به یکی از نمونه‌های اخیر، پروژه دوطبقه کردن بزرگراه همت به سمت غرب؛ که ماه‌ها است ترافیک شدیدی ایجاد کرده. آیا در چنین پروژه‌هایی نظر شهروندان لحاظ می‌شود؟ خیر. دقیقاً همین‌جا است که مسئله مشارکت شهروندان اهمیت پیدا می‌کند. الان حدود هفت - هشت ماه است که اتوبان همت را به سمت غرب دوطبقه کرده‌اند. نگاه کنید چه ترافیکی ایجاد کرده است. آیا کسی از شهروندان پرسید که چنین اقدامی لازم است یا نه؟ چه بسا اگر از مردم نظرخواهی می‌شد، می‌گفتند «نه آقا، این کار را نکنید. به جای آن مثلاً یک دوربرگردان بگذارید.» شهروندان باید احساس کنند که نظرشان جدی گرفته می‌شود. اما متأسفانه اغلب اینگونه نیست.
از طرف دیگر، درباره موضوع مهاجران افغان هم همین اتفاق افتاده است. ظاهراً هیچ کار کارشناسی دقیقی پیش از تصمیم‌گیری صورت نگرفته بود. ناگهان حجم زیادی از مهاجران افغان غیرقانونی اخراج شدند و شهر با کمبود نیرو مواجه شد. پرسش اصلی این است: چرا اصلاً این افراد به کار گرفته شده بودند؟ مدیریت شهری اجازه نداشت چنین کاری بکند. این یک تصمیم ملی است، بخشی از منافع ملی کشور است. شهرداری یا پیمانکاران حق نداشتند مهاجران غیرقانونی را به خدمت بگیرند.
به‌جای پاسخگویی، مدیریت شهری طلبکار هم شده است!
حالا یک تخلف انجام شده، ولی به‌جای پاسخگویی، مدیریت شهری طلبکار هم شده است! انتظار دارند که کشور تصمیم ملی خود را زمین بگذارد فقط به خاطر اینکه یک نهاد عمومی در نظارت بر پیمانکاران کوتاهی کرده است. این هیچ توجیهی ندارد، هیچ منطقی ندارد.
اینکه امروز می‌گوییم این کار «کارشناسی نشده» بوده، باید روشن کنیم: اخراج مهاجران غیرقانونی یک تصمیم ملی بوده و در چارچوب منافع ملی گرفته شده است. ما مجاز نبودیم خلاف قانون عمل کنیم و چنین نیروهایی را به‌کار بگیریم.
البته درباره سرعت اجرای این تصمیم اینکه آیا باید به این شکل سریع صورت می‌گرفت یا نه می‌توانیم بحث دیگری داشته باشیم. این موضوع قابل بررسی است، اما اصل ماجرا روشن است: مدیریت شهری اجازه نداشت از ابتدا مرتکب این تخلف شود.
همچنین بخوانید ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
