جهاد و تلاش در انجام تکلیف توصیه معصومین (ع) به مسئولین است

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به مناسبت شهادت امام جعفرصادق (ع) خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی قم فردا با حجت الاسلام و المسلمین حسین بنیادی، نائب رئیس مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفتگویی را انجام داده است. قم فردا: مهمترین خصوصیات اخلاقی و فضائل امام صادق (ع) چیست؟ امام صادق (ع) مصداق بارز انسان کامل است که جامعیت صفات حسنه و عمل بر اساس تکلیف و رضایت پروردگار در تمام عمر با برکتشان معلوم است، از این‌رو جامع صفات معنوی، اخلاقی، علمی و رفتاری بوده‌اند که در تمام این امور، دوست و دشمن اتفاق نظر دارند که برخی از این ویژگی‌ها را عرض می‌کنم. قم فردا: عبودیت و بندگی خدا چگونه است؛ آیا عبودیت انسان را به کمال می رساند؟ بندگی خدا و اهتمام به آنچه تکلیف الهی است و در نظر گرفتن رضایت پروردگار در تمام شئون زندگی، عامل رسیدن به مقامات عالیه معنوی است، امام صادق (ع) همچون اجداد طاهرینشان در نهایت بندگی و اطاعت از خداوند در دوران سخت و ایام جهاد علمی بودند و خشنودی پروردگار معیار فعالیتشان بود. زمانی که عنوان بصری از امام صادق (ع) از حقیقت عبودیت سوال می‌کند، حضرت در جواب می‌فرماید: 1- این که عبد برای خود در مورد آنچه که خدا به وی سپرده است مالکیتی قائل نباشد؛ چرا که بندگان مالکیتی ندارند؛ بلکه همه اموال را مال خدا می بینند و آن را در جایی می نهند که خدا امر کرده است 2- عبد برای خود تدبیری نمی کند (چرا که تدبیر عبد به دست رب او است) 3- تمام مشغولیت عبد معطوف به انجام دادن کاری است که خدای تعالی به او امر نموده است و پرهیز از آنچه که او را نهی کرده است. حقیقت بندگی خدا در قلب، روح و کردار انسان است این سه بخش مبین حقیقت عبودیت است. پس عبودیت و بندگی خدا نه امری شعاری و ادعایی است و نه امری صرفا ظاهری و تظاهری بلکه حقیقت بندگی خدا در قلب، روح و کردار انسان‌ها نهفته است و خود را دائم در محضر خداوند می‌بیند؛ اگر حقیقت عبودیت در وجود انسان جای گرفت، تمام صفات حسنه در افکار، گفتار و رفتار او هویداست و صفات رذیله از او دور می‌شود، در واقع حقیقت عبودیت مبنای رسیدن انسان به کمالات است. امام صادق (ع) که خود اسوه‌ی این ویژگی بودند، شاگردان خود و افراد جامعه را به این مبنا و اصل دعوت و هدایت می‌کردند. آنچه مهم است، جریان عبودیت و بندگی در دو بخش افراد و جامعه است. جامعه متعالی از منظر جهان‌بینی توحیدی و اندیشه اسلامی، جامعه‌ای است که فضای حاکم بر آن؛ در فعالیت‌ها و تعاملات افراد؛ با این اصل حرکت کند. قم فردا: مهمترین ویژگی مسئولان از دیدگاه امام صادق علیه‌السلام چگونه است؟ برخی از فقها با تمسک به آیه شریفه " ان الله یأمرکم أن تودوا الأمانات الی أهلها " اهلیت در انفاذ مسئولیت را یکی از ارکان مهم مسئولیت دادن به دیگران می‌دانند و مفهوم آیه که اعطای مسئولیت به نااهلان است را در دایره مسئولیت نپذیرنذ؛ اهلیت یعنی جامع تعهد و تخصص که به حسب ظاهر دو ویژگی است ولی تمام ویژگی‌های مسئولان را بیان می‌کند. مسئولان تقوای عملی پیشه کنند «امام صادق (ع) در بیانی نورانی می فرماید: مردم درباره قدرت بر سه دسته‌اند: کسی که معتقد است کار به او واگذار شده و او خدا را در سلطنتش سست شمرده که چنین شخصی هلاک است و کسی که معتقد است خدا بندگان را بر گناهان مجبور کرده و تکلیف فوق طاقت‌شان به آن‌ها نموده، چنین شخصی به خدا در حکمش ستم روا داشته و هلاک است و کسی که معتقد است که خداوند به بندگانش به اندازه طاقت تکلیف کرده و هرگاه عمل نیکی انجام دهد خدا را سپاس می‌گوید و هرگاه کار بدی انجام دهد از خدا آمرزش طلبد، این چنین شخصی مسلمان واقعی است / تحف‌العقول - 391» این فرمایش حضرت تفکر انسان‌ها درباره قدرت را بیان می کند، در حقیقت اندیشه غلط درباره مسؤلیت‌ها، قدرت طلبی ایجاد می‌کند که منشاء مفاسد بسیاری می‌شود، در صورتی‌که اندیشه صحیح درباره مسئولان باید اندیشه خدمت باشد که از آن به عنوان "تقوای عملی مسئولان" نام می‌بریم. جهاد و تلاش در انجام تکلیف توصیه معصومین (ع) به مسئولین مهم‌ترین توصیه حضرات معصومین علیهم‌السلام جهاد و تلاش در انجام تکلیف است، انجام ندادن وظیفه برای تمام اقشار مذموم و از طرف مسئولین مذموم‌تر و قبیح‌تر است. مسئولان در یک جامعه سوء عملکردشان نه باید تقصیری باشد و نه قصوری، در حقیقت وظیفه‌شناسی و مسئولیت‌پذیری یک اصل در قبول مناصب از نگاه مدیریت اسلامی و تکالیف اجتماعی است که اساس آن تقوای عملی است. مسئولان در عملکرد خود پاسخگوی حق الله و حق الناس باشند دستورات اسلامی در بخش کارگزاران و مسئولان که نمونه آن در نامه امیرالمؤمنین امام علی (ع) خط مشی و رفتار مسئولان را ترسیم نموده. مسئولان باید پاسخگوی اعمال خود نزد پروردگار و نزد مردم باشند. شاید این کلام مهم‌ترین نکته در بخش وظائف مسئولان باشد که مسئولان در عملکرد خود، دائما در دو بعد حق‌الله و حق‌الناس در معرض سوال قرار دارند و باید جوابگو باشند؛ عدالت محوری، ساده‌زیستی، تلاش مضاعف، همراهی با صالحان، حافظ اموال و اسرا مردم، شجاعت در کار و مدیریت تحولی و تعالی بخشیدن به جامعه از اصول رفتاری کارگزاران در نظام اسلامی است. قم فردا: چرا عصر امام صادق را عصر تحول فکری، علمی و فرهنگی می دانند؟ جواب این سوال مشتمل بر چهار بخش است: اول: عصر امامت امام صادق (ع) دوره‌ای ویژه و حساس محسوب می‌شود چرا که مصادف با ضعف و تزلزل حاکمان جور و ظلم است و این یک فرصت مناسب محسوب می‌شد. دوم: رواج خرافات و شبهات و عقائد انحرافی در جامعه که تمام آن‌ها به اسم اسلام صورت می‌گرفته و لازم بود تا اسلام ناب و حقیقت معارف اسلامی در جامعه تببین و ترویج شود. سوم: آمادگی نسبی خواص و عموم مردم برای دریافت حقائق دین پس از سال‌ها تلاش امویان در رواج اسلام برآمده از فریبکاری و افکار شیطانی. چهارم: شناخت و مدیریت مجاهدانه امام صادق (ع) در انتقال و استحکام مبانی و مفاهیم معارف دینی در تمام علوم. تلاش بی‌وقفه امام صادق (ع) در توسعه علوم اینها چهار عنصر اصلی در رابطه با تحولات فکری، علمی و فرهنگی در عصر امام صادق (ع) است. نکته اصلی در سوال مقوله «تحول» در بخش‌های فکری علمی و فرهنگی است که مهم‌ترین دلیل بر تلاش بی‌وقفه امام علیه‌السلام در توسعه علوم، استحکام بخشیدن به اصول و فروع مذهب، تربیت شاگردان و تاثیرگذاری اجتماعی می‌باشد. اساسا تحول در راستای توسعه کارکردها و ترقی باورها و فعالیت‌ها می‌باشد، امام صادق (ع) علاوه بر تحول در بخش‌های سه گانه فوق، موجب متحول شدن افراد و جامعه شدند تا جائی که مذهب حقه بنام مذهب جعفری علیه‌السلام مشهور گردید. آشنایی با موضوعات جدید از مسائل مهم در تبلیغ دین قم فردا: بهترین درس برای جامعه امروز از دوران امام صادق (ع) چیست؟ بهترین درس برای جامعه نخبگان و حوزه‌های علمیه، الگوپذیری از تفکر تحولی که در آن توسعه در مباحث و کارکرهای دین نهفته باشد، می‌باشد. شناخت از موضوعات جدید و مستحدثات و اهتمام به مهارت‌ها، اموری است که در تبلیغ معارف در عصر جدید بسیار مؤثر و بلکه از الزامات حرکت تعالی بخش حوزه‌های علمیه است. گفتگو از حسین حیدری انتهای پیام