حذف رقابت از بیست و نهمین جشنواره تجسمی جوانان ایران؛ کاهش استرس یا هیجان؟

احمد مازادی هنرمند و مدرس رشته خوسنویسی با اشاره به حذف رقابت از بیست و نهمین جشنواره هنرهای تجسمی جوانان ایران، به خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم گفت: اصولا رقابت جزئی از جشنواره است و وجود فضای رقابتی در جشنواره‌ها اتفاق منطقی‌تری است. به شخصه عدم رقابت در جشنواره هنرهای تجسمی جوانان ایران را چندان مناسب نمی‌دانم.

وی افزود: هنرجویان جوان عرصه هنرهای تجسمی یک سال تلاش می‌کنند و برای شرکت در آوردگاهی از جنس جشنواره جوانان آماده می‌شوند تا با حضور در این میدان رقابتی، خود را به چالش بکشند و به نتیجه معینی دست پیدا کنند. دستیابی به این نتیجه می‌تواند انگیزه و مشوقی برای تداوم مسیری باشد که در آن گام گذاشته‌اند. بنابراین، فکر می‌کنم که بهتر است جشنواره‌هایی مانند جشنواره هنرهای تجسمی جوانان به شیوه رقابتی برگزار و در پایان، نفرات برگزیده مشخص شوند.

این هنرمند در بخش دیگری از سخنان خود بیان کرد: این امکان که هنرجویان صرفا دور هم جمع شوند، آموزش ببینند و فعالیتی کارگاهی را تجربه کنند، در بستری خارج از جشنواره هم می‌تواند مهیا باشد. از نظر من، جشنواره فرصتی است که هنرجویان جوان به واسطه حضور در آن می‌توانند کنار یکدیگر قرار گیرند، آموخته‌هایشان را به محک آزمون بگذارند و در نهایت، نتیجه کار و تلاش خود را مورد مشاهده و ارزیابی قرار دهند. این دستاوردها در فضای رقابتی حاصل می‌شود.

مازادی ادامه داد: رقابتی بودن جشنواره باعث می‌شود که هنرجویان در در دوره بعدی جشنواره، با هدف‌گذاری، انرژی، انگیزه و تلاش بیشتری گام به این میدان بگذارند. در دوره بیست و هشتم که من به عنوان استاد کارگاه خوشنویسی در جشنواره حضور داشتم، به دلیل فراگیری ویروس کرونا، جشنواره به صورت غیرحضوری برگزار شد اما امسال با برگزاری حضوری، بار دیگر این امکان فراهم شد که همه دور هم جمع شوند و شور و هیجان به جشنواره بازگردد.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا برگزاری جشنواره بیست و نهم به صورت غیررقابتی می‌تواند موجب کاهش استرس هنرجویان حاضر در جشنواره جوانان شود و تعامل میان آنها را کمرنگ کند، گفت: به شخصه اینگونه فکر نمی‌کنم. اگر بنا به برگزاری جشنواره باشد، نباید به استرس و مواردی از این دست فکر کرد؛ چراکه ذات جشنواره همین است. وجود جوان، مملو از انرژی و هیجان است و جشنواره می‌تواند بستر مناسبی برای پاسخگویی به این هیجانات باشد. نباید تصور کنیم که وجود فضای رقابتی در جشنواره، کار گروهی و تعامل هنرجویان با یکدیگر را کاهش می‌دهد. اساسا حضور در یک فضای مشترک کارگاهی به صورت ناخودآگاه باعث شکل‌گیری ارتباط و تعامل میان هنرجویان می‌شود.

مازادی مطرح کرد: به نظر من حذف رقابت، هیجان جشنواره را کم می‌کند. هنگامی که شما در جمع قرار می‌گیرید و مشغول فعالیت می‌شوید، ناخودآگاه این استرس را پیدا می‌کنید که مبادا کارتان خراب شود. نه تنها در جمع، بلکه وقتی در آتلیه شخصی خودتان هم مشغول کار هستید، ممکن است چنین حسی را داشته باشید. مثلا هنگامی که من در خانه مشغول نوشتن یک چلیپا هستم، این استرس را دارم که مبادا حرف «نون» در سطر آخر خراب شود. می‌خواهم بگویم که چنین استرسی همواره می‌تواند با هنرمندان باشد و لزوما ارتباطی به فضای رقابتی یا غیررقابتی ندارد. در بستری که همه شرکت‌کنندگان آن جوان هستند، باید شور و هیجان وجود داشته باشد.

استاد کارگاه و داور بخش خوشنویسی بیست و هشتمین جشنواره هنرهای تجسمی جوانان ایران عنوان کرد: نمود اصلی کار جوانان در این است که پس از پایان جشنواره متوجه شوند تلاششان چه جایگاه و ضریبی پیدا کرده است و چه چیزی عایدشان شده است. در غیر این صورت می‌توان به شرکت‌کنندگان جشنواره فیلم فجر هم گفت که صرفا فیلم‌هایشان را در جشنواره اکران کنند و بروند؛ در نهایت هم همگی خوشحال شوند و برای یکدیگر کف بزنند و همه چیز تمام شود.

وی تصریح کرد: حکایت جشنواره‌ها مانند حکایت صورتک تئاتر است که گاه گریان و گاهی خندان می‌شود. شرکت‌کنندگان جشنواره‌ها هم در پایان، شاد یا غمگین هستند اما این غم و شادی باعث اخلال در روند کار کسی نمی‌شود. اتفاقا هنرمندی که در یک دوره مقام نیاورد، مصمم‌تر می‌شود و بیشتر تلاش می‌کند تا در دوره‌های بعدی رتبه کسب کند.

احمد مازادی در بخش پایانی سخنان خود اظهار کرد: از نظر من رقابتی نبودن جشنواره معنایی ندارد. حذف رقابت از آوردگاهی مانند جشنواره جوانان، باعث کاهش انگیزه و هیجان جوانانی می‌شود که هریک از شهرهای مختلفی نظیر: رشت، خوزستان، سیستان و بلوچستان، کردستان، بندرعباس و... در این آوردگاه شرکت کرده‌اند. جشنواره‌ها در همه جای دنیا رقابتی هستند؛ چراکه قرار است به نتیجه ای برسند و آن نتیجه این است که چه کسی از سایرین بهتر و تلاش کدام هنرمند به معیارها نزدیک‌تر بوده است. بنابراین فضای غیر رقابتی کارایی چندانی ندارد و جشنواره را از کارکرد خود ساقط می‌کند.