حقیقت‌های تکان‌دهنده‌ای از زبانِ اسماعیل سلطانیان / او از دنیای تصویر ناراحت بود + فیلم
بازیگر سریال «یوسف پیامبر» را سال‌ها در قابِ تلویزیون، صحنه نمایش و پرده نقره‌ای سینما ندیدیم؛ همیشه بغض و اندوهی با او همراه بود، از اجحاف‌ها و فضای سلبریتی‌زده می‌گفت و نگران آینده دنیای تصویر ایران اسلامی بود.
خبرگزاری تسنیم - مجتبی برزگر: حالش این سال‌ها اصلاً خوب نبود. همه فکر می‌کردند تنها دردِ او دردِ جسمی است؛ یا از بیکاری و کم‌کاری‌هایش رنج می‌برد. اما بیشتر می‌گفت نگران آینده تصویر ایران اسلامی‌ام. همواره این عبارت را به کار می‌برد. می‌گفت آثار فاخری در این سال‌ها نمی‌بینم به آنها ببالم. چرا باید چنین کارهای سخیف و سطحی در نمایش‌خانگی و حتی تلویزیون ساخته شود؟
امروز خبر درگذشت اسماعیل سلطانیان بازیگر سیما و تلویزیون رسانه‌ای شد. هنرمند کرمانشاهی که 26 فروردین 1330 به دنیا آمد. فارغ التحصیل لیسانس رشته بازیگری و کارگردانی تئاتر از دانشکده هنرهای دراماتیک و یک سیمرغ هم در کارنامه او دیده می‌شود.
فعالیت هنری خود را از سال 1349 وقتی 19 ساله بود با تئاتر به عنوان بازیگر شروع کرد. او سپس همزمان در مرکز آموزش هنرهای دراماتیک کرمانشاه دوره 6 ماه را زیر نظر آتش تقی‌پور گذراند سپس به عنوان نویسنده و کارگردان فعالیت خود را ادامه داد.
در سال 1350 وقتی 20 ساله بود دو فیلمنامه نوشت که تصویب شد اما نتوانست بسازد تا اینکه سال 1357 از کرمانشاه به تهران نقل مکان کرد. او در حوزه هنری تبلیغات اسلامی مشغول به کار شد و سپس به عنوان مدرس، کلاس بازیگری گذاشت.
بعد از انقلاب در سال 1363 با فیلم «شکار شکارچی» کنار چهره هایی چون مهدی محرابی، مسعود قندی و رضا چراغی اولین بار جلوی دوربین رفت. یک سال بعد با سریال «پیر وفا» به کارگردانی مجتبی یاسینی وارد قاب تلویزیون شد.
سلطانیان در سال 1376 وقتی 46 ساله بود به خاطر بازی در فیلم «بایسیکل ران» ساخته محسن مخملباف سیمرغ بلورین بازیگر نقش مکمل را از جشنواره فجر هفتم گرفت.
از دیگر آثار سلطانیان می‌توان به بازی در سریال «پایتخت2»، «یوسف پیامبر»، «مرد هزارچهره»، «ستایش» و «قورباغه» اشاره کرد. البته در میان آثار او بیشتر درباره «زنگ‌ها» و «بایکوت» که آثار سینمایی بود صحبت شد و در میان سریال‌ها «وضعیت سفید» و «یوسف پیامبر» با بازی او برای مردم خاطرانگیز شد.
در سال 1394 استاد سلطانیان به دلیل وجود ضایعه در ناحیه روده بزرگ در بیمارستان امیر المومنین (ع) بستری شد و در نهایت پس از جراحی مرخص شد.
مرد نجیب و آرامی که انگار فراموش شده بود؛ بعد از "چ" در سینما و چند اثر دیگر، فقط او را خیلی کوتاه در سریال "قورباغه" هومن سیدی دیدیم. هنرمندی که با نقش‌های سخت چه روی صحنه تئاتر و چه تلویزیون و سینما همیشه مخاطب را شگفت‌زده کرده است.
همان روزها بود با او تماسی گرفتم و ناگهان بغض او ترکید. در صفِ گرفتن دارو بود اما تمام فکر و ذهن و نگرانی‌اش برای هنرهای نمایشی بود. صدایش آن صلابتِ گذشته را نداشت و حتی خیلی سخت می‌شنید. از محبت‌های مردم در کوچه و خیابان گفت و بی‌مهری‌هایی که مسئولین عرصه فرهنگی به او کرده‌اند و حالی از او نمی‌پرسیدند گفت. به هر حال هیچ‌کس نمی تواند نقش‌های بزرگ و ارزشمندِ او را در سریال "یوسف پیامبر"، "ستایش"، "وضعیت سفید"، "مرد هزارچهره"، "معراجی‌ها" و... فراموش کند.
اسماعیل سلطانیان درگذشتسلطانیان خیلی توانِ صحبت کردن نداشت اما از مردم خواست برایش دعا کنند تا بتواند دوباره در صحنه نمایش، دوربینِ تلویزیون و سینما ظاهر شود. تا از فاصله گرفتنش از دنیای بازیگری می‌پرسیم، سکوت می‌کند؛ آنقدر گلایه و ناراحتی دارد که نمی‌توان با حالتِ خسته و بی‌انگیزه‌اش بیانش کند. چرا که پیش از این بارها گفته بود، از سینما و تلویزیون و مسئولان و گروه‌های خاصش بپرسید چرا امثالِ ما بیکارند؟ مثل بسیاری از پیشکسوتان دیگر به این واقعیت اشاره می‌کند که در بیشتر کارها بازیگران را عده‌ای خاص انتخاب می‌کنند و حتی نقش‌هایی که خرید و فروش می‌شود.
همان‌طور که خودش در گذشته هم گفته بود به محضِ اینکه جلوی دوربین قرار بگیرد همان اسماعیل سلطانیان سریال‌ها و فیلم‌ها می‌شود. چرا که امثالِ «سلطانیان» جوانی‌شان را پای بازیگری گذاشته‌اند. با رانت و مافیا وارد عرصه بازیگری نشده‌اند. او در جریان این مصاحبه از بیکاری گفت که افسرده اش کرده و عده‌ای تازه‌وارد با اسپانسر و حامی مالی و رانت وارد سینما و تلویزیون شده‌اند. (به نظر می‌رسد مسئولین جدید سینما و رسانه ملی به پیشکسوتانِ این حوزه بیشتر توجه کنند تا آنها جان دوباره‌ای برای فعالیت و زیستن در عرصه هنر بگیرند.)
اسماعیل سلطانیان داشت به حقیقتی اشاره می‌کرد که همین حقیقت را چندی قبل رضا بنفشه‌خواه در گفت‌وگویی تصویری با تسنیم افشا کرد. او گفت: زمانه به بازیگرانی مثل ما جفا می‌کند. بسیاری از دستیار کارگردان‌ها، بازیگرانی را انتخاب می‌کنند و ترجیح می‌دهند با یک تعداد خاص از بازیگران کار کنند. تعدادی از افراد هم هستند که عشق فیلم‌اند و پول می‌دهند و نقش می‌خرند. (بسیاری از بازیگران پیشکسوت و حتی کارگردانی مثل «محمدحسین لطیفی» هم به این دست واقعیت‌ها اشاره کرده‌اند که حتی دستیار کارگردانی گفته فلان بازیگر پیشکسوت آلزایمر گرفته و توانایی جلوی دوربین قرار گرفتن را ندارد. اما وقتی خود «لطیفی» پیگیری کرده، دیده که آن بازیگر این مشکل را ندارد و در سریال «سر دلبران» ایفای نقش کرده است.)
این‌ها حقیقت‌های تکان‌دهنده‌ای است که در سینما و تلویزیون اتفاق می‌افتد. پیشکسوتان‌مان را تا زنده‌اند دریابیم که به وقتِ رفتن، دیگر فایده‌ای ندارد.
اسماعیل سلطانیان با بازی در فیلم "بایکوت" پا به دنیای سینما گذاشت. او در ادامه در فیلم‌هایی مانند "بایسیکلران"، "اسکادران عشق"، "دستفروش"، "افسون" و... بازی کرده است. با حاکم شدن جریان ستاره‌سازی در سینما در دو دهه اخیر مخاطبان بیشتر او را به واسطه نقش‌هایی که در تلویزیون بازی کرده، می‌شناسند و با کارهای "وضعیت سفید"، "یوسف پیامبر"، "رستگاران" و "ستایش" خاطره دارند. او بازیگری بود که شمایل مختلف و متنوعی از نقش پدری مهربان و دلسوز را به شکل هنرمندانه‌ای به تصویر در آورد.
مرد 64 ساله که سیمرغ بلورین بهترین بازیگری برای فیلم «بایسیکلران» را در کارنامه خود دارد. تهیه‌کنندگان و فیلمسازان ما بدانند پیشکسوتان را بایستی دریابند، تن زخمی آثار ضعیف تلویزیونی و سینمایی ما نیاز به ترمیمی از جنس حضور این تجارب ارزشمند دارد.
اسماعیل سلطانیان در سن 72 سالگی به دلیل «ایست قلبی» دارفانی را وداع گفت و جامعه هنری را در اندوه فرو برد.
