خودرو چینی با جهشی تاریخی تسلا را پشت سر گذاشت

به گزارش مشرق، شرکت خودروسازی برقی «بی‌وای‌دی» (BYD) چین با ثبت فروش بیش از دو میلیون دستگاه خودروی تمام‌برقی، به نخستین تولیدکننده جهان تبدیل شده که به چنین رکوردی دست یافته است.

این موفقیت تنها یک اتفاق گذرا نیست؛ بی‌وای‌دی توانسته است در چهار فصل متوالی فروش خود را از تسلا پیش بیندازد و سلطه خود بر بازار جهانی خودروهای برقی را تثبیت کند.

این در حالی است که شرکت آمریکایی تسلا در بازارهای بزرگ، به‌ویژه اروپا، با کاهش محسوس فروش مواجه شده و در رقابت جهانی عقب افتاده است. این تحول، نشانه‌ای روشن از جابه‌جایی قدرت در بازار خودروهای برقی است؛ بازاری که تا چند سال پیش در سیطره برندهای آمریکایی بود اما اکنون با سرعت به سمت چین متمایل شده است.

بر اساس روندهای موجود، انتظار می‌رود گسترش سریع جهانی بی‌وای‌دی در کنار چالش‌های سیاسی و مقرراتی فزاینده‌ای که تسلا در آمریکا و برخی بازارهای غربی با آن مواجه است، باعث شود شرکت چینی برای نخستین‌بار در سال 2025 عنوان بزرگ‌ترین فروشنده خودروهای برقی جهان را از آن خود کند.

در چنین شرایطی، به نظر می‌رسد دیگر پرسش اصلی بازار این نیست که کدام برند «پرزرق‌وبرق‌تر» است، بلکه این است که چه شرکتی می‌تواند با قیمت مناسب، مقیاس تولید بالا و سرعت توسعه بیشتر، بازار را در اختیار بگیرد.

فاصله‌ای که دیگر پرشدنی نیست

اگرچه بی‌وای‌دی و تسلا هنوز آمار نهایی فروش سالانه خود را منتشر نکرده‌اند، اما داده‌های منتشرشده در گزارش‌های اخیر نشان می‌دهد فاصله میان این دو شرکت به حدی افزایش یافته که جبران آن برای تسلا عملاً ناممکن به نظر می‌رسد.

بی‌وای‌دی که مقر آن در شهر شنژن چین قرار دارد و علاوه بر خودروهای تمام‌برقی، مدل‌های هیبریدی نیز تولید می‌کند، تا پایان نوامبر بیش از دو میلیون و 66 هزار خودروی تمام‌برقی فروخته و رکوردی تاریخی ثبت کرده است. در مقابل، تسلا تا پایان سپتامبر تنها یک میلیون و 217 هزار و 902 دستگاه خودرو به فروش رسانده بود.

مؤسسه آمریکایی «فکت‌ست» پیش‌بینی کرده است که فروش تسلا در سه‌ماهه چهارم سال به حدود 449 هزار دستگاه کاهش یابد که معادل افت 9.5 درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل است.

بر این اساس، فروش کل تسلا در سال 2025 به حدود یک میلیون و 650 هزار دستگاه می‌رسد که کاهشی نزدیک به 7.7 درصد را نشان می‌دهد. دویچه‌بانک حتی سناریویی بدبینانه‌تر ارائه کرده و فروش سه‌ماهه چهارم تسلا را حدود 405 هزار دستگاه برآورد کرده است. این بانک ضعف شدید فروش در آمریکای شمالی، اروپا و حتی چین را از عوامل اصلی عقب‌ماندن تسلا دانسته است.

اروپا؛ میدان برتری چین

اگرچه تسلا در سه‌ماهه سوم سال به‌طور موقت از پایان یک معافیت مالیاتی در آمریکا سود برد و فروش جهانی‌اش 7 درصد افزایش یافت، اما این بهبود کوتاه‌مدت نتوانست روند کلی نزولی را متوقف کند. اروپا به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بازارهای خودروهای برقی، به صحنه آشکار عقب‌نشینی تسلا و پیشروی بی‌وای‌دی تبدیل شده است.

آمارهای انجمن خودروسازان اروپا نشان می‌دهد ثبت خودروهای تسلا در اتحادیه اروپا، انگلیس و منطقه تجارت آزاد اروپا در نوامبر 2025 حدود 11.8 درصد کاهش یافته، در حالی که ثبت خودروهای بی‌وای‌دی در همین بازه زمانی بیش از 221 درصد رشد کرده است.

این ارقام در بازاری ثبت شده که اکنون به‌شدت به قیمت و تنوع فناوری حساس شده است. گزارش‌ها حاکی است خودروهای برقی، هیبریدی و هیبریدی قابل شارژ در مجموع بیش از 65 درصد ثبت‌نام‌های جدید خودرو در اروپا را به خود اختصاص داده‌اند؛ شرایطی که مزیتی جدی برای شرکت‌هایی مانند بی‌وای‌دی ایجاد می‌کند که سبد متنوعی از محصولات دارند.

نمونه بارز این تغییر، بازار آلمان است. در حالی که فروش تسلا در آلمان طی ماه نوامبر بیش از 20 درصد کاهش یافته و افت سالانه آن به حدود 48 درصد رسیده، فروش بی‌وای‌دی با جهشی قابل توجه همراه بوده و از ابتدای سال از تسلا پیشی گرفته است. این در شرایطی است که کل بازار خودروهای برقی آلمان در همان ماه بیش از 58 درصد رشد داشته و نشان می‌دهد مشکل اصلی، ضعف تقاضای کلی نیست، بلکه ناتوانی برخی برندهای غربی در تطبیق با شرایط جدید بازار است.

چرا بی‌وای‌دی جلو افتاد

برتری بی‌وای‌دی پیش از آنکه به بازارهای خارجی مرتبط باشد، ریشه در بازار داخلی چین دارد. آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی کرده است فروش جهانی خودروهای برقی در سال 2025 از 20 میلیون دستگاه فراتر رود و چین به‌تنهایی بیش از 14 میلیون دستگاه از این رقم را به خود اختصاص دهد. این حجم عظیم بازار داخلی به شرکت‌های چینی اجازه می‌دهد هزینه تولید را کاهش دهند، قیمت‌ها را انعطاف‌پذیر تنظیم کنند و سپس با قدرت بیشتری وارد بازارهای جهانی شوند.

در مقابل، تسلا در سال 2025 با افت محسوس تقاضا در آمریکا روبه‌رو شده است. داده‌های شرکت «کوکس اوتوموتیو» نشان می‌دهد فروش تسلا در آمریکا در نوامبر به کمتر از 40 هزار دستگاه سقوط کرده که پایین‌ترین سطح از اوایل 2022 است. این کاهش حتی با وجود عرضه نسخه‌های ارزان‌تر برخی مدل‌ها رخ داده و نشان‌دهنده اشباع بازار و کاهش جذابیت برند در داخل آمریکاست.

در نهایت، تنش‌های تجاری نیز بر این رقابت سایه انداخته است. اتحادیه اروپا تعرفه‌های جبرانی جدیدی بر واردات خودروهای برقی ساخت چین اعمال کرده، اما هم‌زمان مذاکراتی برای تعیین حداقل قیمت به‌جای تعرفه‌های سنگین در جریان است. این تحولات نشان می‌دهد رقابت آینده بازار خودروهای برقی نه‌تنها اقتصادی، بلکه عمیقاً سیاسی است؛ رقابتی که فعلاً کفه ترازو به نفع چین سنگین‌تر شده و آمریکا را در موقعیت تدافعی قرار داده است.