درآمد میلیاردی قوه قضاییه از حسابهای بانکی چقدر بود؟
کل سود متعلقه به این حسابها (بر اساس محاسبات سیستم بانکی) در سال 1398، مبلغ 430 میلیارد تومان (معادل حدود 3.3 درصد کل اعتبارات قوه قضائیه در سال 98) بوده است که از این میزان در سال 98 حدود 400 میلیارد تومان هزینه شده است.
گزارش جامع قوه قضاییه در خصوص نحوه هزینه کرد سود حسابهای سپرده دستگاه قضا حکایت از این دارد که کل سود متعلقه به این حسابها در سال 1398، مبلغ 430 میلیارد تومان بوده که از این میزان حدود 400 میلیارد تومان هزینه شده است.
به گزارش ایسنا، یکسال قبل و در نخستین ماههای انتصاب آیت الله رئیسی به ریاست قوه قضائیه، از ناحیه ایشان وعده داده شد تا درباره حسابهای دستگاه قضائی علاوه بر ارائه گزارش به محضر مقام معظم رهبری دام ظله العالی، به صورت صریح و شفاف به مردم نیز گزارش داده شود. آن روزها که بحثهای زیادی درباره میزان سود و محل هزینه کرد آنها مطرح بود، وعده شفافیت حساب ها، گام بزرگی قلمداد میشد.
هر چند رئیس دستگاه قضا در همان ابتدا با تغییر نحوه برداشت از حسابهای مذکور و تبدیل آن از یک امضاء به سه امضاء و تقلیل تعداد حسابها به 5 حساب به نام قوه قضائیه، گام مهمی در جهت انضباط مالی و ایجاد شفافیت برداشت، اما او به همین مقدار بسنده نکرد وحالا شاهد آنیم که با اعلام جزئیات عملکرد این حسابها و محل هزینه کرد سود آن، شفافیت در این حوزه را تکمیل کرده است. دو محور اصلی گزارش قوه قضائیه شامل «منشاء این حساب ها» و «سود حاصل از سپرده ها» به شرح زیر است: الف) منشاء حساب سپرده قوه قضائیه بر خلاف برخی ادعاها و اظهار نظرها، تمامی وجوهی که مردم به هر دلیلی به هریک از حسابهای قوه قضائیه پرداخت میکنند، به حساب خزانه دولت جمهوری اسلامی ایران واریز میشود و براساس ضوابط قانونی، امکان برداشت از آن برای قوه قضائیه مطلقا وجود ندارد. این وجوه که شامل مواردی همچون هزینه دادرسی (ابطال تمبر دعاوی) خسارت احتمالی، وجوه توقیفی و... میشود، در مواردی (همچون هزینه دادرسی) غیر قابل برگشت است، اما در مواردی (همچون خسارت احتمالی یا وجوه توقیفی) که قابل برگشت است، در هرماه درصدی از این وجوه از ناحیه خزانه جهت استرداد وجوه سپرده به صورت تنخواه در اختیار قوه قضائیه قرار میگیرد و ذیحساب مربوطه به استناد حکم قاضی، مجوز استرداد را صادر میکند و اینگونه نیست که دستگاه قضائی مستقیما و راسا به برداشت از آن وجوه و استرداد آن به شخص ذینفع مبادرت کند. اما منشاء وجوه این حسابها، به آنجا باز میگردد که سالها قبل (حدود سه دهه پیش) مدیران وقت دستگاه قضائی اعلام کردند که بودجه مصوب، تکافوی هزینههای ضروری و نیازهای روزافزون مردم به خدمات متنوع دستگاه قضائی را نمیدهد و لازم است افزون بر بودجه مصوب، برای رفع این نیاز ها، چارهای اندیشیده شود. با توجه به محدودیتها و تنگناهای شدید بودجهای قوه قضائیه در ادوار مختلف، راهکاری مطرح شد که همان راه، منشاء حسابهای کنونی گردید. بر اساس این راهکار و پس از استیذان از مقام معظم رهبری دام ظله العالی و طی مراحل قانونی و اداری، مبلغ معینی از خزانه جمهوری اسلامی ایران بصورت «غیر قابل برداشت» و صرفا بلوکه شده در حساب (یا حساب هایی) متمرکز نزد بانک دولتی «ملی» سپرده شده و صرفا از محل سود آن، برخی حوائج و ضروریات دستگاه قضائی برطرف شود. حسابهای قوه قضاییه به 5 حساب تقلیل یافته و گزارش کاملی درباره درآمدها و هزینههای این حسابها به مردم داده خواهد شد. اما این مهم نیازمند مصوبات قانونی و طی مراحل اداری مربوطه بود. از این رو، شورای پول و اعتبار بعنوان بالاترین مرجع مالی کشور، نسبت به تصویب آن (و تصویب افزایش موجودی حساب) اقدام و مراتب را جهت طی شدن روند اداری به بانک مرکزی ابلاغ نمود. بانک مرکزی هم پس از انجام فرایندهای قانونی نظارتی و اداری، موضوع را به بانک ملی بعنوان بانک دولتی عامل، ابلاغ و دستور افتتاح حساب و تمرکز میزان معینی از وجوه خزانه در آن را صادر نمود. در ادامه نیز مراتب از طریق وزارت اقتصاد و خزانه داری کل دنبال گردیده است. ب) سود حسابهای سپرده قوه قضائیه 1- کل سود متعلقه به این حسابها (بر اساس محاسبات سیستم بانکی) در سال 1398، مبلغ 430 میلیارد تومان (معادل حدود 3.3 درصد کل اعتبارات قوه قضائیه در سال 98) بوده است که از این میزان در سال 98 حدود 400 میلیارد تومان هزینه شده است. حدود 130 میلیارد تومان از این مبلغ، مستقیما به دادگستری استانها و به میزان حدود 270 میلیارد تومان نیز به سازمانهای وابسته و واحدهای ستادی اداری تخصیص یافته که اکثر این مبالغ نیز با واسطه در استانها هزینه گردیده است. 2- از مجموع حدود 130 میلیارد تومان منابع پرداختی به استانها، 61.29 درصد در حوزه عمرانی، 20.21 درصد در حوزه رسیدگی ویژه به پروندههای معطله و تسهیل امور جاری دادگستری و 18.50 درصد نیز به عنوان مصوبات سفرهای استانی هزینه گردیده است. 3- از مجموع حدود 270 میلیارد تومان منابع پرداختی به سازمانهای تابعه و واحدهای اداری، 77.27 درصد در امور عمرانی و زیربنایی، 6.15 درصد در حوزه توسعه زیرساخت فناوریهای نوین عدالت الکترونیک، 6.01 درصد در حوزه رسیدگی به پروندهها و پیگیری گزارشها و شکایات مردمی، 5.69 درصد در حوزه آموزش قضات و کارآموزان قضایی، 3.84 درصد در حوزه توسعه نظارت و ارتقاء سلامت درون قوه قضائیه و 1.03 درصد در حوزه پژوهش و بهبود روندها و برنامههای تحولی هزینه گردیده است. 4- سیاست اصولی قوه قضائیه در دوره جدید، تزریق سود وجوه مذکور به همه استانهای کشور بوده و این مهم با در نظر گرفتن زیرساختهای هر استان، میزان پروندههای متشکله، تعداد پروندههای معوقه و... و پس از نیاز سنجی دقیق در راستای ماموریتهای دستگاه قضایی در دوره تحول، صورت میگیرد. بخشی از این وجوه در سفرهای استانی و بخشی از آن براساس برنامه ریزیها و تمهیدات، توسط معاونتهای مختلف تخصیص مییابد.