درخشش دانش و خودباوری از «پارس» تا «ثریا» / رکوردشکنی پرتاب فضایی در سال 1402

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو - سعید جلیلی: سالی که گذشت امیدهای فضایی دوباره زنده شد، نگاه مردم به آسمان خیره شد و بارها برای دیدن دستاوردهای دانشمندان ایرانی، سرمان را با افتخار بالا گرفتیم.

سال 1402 پررونق‌ترین سال در تاریخ صنعت فضایی کشور بود. با وجود این حقیقت که فرصت های فضایی زمینه تولید قدرت و ثروت را برای کشور فراهم می‌آورد اما در سال‌های اخیر و دهه نود نه‌تنها از پنجره‌های شکوفایی اقتصادی به بهترین شکل استفاده نشد، بلکه به تبع همان سیاست‌ها نگاه دولتمردان از آسمان چرخیده و به زمین دوخته شده بود.

عدم اعتماد به توان توان داخلی متخصصان، شناخت اشتباه نحوه جذب سرمایه و پشتوانه اقتصادی از بخش خصوصی و مردمی در کنار کم‌توجهی نسبت به انتقال فناوری و برقراری ارتباط با کشورهای صاحب تجربه و امکانات این عرصه، باعث شد تا در دهه گذشته شاید ظرفیت فضا مورد غفلت قرار گرفته باشد.

اگر مطابق با برنامه‌های بلندمدت فضایی پیش می‌رفتیم، حالا باید نخستین انسان ایرانی را به فضا رسانده و منظومه ماهواره‌ای خود را تکمیل می‌کردیم، اما مشکلات مختلف باعث فاصله گرفتن از مسیر توسعه صنعت فضایی شد. سالی که گذشت اما این رویه تغییر کرد و قطار برنامه فضایی ایران به ریل خود بازگشت.

تشکیل شورای عالی فضایی پس از 11 سال!

پنجم آذر 1402، رئیس‌جمهور نخستین جلسه شورای عالی فضایی را پس از حدود 11سال تشکیل داد. آیت‌الله رئیسی در این جلسه گفت: «همه بخش‌های فعال در این صنعت باید با همگرایی و استفاده از تجربه‌های یکدیگر و پرهیز از کار‌های موازی دست‌به‌دست هم بدهند و خواسته رهبر معظم انقلاب را برای رسیدن به مدار 36 هزارکیلومتری محقق سازند. البته دستیابی به این هدف، یک مسیر حداقل 10 ساله است، اما مطمئن هستیم که به فضل خداوند با روحیه جهادی متخصصان کشور و با حمایت دولت سیزدهم این مسیر کوتاه و کوتاه‌تر خواهد شد.»

پرتاب ماهواره «خیام» از ایستگاه فضایی «بایکونور» قزاقستان توسط ماهواره‌بر «سایوز» روسیه

به گفته «عیسی زارع پور»، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، در دومین جلسه شورای عالی فضایی نیز سند 10 ساله صنعت فضایی حاصل هزاران نفر ساعت کار کارشناسی است، تصویب شد. این سند مشخص می‌کند که در بازه زمانی 10 ساله، در بازه زمانی 1401 تا 1410، قرار است که صنعت فضایی در چه مسیری حرکت و به چه اهدافی دست پیدا کند.

• سند ده ساله سیاست‌ها و برنامه‌های کلان بخش فضایی کشور، را می‌توانید از «اینجا دریافت» و مطالعه کنید.

برنامه بلندمدت فضایی ایران در نهایت می‌خواهد انسان ایرانی را به فضا رسانده و با دراز کردن دست دانش به سوی آسمان، زندگی بهتری برای ساکنان زمین فراهم کند. هدف برنامه برنامه فضایی ایران را می‌توان سرآمدی در توسعه فناوری فضایی بومی در منطقه و افزایش بهره‌مندی شهروندان، کسب‌وکارها و دولت از خدمات و فناوری‌های فضاپایه به عنوان جزء جدایی‌ناپذیری از فعالیت‌های روزمره تعریف کرد.

برخی از ماموریت‌های تعریف شده در این سند به شرح زیر است:

ردیف ماموریت‌ها 1 ایفای نقش قطب منطقه‌ای در توسعه فناوری‌های فضایی و ارائه خدمات پرتاب‌های فضایی با اتکا بر توسعه توانمندی‌های بومی 2 طرح‌ریزی و اجرای ماموریت‌های فضایی در راستای بهره‌مندی شهروندان، کسب و کارها، دستگاه‌های اجرایی و حاکمیت از فناوری‌های به‌روز و کارآمد 3 تامین نیازمندی‌های کشور در حوزه زیر ساخت‌ها و خدمات فضایی با هدف کاهش ریسک خدمات، تضمین مزیت‌ها و رفع گلوگاه‌ها 4 توسعه بسترهای لازم در ارائه و استفاده از کاربردها و خدمات فضایی به‌روز، کارآمد و قابل رقابت در سطح منطقه 5 توسعه متوازن زنجیره ارزش صنعت فضایی با رویکرد ارتقای شاخص‌های تجاری و اقتصادی بخش فضایی کشور 6 ایجاد و توسعه ابزارهای قانونی، مقرراتی و ساختاری در راستای جذب و به‌کارگیری منابع مالی و فنی در جهت ارتقای بخش فضایی کشور با تاکید بر بهره‌مندی از قابلیت‌های بخش خصوصی دانش‌بنیان 7 گسترش متوازن دانش، علوم و اکتشافات فضایی در کشور

رکوردشکنی پرتاب ماهواره در دولت سیزدهم

سپهر خلجی، رئیس شورای اطلاع رسانی دولت پیش از این در توضیح دستاورد‌های فضایی گفته بود: «تعداد پرتاب‌های فضایی این دولت با دوازده سال قبل از خودش برابری می‌کند.» در دو سال اول دولت تعداد 12 پرتاب ماهوار‌ه‌ای داشته‌ایم. در در کنار ساخت موشک‌های جدید ماهواره‌بر، ساخت بزرگترین پایگاه فضایی کشور و تولید ماهواره‌ای جدید؛ سال 1402 رکورد شش پرتاب فضایی در یکسال نیز به ثبت رسید.